Ροή
Δραματικό είναι το σκηνικό που διαμορφώνεται στο οικονομικό περιβάλλον της Τουρκίας από τα συμπλέγματα της αχαρτογράφητης και γεμάτης αναζωπυρώσεις πολιτικής τακτικής του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το μήνυμα του Τούρκου προέδρου για παιχνίδια στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και στα επιτόκια, αλλά και η υπόσχεση που έδωσε στο να κερδίσει τον «οικονομικό πόλεμο της ανεξαρτησίας», πυροδότησαν ένα βίαιο sell off στο τουρκικό νόμισμα που έφτασε μέχρι και τις 13,4539 λίρες ανά δολάριο και τις 15,1643 λίρες ανά ευρώ.
Όπως επισημαίνει η Société Générale, η κατακρήμνιση της λίρας οφείλεται κατά βάση στην υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική που ακολουθεί η Κεντρική Τράπεζα της χώρας, με την έντονη επιδείνωση της πορείας του νομίσματος να οφείλεται και στη μειωμένη εμπιστοσύνη στο πλαίσιο νομισματικής πολιτικής της Τουρκίας, στην αυξανόμενη δολαριοποίηση της οικονομίας και στην πρόσδεση στο ισχυρό νόμισμα, αλλά και στις εξαιρετικά κακές συνθήκες ρευστότητας στην αγορά συναλλάγματος.
Σε αυτό το τοπίο που σκιαγραφείται στην τουρκική οικονομία, η Phoenix Kalen, επικεφαλής στρατηγικής της Société Générale για τις αναδυόμενες αγορές, με εξαιρετική οπτική και ανάλυση για την Τουρκία, εκτιμά πως η πιθανότητα ενός δυσμενούς σεναρίου που να περιλαμβάνει «bank runs», δηλαδή μαζική φυγή καταθέσεων, έχει αυξηθεί κατακόρυφα στη χώρα. Σύμφωνα με την ίδια, μία βασική διαφορά μεταξύ αυτής της νομισματικής κρίσης και των προηγούμενων είναι το «όριο» του πόνου της κρίσης ευρύτερα στους τομείς της οικονομίας που είναι πλέον πολύ υψηλότερο προτού υπάρξει μια αντιστροφή της πορείας, έχοντας πλέον ως δεδομένα την εδραιωμένη και πάγια αντίθεση του Τούρκου προέδρου αναφορικά με την αύξηση των επιτοκίων αλλά και την μεγαλύτερη επιρροή του στην χάραξη της γραμμής της νομισματικής πολιτικής. Έτσι κρίνεται απαραίτητη μια πολύ πιο ουσιαστική υποτίμηση του νομίσματος προτού παρέμβουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της χώρας για να ανακόψουν τη νομισματική καταστροφή.
Όπως αναφέρει η Kalen, οι επιλογές που βρίσκονται πλέον στο τραπέζι είναι περιορισμένες καθώς η χώρα ακροβατεί στο ανοιχτό ρήγμα της κρίσης του 2018 και υπό το φως των εξαντλημένων συναλλαγματικών αποθεμάτων. Υπό αυτό το πρίσμα, η ίδια εκτιμά πώς θα υπάρξει μια δέσμη μέτρων από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που αναμένεται να κινηθεί είτε προς την κατεύθυνση μιας σειράς έκτακτων αυξήσεων στα επιτόκια, είτε προς την επιβολή μιας ήπιας μορφής capital controls (με όρια αναλήψεων), δεδομένου και του επείγοντος χαρακτήρα και των διαστάσεων της κρίσης.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Kalen δεν είναι ακόμη πεπεισμένη για το αν θα υπάρξει μια κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών, δεδομένου ότι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας βρίσκεται σε καλύτερη θέση από ό,τι τα τελευταία χρόνια, με τις εταιρείες να έχουν μειώσει σημαντικά τις υποχρεώσεις τους σε συνάλλαγμα από το 2018 ενώ τα rollover rates στα δάνεια (μετακύλιση ουσιαστικά παλαιότερων δανείων, μετατρέποντάς τα σε νέα δάνεια) είναι πιθανό να διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα. Παράλληλα, άμεσες απειλές για την τουρκική οικονομία, αποτελούν η επιδείνωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης που θα μπορούσε να οδηγήσει σε «bank runs», αποσταθεροποιώντας τις χρηματοπιστωτικές αγορές και φυσικά οι αλλεπάλληλες υποτιμήσεις του νομίσματος που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια περίοδο υπερπληθωρισμού στην Τουρκία.
Αναφορικά μάλιστα με το τελευταίο σκέλος που αφορά τον πληθωρισμό και υπό μια συντηρητική εκτίμηση της Société Générale για συντελεστή μετακύλισης της συναλλαγματικής ισοτιμίας 0,2 για την Τουρκία, η υποτίμηση της τάξεως του 35% από τις αρχές Σεπτεμβρίου θα μεταφραστεί σε άνοδο κατά 7% στον πληθωρισμό τους επόμενους μήνες (από 20% που διαμορφώνεται πλέον σε ετήσια βάση). Η Kalen τονίζει επιπλέον πως μια κορύφωση του πληθωρισμού στο 27% σε βραχυπρόθεσμη βάση θα μπορούσε να αποτελέσει ένα αισιόδοξο σενάριο, με ότι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για τους καταναλωτές. Αξίζει να επισημανθεί πως ο γαλλικός οίκος αναμένει μια απότομη επιτάχυνση της αντιστροφής της καμπύλης των τουρκικών αποδόσεων, κάτι που στηρίζεται μάλιστα και μέσω του trade για επιπεδοποίηση της καμπύλης (στα swaps διαφορετικών νομισμάτων, cross currency) σε 2s5s (υψηλότερη απόδοση σε 5ετές από 2ετές).
