Η ηγεσία, ο «δαίμονας» Έλον Μασκ και οι «περιττές» εταιρικές πρακτικές

Για όσους παρακολουθούν τη διεθνή ειδησεογραφία είναι σαφές πως ένα πρόσωπο κυριαρχεί τις τελευταίες εβδομάδες: ο Έλον Μασκ. Βλέποντας τον να μπαίνει για πρώτη φορά στα γραφεία του Twitter με ένα νεροχύτη ανά χείρας, να μεταμφιέζεται σε Υπερασπιστή του Διάβολου για το Halloween φορώντας στολή αξίας 7.500 δολαρίων, να αναλύει σε δημόσιες αναρτήσεις την εσωτερική πολιτική του πλέον πρόσφατου αποκτήματος του, δεν μπορώ παρά να φέρω στο μυαλό μου την σκηνή από την ταινία “Speed” του 1994, όπου ο ανταγωνιστής, τον οποίο υποδυόταν ο Ντένις Χόπερ, απαντά στο σχόλιο του πρωταγωνιστή «Είσαι τρελός» με την θρυλική κινηματογραφική ατάκα «οι φτωχοί είναι τρελοί, εγώ είμαι εκκεντρικός».

Ωστόσο, από όσα έχει πει και κάνει -στοχευμένα- ο νέος διαχειριστής της γραμμής παραπόνων του Twitter (όπως είναι ο τίτλος του στο λογαριασμό του στην πλατφόρμα) αυτόν τον καιρό, ένα με προβλημάτισε: το χλευαστικό Tweet της 30^ης Οκτωβρίου σχετικά με το αυτοματοποιημένο email από το τμήμα ανθρωπίνου δυναμικού της Twitter για την ολοκλήρωση προαπαιτούμενου διαδικτυακού σεμιναρίου για μάνατζερ.

Just received this email from Twitter. This is an actual, real email that was autogenerated 🤣🤣 pic.twitter.com/7DQp4sNINX

— Elon Musk (@elonmusk) October 30, 2022

Ουδείς θα μπορούσε να αμφισβητήσει την εξωπραγματική ευφυία και μοναδική επιτυχία του πολυπράγμονος τεχνολογικού «Μίδα» της σημερινής εποχής , αλλά η αντίδραση του σε κάτι τόσο μικρό όπως είναι ένα εσωτερικό σεμινάριο, αποκαλύπτει τη λογική των δύο μέτρων – δύο σταθμών αναφορικά με τις εταιρικές πολιτικές από C-Level στελέχη. Ωστόσο δεν υπάρχουν άλλοι σαν τον Μάσκ, καθώς ο Μασκ είναι μόνο ένας, αλλά υπάρχουν πολλοί C-Level μάνατζερ.

«Τι σημαίνει ηγεσία κατ’ εσέ;»

Σε τελικές συνεντεύξεις για στελέχωση πολυεθνικής στο εξωτερικό με μεσαίου βεληνεκούς στελέχη, ο επικεφαλής είθισται να ρωτά τον υποψήφιο έμπειρο μάνατζερ «Τι σημαίνει ηγεσία κατ’ εσέ». Σωστή απάντηση δεν υπήρχε, αλλά πρόσφερε στο «αφεντικό» μία γρήγορη ματιά στον τρόπο σκέψης του/της δυνάμει συνεργάτη του. Περιττό να αναφέρω πως οι περισσότερες απαντήσεις ήταν ασαφείς με μπόλικες ακαδημαϊκές φιοριτούρες, με πολλαπλή επανάληψη των λέξεων «ο πραγματικός ηγέτης», «αλλαγή», «ο ηγέτης γεννιέται» κτλ. Και φυσικά σύγχυση της ηγεσίας με τη διαχείριση.

Η ηγεσία όμως είναι επί του πρακτέου απτός όρος. Και δεν αφορά μόνο στον εταιρικό κόσμο. Διαχέεται σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας, από την πολιτική, την οικογένεια, τις φιλίες, ακόμα και το σχολείο.

Τα τρία χαρακτηριστικά της ηγεσίας

Σύμφωνα με το Harvard Business Review, ηγέτης είναι αυτός που δημιουργεί αξία εν αντιθέσει με τον μάνατζερ που μετρά μόνο αξία, ενίοτε δε την μειώνει – ακούσια φυσικά. Παραδείγματος χάριν, εάν ο προϊστάμενος ρωτά ανά 15’ τον εργαζόμενο του για το που βρίσκεται στο σημερινό όγκο δουλειάς του, τότε θα τον αποσυντονίσει, θα τον στρεσάρει και κατ’ επέκταση θα μειώσει την ποιότητα και τον όγκο της εργασίας του.

Ο ηγέτης δεν μπορεί παρά να δρα ως παράδειγμα προς μίμηση. Εάν κορυφαίο στέλεχος θεωρεί πως πολιτικές της εταιρείας όπως υποχρεωτικά διαδικτυακά trainings (που πράγματι είναι ενίοτε υπερβολικά πολλά και απαιτούν χρόνο, ειδικά σε τεχνολογικές εταιρείες ή R&D βραχίονες) είναι χάσιμο χρόνου για τον ίδιο, τότε στέλνει το μήνυμα σε όλους στην σφαίρα επιρροής του, δημιουργώντας τοξικότητα στο χώρο εργασίας και απαξιώνοντας τη συνεισφορά καίριων τμημάτων ή προσώπων για την εύρυθμη λειτουργία μίας εταιρείας. Η σωστή κίνηση είναι να έρθει σε επαφή με το HR για τη βελτίωση της εν λόγω πολιτικής.

Και μιας και αναφέρθηκα σε σφαίρα επιρροής, αυτό είναι ακόμα ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα ενός ηγέτη. Διαθέτει σφαίρα επιρροής έναντι σφαίρα εξουσίας που διατηρεί ένας μάνατζερ. Ο ηγέτης χτίζει προσωπικές σχέσεις, όχι μόνο χάρη στη θέση του, και διατηρεί τον κύκλο και αφού αλλάξει ρόλο. Εν ολίγοις ο ηγέτης είναι πολύ παραπάνω από τον επαγγελματικό του τίτλο. Επιδρά καταλυτικά στην ανάπτυξη των γύρω του, δίχως να ανησυχεί για την θετική ανέλιξη αυτών, αφήνοντας το αποτύπωμα του τόσο σε ανθρώπους, όσο και στην εταιρεία.

Τέλος, η ηγεσία συνίσταται στη δυνατότητα του ατόμου να κινητοποιήσει τους γύρω του, δείχνοντας εμπιστοσύνη και δίνοντας τους την ελευθερία για να πάρουν πρωτοβουλίες πέρα από το στενό πλαίσιο των ημερησίων καθηκόντων τους, με στόχο την απογείωση της ομάδας. Τους ενδυναμώνει και τους δίνει φτερά. Και όχι για να κυνηγούν απλά τους στόχους που έχει θέσει η διοίκηση, όπως είθισται να απαιτούν οι μάνατζερ.