Με πάνω από 10,3 εκατομμύρια στρέμματα καμένης γης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη χειρότερη επίδοση από το 2006, και με μείωση 5% των καμένων εκτάσεων στην Ελλάδα σε σχέση με τον μέσο όρο της εικοσαετίας, η αντιπυρική περίοδος του 2025 καταγράφεται ως μία από τις πιο αντιφατικές και απαιτητικές χρονιές. Την ίδια στιγμή, η χώρα αντιμετώπισε 14,7% λιγότερες πυρκαγιές, αλλά και 50% περισσότερες μεγάλες πυρκαγιές, ενώ η πιο απαιτητική ημέρα του καλοκαιριού, η 12η Αυγούστου, συγκέντρωσε 86 ταυτόχρονες επιχειρήσεις και άφησε ως αρνητική παρακαταθήκη το 35% των καμένων εκτάσεων του μήνα. Σε αυτό το περιβάλλον, με δείκτες καύσιμης ύλης στα υψηλότερα επίπεδα και φαινόμενα όπως ο πυροστρόβιλος 1,5 χλμ. στον Φενεό, ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης, παρουσίασε την Τρίτη το απόγευμα τον συνολικό απολογισμό μιας χρονιάς που —όπως είπε— «αλλάζει οριστικά τον τρόπο με τον οποίο ορίζουμε τον κίνδυνο».
Πυροστρόβιλος 1,5 χλμ. στον Φενεό – Το νέο πρόσωπο της κλιματικής κρίσης
Ο κ. Κεφαλογιάννης αναφέρθηκε σε ένα ενδεικτικό παράδειγμα της φετινής περιόδου: τον πυροστρόβιλο ύψους 1,5 χιλιομέτρου στην πυρκαγιά του Φενεού, «ένα φαινόμενο που μέχρι χθες θεωρούταν σχεδόν αδύνατο για τα ελληνικά δεδομένα». Όπως τόνισε, «η κλιματική κρίση δεν είναι απειλή του μέλλοντος· είναι η πραγματικότητα που ήδη ζούμε».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, το 2025 ήταν η χειρότερη χρονιά για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε επίπεδο καμένων εκτάσεων από το 2006: καταγράφηκαν πάνω από 10,3 εκατ. στρέμματα, όταν ο ιστορικός μέσος όρος είναι μόλις 3,5 εκατ. στρέμματα.
Η Ελλάδα «αντιστέκεται» – Μείωση 5% στις καμένες εκτάσεις σε σχέση με την εικοσαετία
Παρά το ακραίο περιβάλλον, η Ελλάδα παρουσιάζει μια διαφορετική τάση. Όπως υπογράμμισε ο υπουργός, η χώρα κατέγραψε μείωση 5% στις καμένες εκτάσεις και μείωση 14% στον αριθμό των πυρκαγιών, σε σχέση με τον μέσο όρο της τελευταίας εικοσαετίας.
«Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είχαμε εξαιρετικά δύσκολες στιγμές», σημείωσε, «αλλά δείχνει ότι η προετοιμασία, ο σχεδιασμός και η δουλειά χιλιάδων ανθρώπων αποδίδουν».
Η «φωτιά πριν από τη φωτιά»: Το περιβάλλον απόλυτης ευφλεκτότητας
Ένα στοιχείο που αναδείχθηκε κατά την παρουσίαση ήταν ο κρίσιμος δείκτης τρωτότητας των δασικών πυρκαγιών, ένας δείκτης που «αποτυπώνει πόσο ώριμο είναι το περιβάλλον ώστε μια φωτιά να εξελιχθεί σε μεγάλη και ανεξέλεγκτη πυρκαγιά», όπως εξήγησε ο υπουργός. Το 2025 ο δείκτης αυτός βρέθηκε συστηματικά σε πολύ υψηλά επίπεδα, προδιαγράφοντας την επιθετικότητα των πυρκαγιών που ακολούθησαν.
84,3% των πυρκαγιών έσβησε πριν τα 10 στρέμματα – Η πρώτη προσβολή σε 14 λεπτά
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, το 84,3% των πυρκαγιών ελέγχθηκε πριν ξεπεράσει τα 10 στρέμματα, το 97% ελέγχθηκε πριν τα 100 στρέμματα, ο μέσος χρόνος πρώτης προσβολής ήταν 14 λεπτά και 12 δευτερόλεπτα και το 84% των περιστατικών έσβησε μέσα σε 2 ώρες και 18 λεπτά.
«Το πρόβλημα δεν είναι οι μικρές πυρκαγιές αλλά ο αριθμός τους», ανέφερε ο κ. Κεφαλογιάννης. «Κάθε ομάδα που δεσμεύεται σε μία μικρή πυρκαγιά, λείπει από την επόμενη που μπορεί να είναι πολύ πιο επικίνδυνη».
Πέντε περιφέρειες συγκεντρώνουν το 60% των περιστατικών – Η αμέλεια κυρίαρχη αιτία
Πέντε περιφέρειες συγκεντρώνουν πάνω από το 60% των πυρκαγιών: Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησος και Κεντρική Μακεδονία, κυρίως λόγω της φύσης της γης, της ανθρώπινης δραστηριότητας και των χορτολιβαδικών καυσίμων. Όπως είπε ο υπουργός, οι περισσότερες πυρκαγιές προέρχονται από αμέλεια και καθημερινές πρακτικές και όχι από οργανωμένο εμπρησμό.
Εννέα μεγάλες πυρκαγιές αλλά με 50% μικρότερο αποτύπωμα
Φέτος καταγράφηκαν εννέα μεγάλες πυρκαγιές σε Χίο, Πρέβεζα–Άρτα, Κύθηρα, Δυτική Αχαΐα, Ζάκυνθο, Φενεό, Κερατέα και Πισσώνα. Η μέση καμένη έκταση ανά μεγάλη πυρκαγιά ήταν 29.000 στρέμματα, όταν ο μέσος όρος εικοσαετίας είναι 58.000 στρέμματα, μια μείωση 50%. Ωστόσο, όπως σημείωσε ο Υπουργός, είχαμε 50% περισσότερες μεγάλες πυρκαγιές, κάτι το οποίο δείχνει ότι το σύστημα μπορεί να συγκρατεί μεγάλα περιστατικά, αλλά το περιβάλλον κινδύνου μάς δοκιμάζει πιο συχνά από ποτέ.
12 Αυγούστου: Η πιο δύσκολη ημέρα – 35% των καμένων εκτάσεων του μήνα σε μία μέρα
Η 12η Αυγούστου αποτέλεσε το «απόλυτο stress test», όπως φαίνεται. Εκείνη την ημέρα καταγράφηκαν 86 επιχειρησιακά συμβάντα ταυτόχρονα, ενώ τέσσερις μεγάλες πυρκαγιές έκαιγαν σε διαφορετικά μέτωπα. Συνολικά χάθηκε το 35% των καμένων εκτάσεων του Αυγούστου. Ωστόσο, η καμένη έκταση της δυσκολότερης ημέρας του 2025 ήταν 86% μικρότερη σε σχέση με τις αντίστοιχες ημέρες των ετών 2007, 2021 και 2023.
Τι κάηκε: 13% ώριμο δάσος – 19% αγροτικές ζώνες
Οικολογικά, το 13% αφορά ώριμο δάσος, ενώ η μεγαλύτερη έκταση αφορά θαμνώδεις και φρυγανώδεις περιοχές. Το 19% αφορά αγροτικές ζώνες με σημαντικό κοινωνικό και οικονομικό αποτύπωμα.
Για τις αγροτικές περιοχές, «οι αρμόδιες υπηρεσίες βρέθηκαν από τις πρώτες ώρες στο πεδίο για την καταγραφή και αποκατάσταση των ζημιών», όπως αναφέρθηκε.
76% μείωση στις καμένες δασικές εκτάσεις – Η «μετατόπιση» της φωτιάς
Η μείωση των καμένων δασικών εκτάσεων κατά 76% σε σχέση με τον ιστορικό μέσο όρο αποτελεί, σύμφωνα με τον υπουργό, ένδειξη ότι «η πρόληψη, η επιτήρηση, το 112 και η άμεση απόκριση αποδίδουν». Ωστόσο, οι πυρκαγιές σε θαμνώδεις περιοχές αυξήθηκαν κατά 35% και στις χορτολιβαδικές εκτάσεις κατά 24%, δείχνοντας τη μετατόπιση της φωτιάς προς περιαστικά και καλλιεργημένα τοπία.
Το 112 ως κρίσιμο εργαλείο – Ενεργοποίηση μόλις στο 5,5% των πυρκαγιών
Το 112 ενεργοποιήθηκε μόλις στο 5,5% των πυρκαγιών. «Το 112 δεν ενεργοποιείται για επικοινωνία. Ενεργοποιείται όταν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος», τόνισε ο κ. Κεφαλογιάννης, υπογραμμίζοντας ότι πολλές πυρκαγιές θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν είχαν τηρηθεί οι βασικοί κανόνες προσοχής
Εμπρησμοί: Αύξηση συλλήψεων – μείωση ανοχής
Οι συλλήψεις για εμπρησμό αυξήθηκαν σημαντικά φθάνοντας τις 402 σε αριθμό το 2025, ενώ οι προφυλακίσεις παραμένουν σε υψηλά επίπεδα για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. «Δεν λύσαμε το πρόβλημα», ανέφερε ο κ. Κεφαλογιάννης, «αλλά για πρώτη φορά το αντιμετωπίζουμε με τρόπο που αλλάζει συμπεριφορές».
