Ροή
Σε πιο… «βαθιές» διαδικασίες εισέρχεται πλέον ο διαγωνισμός για τη νέα 25ετή σύμβαση παραχώρησης (συντήρηση – λειτουργία, δίχως τεχνικό αντικείμενο) της Αττικής Οδού που «τρέχει» από το ΤΑΙΠΕΔ. Πλέον, οι 8 υποψήφιοι επενδυτές, όπως είχε αναδείξει πριν 10 ημέρες το insider.gr έλαβαν τα τη σύμβαση για να τη μελετήσουν και να κάνουν τα σχόλιά τους, με τα διόδια, όπως άλλωστε είχαμε αναφέρει, να είναι κάτω της τρέχουσας τιμής των 2,8 ευρώ αλλά και χαμηλότερα των 2,6 ευρώ, όπως και έγινε (2,5 ευρώ η πρόταση για τη νέα σύμβαση που θα εκκινήσει από Οκτώβριο 2024).
Πλέον, ξεκινούν οι πιο ενδιαφέρουσες διαπραγματεύσεις, καθώς η σύμβαση που παραδόθηκε θα αποτελέσει αντικείμενο ζύμωσης με τους υποψηφίους ομίλους - επενδυτές προκειμένου να διαμορφωθεί το τελικό κείμενο, βάσει του οποίου θα κληθούν να καταθέσουν τις δεσμευτικές προσφορές. Το insider.gr έχει αποκαλύψει παλιότερα τόσο ότι έχει τεθεί από το ΤΑΙΠΕΔ μια αρχική ενδεικτική ημερομηνία υποβολής προσφορών για τον Φεβρουάριου του 2023, όσο, κυρίως, ότι στο Ταμείο επιθυμούν κατά βάση οι προσφορές να υποβληθούν έως τον Απρίλιο 2023 το πολύ, ώστε οι διαδικασίες να προλάβουν τον εκλογικό κύκλο που εκτιμάται ότι θα ανοίξει σε περίπου 6 μήνες από τώρα, πάντα εκτός απροόπτου. Άρα, όπως και το τελικό κείμενο της σύμβασης (με τις βασικές λεπτομέρειες πάντα), έτσι και το timing των προσφορών είναι επίσης μια σημαντική παράμετρος. Πότε τελικά θα δοθούν προσφορές και υπό ποιες ακριβώς παραμέτρους θα ξεκαθαρίσει προσεχώς με την κυβέρνηση να έχει προφανώς βάλει στο τραπέζι και την πολιτική – κοινωνική παράμετρο προεκλογικά και το ΤΑΙΠΕΔ να φέρεται, όπως έχουμε αναφέρει, να μην επιθυμεί καθυστερήσεις και παράταση της σύμβασης.
Το τελικό ύψος των διοδίων βέβαια καθορίζει και τις οικονομικές προσφορές των 8 επενδυτικών κοινοπραξιών, στις οποίες δεσπόζουν μεγάλα ξένα funds. Άλλωστε, με απουσία τεχνικού αντικειμένου, τον πρώτο λόγο έχουν οι διεθνείς επενδυτικοί όμιλοι, τα ξένα funds, οι εταιρείες διαχείρισης αυτοκινητόδρομων, παρά οι κατασκευαστές, αν και ισχυροί εγχώριοι όμιλοι (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, ΑΒΑΞ, Μυτιληναίος αλλά και Κοπελούζος, ενώ αναμένονται εξελίξεις για την Intrakat) έχουν ενταχθεί σε διάφορα σχήματα. Υπενθυμίζεται ότι το ανώτατο ποσοστό απόδοσης για την Αττική Οδό με την τρέχουσα σύμβαση ήταν στο 13,1% (ROE - Return on Equity). Βέβαια, ο αυτοκινητόδρομος έγινε σε άλλες οικονομικές και επιτοκιακές συνθήκες, σε προηγούμενες δεκαετίες, είχε μεγάλο κατασκευαστικό αντικείμενο, συγκεκριμένες εκτιμήσεις για έσοδα βάσει διοδίων (που ποτέ δεν έφτασαν τα προβλεπόμενα υψηλά των 3,8 ευρώ) κ.λπ. Πλέον, αν και προηγήθηκε περίοδος χαμηλών επιτοκίων, εσχάτως αυτά έχουν αρχίσει να «τσιμπάνε» οπότε μένει να φανεί πώς θα επηρεάσουν, μαζί με το αντίτιμο των διοδίων, τις οικονομικές προσφορές. Κατά κάποιες πλευρές, η νέα σύμβαση μπορεί να προσφέρει υψηλά νούμερα απόδοσης, ίσως όχι ανάλογα με την τωρινή, «μάλλον διψήφια, αλλά χαμηλά, προς το 10%-11%».
Ωστόσο, αυτό δεν είναι παρά μια πρώτη εκτίμηση και μόνο. Γιατί όπως κυκλοφορούσε παλιότερα και είχε αναδείξει το insider.gr, με άλλο μοντέλο ως προς την ετήσια απόδοση που δύνανται να προσδοκούν μπορούν να «τρέξουν» τις εκτιμήσεις και τις προσφορές τους κάποια γκρουπ σε σχέση με άλλα (έχουν ακουστεί διάφορα, από 6% έως 8%-9% και άνω), ενώ προφανώς ρόλο θα παίξει και η δυνατότητα δέσμευσης κάποιων δισεκατομμυρίων ευρώ ή εξασφάλισης κεφαλαίων με χαμηλό επιτόκιο σε σχέση με τα προσδοκώμενα οφέλη.
Με ποιο επιτόκιο θα δανειστούν ξένα funds και εγχώρια σχήματα από τις τράπεζες (σημαντικό μέρος των προσφορών θα καλυφθεί από δανεισμό) θα παίξει ρόλο, μαζί με το ύψος των διοδίων, για την τελική οικονομική προσφορά και για τις προβλέψεις για το IRR, δηλαδή τα περιθώρια κέρδους που εκτιμούν οι επενδυτές ότι θα πετύχουν «παρκάροντας» κεφάλαια, σε μια μακροπρόθεσμη επένδυση – παραχώρησης, που έχει σχετικά χαμηλό ρίσκο, αν κρίνουμε από τις ροές, τα έσοδα και τα μερίσματα των περασμένων ετών. Σε κάθε περίπτωση, οι όροι του διαγωνισμού απευθύνονται κατά βάση στα «πορτοφόλια» παρά στις τεχνικές εταιρείες καθώς δεν προβλέπεται κατασκευαστικό αντικείμενο με τις επεκτάσεις να έχουν μείνει εκτός σύμβασης, αν και έχουμε δει περιπτώσεις στις οποίες τελικά έργα «κούμπωσαν» με παραχωρήσεις (στις οποίες όμως προβλέπονταν εξαρχής).
Σχετικά με το ύψος των διοδίων, όπου όπως εξαρχής είχαμε αναδείξει το υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών δεν έδειχνε να συμφωνεί με την πρόταση του ΤΑΙΠΕΔ για ζώνες και κλιμακωτές τιμές (και πάλι όμως χαμηλότερη της τρέχουσας κατά μέσο όρο), στελέχη κοινοπραξιών αναφέρουν ότι κατά καιρούς έχουν γίνει «μελέτες – ασκήσεις» από τις οποίες προκύπτει ότι τελικά τυχόν εφαρμογή ζωνών χρέωσης δεν θα επηρέαζε κατά πολύ τα έσοδα (και ίσως δημιουργούσε κάποια προβλήματα στις κυκλοφοριακές ροές), οπότε, δεν υπήρχε λόγος για αλλαγή ενός μοντέλου, δηλαδή της ενιαίας χρέωσης, που κρίθηκε σε μεγάλο βαθμό επιτυχημένο.
Τι αναφέρει το υπ. Υποδομών και Μεταφορών
Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής έκανε χτες την ακόλουθη δήλωση: «Ο διαγωνισμός για τη νέα 25ετή σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού μπήκε στη δεύτερη φάση του. Κατόπιν της τελικής απόφασης του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών οι δεσμευτικές προσφορές των ενδιαφερομένων πρέπει να υποβληθούν λαμβάνοντας υπόψη διόδια 2,50 ευρώ ανά διέλευση, ενώ με βάση την τρέχουσα σύμβαση, που εκπνέει τον Οκτώβριο του 2024, προβλέπονται διόδια 2,80 ευρώ. Η απόφαση της Κυβέρνησης για μείωση των διοδίων της Αττικής Οδού στη νέα σύμβαση, όχι μόνο εντάσσεται στην ευρύτερη προσπάθεια αντιμετώπισης του κόστους διαβίωσης, αλλά κλείνει κι ένα κύκλο ανεδαφικών απόψεων περί κλιμακωτών διοδίων, χωρίς να υπάρχει συγκοινωνιακή μελέτη».
Οι μονομάχοι
Υπενθυμίζεται ότι οι οκτώ ενδιαφερόμενοι που υπέβαλαν φακέλους Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για τη νέα 25ετή σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών σχετικά με τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση της Αττικής Οδού και λεχουν προχωρήσει στην επόμενη φάση είναι οι (όπως είχε ανακοινώσει το ΤΑΙΠΕΔ): ABERTIS INFRAESTRUCTURAS S.A., GRUPPO FININC – INC SpA, Ένωση προσώπων ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε. – ΑΒΑΞ Α.Ε. – ARDIAN INFRASTRUCTURE, Ένωση προσώπων BRISA – AUTO ESTRADAS de PORTUGAL S.A. – RUBICONE BIDCO S.A., Ένωση προσώπων MACQUARIE ASSET MANAGEMENT MOTORWAY HOLDINGS S.ar.l. – FINCOP INFRASTRUCTURE LTD, Ένωση προσώπων «UNION OF ENTITIES VINCI HIGHWAYS S.A.S. – VINCI CONCESSIONS S.A.S. – ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. – MOBILITY PARTNER S.A.S.», Ένωση προσώπων VAUBAN – DIF – EGIS, Ένωση προσώπων ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. – FS ARK HOLDCO S.a.r.l. Επιπλέον, πρόσφατα μόλις ο CEO της Intrakat, Αλ. Εξάρχου, ανέφερε ότι ο όμιλος είναι σε επαφές ώστε να «κουμπώσει» μετοχικά σε μια από τις κοινοπραξίες. Παλιότερα κυκλοφορούσαν σενάρια για 1-2 πιθανές κοινοπραξίες με τις οποίες θα μπορούσε να συνεργαστεί ο όμιλος, ωστόσο, έκτοτε έχουν προκύψει μετοχικές και διοικητικές αλλαγές.
Ο οδικός άξονας των 70 χλμ.
Η Αττική Οδός έχει μήκος 70 χλμ. και αποτελεί τον περιφερειακό δακτύλιο της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής της Αθήνας και τη σπονδυλική στήλη του οδικού δικτύου του Νομού Αττικής. Πρόκειται για έναν αστικού τύπου αυτοκινητόδρομο, με τρεις λωρίδες κυκλοφορίας και μία λωρίδα έκτακτης ανάγκης (Λ.Ε.Α), ανά κατεύθυνση. Στο μέσον του αυτοκινητόδρομου, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, κινείται ο προαστιακός σιδηρόδρομος. Αποτελεί μοναδικό έργο υποδομής, ακόμα και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, καθώς είναι ένας κλειστός αυτοκινητόδρομος με διόδια, που διασχίζει μια μητροπολιτική πρωτεύουσα με έντονη κυκλοφοριακή συμφόρηση. Ο αυτοκινητόδρομος της Αττικής Οδού αποτελεί τον συνδετικό κρίκο του οδικού άξονα ΠΑΘΕ (Πάτρα-Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Εύζωνοι), αφού συνδέει την Εθνική Οδό Αθηνών – Λαμίας με την Εθνική Οδό Αθηνών-Κορίνθου, παρακάμπτοντας το κέντρο της Αθήνας. Ως κλειστός αυτοκινητόδρομος έχει ελεγχόμενες προσβάσεις και αποτελείται από δύο κάθετα, διασταυρούμενα μεταξύ τους, τμήματα:
- Την Ελεύθερη Λεωφόρο Ελευσίνας – Σταυρού – Σπάτων (Ε.Λ.Ε-Σ-Σ), μήκους περίπου 52 χλμ.
- Τη Δυτική Περιφερειακή Λεωφόρο Υμηττού (Δ.Π.Λ.Υ), μήκους περίπου 13 χλμ.
Στην Αττική Οδό εντάσσεται και τμήμα της Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Αιγάλεω, μήκους περίπου 5χλμ. Η εταιρεία «Αττική Οδός Α.Ε.» ιδρύθηκε το 1996. Η εταιρεία «Αττικές Διαδρομές Α.Ε.» ιδρύθηκε το 1999, με αντικείμενο τη λειτουργία και συντήρηση του αυτοκινητόδρομου. Συνολικά, υπάρχουν 39 σταθμοί διοδίων με 195 λωρίδες (πύλες).
