Σε συζήτηση σχετικά με το δημογραφικό, τη γήρανση του πληθυσμού, αλλά και την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, συμμετείχε ο Μιχάλης Αργυρού, Επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, μιλώντας στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου «Economics of Longevity and Ageing», τονίζοντας την ανάγκη οι προσαρμογές στο συνταξιοδοτικό να γίνονται εγκαίρως, ώστε να αποφεύγονται επώδυνες αποφάσεις.
Ο κ. Αργυρού επεσήμανε πως «η ελληνική εμπειρία έχει δείξει ότι ακόμα και στις πιο αντίξοες συνθήκες μπορεί να γίνει πρόοδος στις μεταρρυθμίσεις, αλλά δεν χρειάζεται να φτάνεις σε αυτά τα επίπεδα, γιατί η κοινωνία πληρώνει μη απαραίτητο κόστος». Όπως σημείωσε, το πρόβλημα με αυτού του είδους τις μεταρρυθμίσεις είναι ότι οι επιπτώσεις είναι άμεσα ορατές, ενώ τα οφέλη αφορούν στο μέλλον. «Στην Ελλάδα μάθαμε ότι, παρά τη δυσκολία λήψης τέτοιων αποφάσεων, είναι καλύτερα να ληφθούν εγκαίρως, από το να χρειαστούν πιο επώδυνες παρεμβάσεις αργότερα», συμπλήρωσε.
Σε ό,τι αφορά στις ίδιες τις μεταρρυθμίσεις ανέφερε ότι «πρέπει να δοθούν θετικά κίνητρα για την παραμονή στην εργασία, να υπάρχει επαρκές δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας, αλλά και να επικοινωνούνται οι αποφάσεις στους απλούς ανθρώπους» με τρόπο που να είναι κατανοητές και να εξηγούν τους λόγους για τους οποίους λαμβάνονται.
Ο κ. Αργυρού εμφανίστηκε αισιόδοξος πως θα υπάρξει αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, ενώ αναφέρθηκε σε τρία «σημεία-κλειδιά» που προέκυψαν από την πρώτη ημέρα του Συνεδρίου. Το πρώτο έχει να κάνει με τα βελτιωμένα αποτελέσματα της ενίσχυσης του κλάδου της υγείας και τον αντίκτυπο που έχουν στο δημογραφικό. «Κατά μέσο όρο, θα ζήσουμε περισσότερο - αυτό είναι σίγουρα καλό», ανέφερε.
Το δεύτερο σημείο εντοπίζεται στο γεγονός πως αυτά τα βελτιωμένα αποτελέσματα της υγείας δημιουργούν προκλήσεις σε σχέση με την πορεία της οικονομίας, σύμφωνα με τον ίδιο. «Με τους ανθρώπους να ζουν περισσότερο, σε συνδυασμό με τις τρέχουσες πολιτικές μας, αντιμετωπίζουμε αυξανόμενους κινδύνους μη βιώσιμων ανισορροπιών όσον αφορά τη δημοσιονομική πίεση, χαμηλότερη ανάπτυξη εάν υπάρχει έλλειψη ενεργού εργατικού δυναμικού, πτώση του βιοτικού επιπέδου και μη βιώσιμα αποτελέσματα, αν αυτή η μείωση (του βιοτικού επιπέδου) επιδεινωθεί», επεσήμανε ο Επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού.
Το τρίτο σημείο είναι ότι αυτές οι προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν, σύμφωνα με τον ίδιο. «Υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων μέσα από διάφορες ευκαιρίες. Υπάρχει η δυνατότητα βελτίωσης των αποτελεσμάτων της γονιμότητας, αν και αυτό από μόνο του δεν θα λύσει το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού», τόνισε.
«Είναι δυνατόν, ωστόσο, να αυξηθεί η προσφορά εργασίας με την αξιοποίηση του "ανεκμετάλλευτου" δυναμικού σε διάφορες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά και με την αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας σε ομάδες όπως οι γυναίκες (ιδίως οι νέες)», κατέληξε.
Για την ανάγκη να υπάρξει ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για τους ανθρώπους που θα κληθούν να παραμείνουν περισσότερο στην αγορά εργασίας, μίλησε ο Andrew Scott, Ανώτερος Διευθυντής Οικονομικών στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Έλισον.
«Η μεγάλη πρόκληση είναι ο επανασχεδιασμός της ζωής που πρέπει να γίνει», ανέφερε. «Οι θεσμοί πρέπει να προσαρμοστούν σε αυτό που θέλουν οι άνθρωποι, όπως για παράδειγμα τα πιο ευέλικτα ωράρια εργασίας και οι περισσότερες διακοπές πριν την συνταξιοδότηση. Χρειάζεται ένα άλλο κοινωνικό συμβόλαιο με κίνητρα που θα κάνουν τους ανθρώπους να θέλουν να παραμείνουν περισσότερο στην αγορά εργασίας», σημείωσε. Ανέφερε, επίσης, ότι «η γήρανση είναι εξαιρετικά ανομοιογενής, ανάλογα με το φύλο, την εθνικότητα και το εισόδημα των πολιτών».
«Υπάρχει ανάγκη να αυξηθεί η διαθεσιμότητα και η παραγωγικότητα των μεγαλύτερων σε ηλικία ανθρώπων», ξεκαθάρισε από την πλευρά του ο Bertrand Gruss, Αναπληρωτής Προϊστάμενος του Τμήματος Έρευνας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
«Αυτή είναι μία διαδικασία που πρέπει να ξεκινήσει από τα πρώτα στάδια του εργασιακού βίου», για παράδειγμα με την υιοθέτηση πολιτικών προληπτικής ιατρικής, ώστε οι εργαζόμενοι να είναι σε καλή κατάσταση για να εργάζονται σε μεγάλη ηλικία. Παράλληλα, χρειάζονται, όπως είπε, προγράμματα reskilling/upskilling στη διάρκεια του εργασιακού βίου, ενώ ζήτησε να δοθούν κίνητρα στους εργαζόμενους για να παραμείνουν περισσότερο στην αγορά εργασίας. «Η δράση είναι αναπόφευκτη και δεν υπάρχει λόγος να μην ληφθούν μέτρα το ταχύτερο δυνατό», κατέληξε ο Gruss.
«Η συμμετοχή στην αγορά εργασίας θα είναι κρίσιμη στην αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης», υποστήριξε η Rana Sajedi, Οικονομολόγος του Bloomberg, ενώ ανέφερε ότι ζητούμενο είναι το πώς θα επιστρέψουν οι παλαιότερες γενιές στην αγορά εργασίας και πώς θα αυξηθεί η παραγωγικότητα με την καινοτομία και με την παροχή συγκεκριμένου τύπου εργασίας που δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την τεχνολογία.
Τη συζήτηση συντόνισε ο Tomasz Kozluk, Οικονομικός Σύμβουλος του ΟΟΣΑ.
Το συνέδριο αποτελεί πρωτοβουλία του Centre for Economic Policy Research - Research Policy Network on Ageing and Longevity, του Κέντρου Κρήτης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για τη Δυναμική των Πληθυσμών , του Ellison Institute of Technology Oxford και του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών και τελεί υπό την ευγενική υποστήριξη της Τράπεζας της Ελλάδος και της Περιφέρειας Αττικής.
