H νέα παραγωγή του Μουσείου Άλεξ Μυλωνά ΜΟΜuS είναι η έκθεση «Φως Αρνητικό Θετικό-Η ελληνικότητα της Χρύσας» που παρουσιάζεται μέχρι τις 29 Ιανουαρίου 2023.
Η γραφή, η γλώσσα, η επικοινωνία είναι ο κεντρικός άξονας των συνθέσεων της Χρύσας Βαρδέα στις οποίες οι έννοιες της αρμονίας, της συμμετρίας, του ρυθμού και της τάξης είναι βασικές και διατρέχουν όλη την έκθεση.
Η δημιουργία της Χρύσας βρίσκεται στην αιχμή της πρωτοπορίας της αμερικάνικης και της διεθνούς τέχνης τις δεκαετίες του 1950 και του 1960.
Η καλλιτέχνης αναζητά επίμονα την «πραγματικότητα» στην τέχνη. Στο έργο διαφαίνεται η διαλεκτική σχέση που αναπτύσσει ανάμεσα στο παρελθόν, στις πολιτισμικές της καταβολές και στην πολυπλοκότητα του υλιστικού φωτεινού κόσμου της Times Square, της κουλτούρας και της μαζικής κατανάλωσης και πληροφόρησης.
Με την τέχνη της προσδιορίζει τον εαυτό της και εμβαθύνει στη γυναικεία δημιουργικότητα, απεικάζει το περιβάλλον και την πραγματικότητα μέσα στην οποία ζει.
Η Χρύσα προτάσσει τη δική της σημειολογία στο έργο της που παρά το τεχνολογικό του χαρακτήρα είναι βαθύτατα ποιητικό και σύγχρονο.
Ο κεντρικός πυρήνας της έκθεσης αποτελείται από μία ενότητα σχεδίων της τα οποία δώρισε ο αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Τζώνης το 2017 στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και τώρα ανήκουν στη συλλογή του ΜΟΜuς.
Το 1968 ο Τζώνης έγινε καθηγητής στο Χάρβαρντ και ανέλαβε υπεύθυνος του εκθεσιακού του προγράμματος.
Ανάμεσα στις εκθέσεις που οργάνωσε ήταν αυτή της Χρύσας με τίτλο «Φως Αρνητικό Θετικό» στην οποία παρουσιάζονταν γλυπτά της και σχέδια. Τα έργα συνδιάζονταν με μεγάλης κλίμακας τυπώματα σχεδίων του Ροντέν από βιβλίο του «Οι Καθεδρικοί της Γαλλίας» (1914). Ο συνδυασμός είχε στόχο να καταδείξει τη συμβολή της Χρύσας στη δημιουργία μιας «ποιητικής» του φωτός.
Η ενότητα αυτών των σχεδίων που παρουσιάζονται τώρα στο Μουσείο Άλεξ Μυλωνά αφορούν εμβληματικές συνθέσεις της Χρύσας τη δεκαετία του 1960, όπως «Οι Πύλες της Times Square» και η «Κλυταιμνήστρα» καθώς και συνθέσεις της με «αναλύσεις» γραμμάτων της αλφαβήτου. Αποτυπώνοντας μοναδικά τη διαδικασία και την πορεία προς την ολοκλήρωση ενός έργου.
Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης την πρωτότυπη αφίσα του 1968 σχεδιασμένη από την Χρύσα και χαρακτηριστικά έργα της προερχόμενα από τις συλλογές του ΜΟΜus-Moυσείου Σύγχρονης Τέχνης , από τις συλλογές του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και τη Συλλογή Έργων Τέχνης της Alpha Bank. Επίσης φωτογραφίες προσωπικές της Χρύσας από την Ελένη Μυλωνά δημιουργώντας έτσι μια ολοκληρωμένη εικόνα για το έργο της.
Την επιμέλεια της έκθεσης υπογράφουν οι Γιάννης Μπόλης, η Μαρία Τσαντσάνολγου και ο σύμβουλος για την έκθεση ο Αλέξανδρος Τζώνης.
Βιογραφικό Σημείωμα
Η Χρύσα Βαρδέα γεννήθηκε το 1933 στην Αθήνα και πέθανε το 2013. Σπούδασε στο Παρίσι και στο Σαν Φρανσίσκο.
Από το 1955 εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Νέα Υόρκη.
Τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 60 είναι τα πιο κρίσιμα για το έργο της Χρύσας γιατί κτίζει το προσωπικό της λεξιλόγιο στο οποίο η οπτική αντίληψη και η μαζική επικοινωνία, τα σύμβολα και ο χρόνος είναι τα βασικά στοιχεία αναφοράς για κάποιον που θέλει να προσεγγίσει το έργο της.
Έχει κάνει πολλές εκθέσεις. Έχει συμμετάσχει στις διεθνείς εκθέσεις, την Μπιενάλε της Βενετίας και την Μπιενάλε του Σάο Πάολο καθώς και την Ντοκούμεντα του Κάσσελ.
Το 2007 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα και γνωστά της έργα έχουν τοποθετηθεί στο μετρό Ευαγγελισμός και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Άρτεμις Καρδουλάκη
