Αυξήθηκαν κατά 135,8 εκατ. ευρώ οι δαπάνες σε Ε&Α στην Ελλάδα

Καλύτερη θέση μεταξύ των κρατών μελών της Ένωσης διεκδικεί η χώρα μας στον τομέα της Έρευνας κι Ανάπτυξης, μετά και την αύξηση των σχετικών δαπανών που καταγράφηκε ήδη από την προηγούμενη χρονιά. Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία δαπανών και προσωπικού του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης τα οποία δημοσιεύτηκαν χθες, οι συνολικές δαπάνες για Ε&Α στην Ελλάδα το 2020 αυξήθηκαν κατά 135,8 εκατ. ευρώ φτάνοντας τα 2,473 δισ. ευρώ.

Χάρη στην προαναφερθείσα αύξηση μάλιστα η οποία έφτασε σε ποσοστιαία βάση το 5,8% και δεδομένης της μείωσης του ΑΕΠ στην Ελλάδα κατά 9,8% το 2020, o δείκτης «Ένταση Ε&Α» που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε στο 1,50% από 1,28% το 2019, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 0,22 ποσοστιαίες μονάδες.

Μάλιστα ο δείκτης «Ένταση Ε&Α» κατέγραψε την μεγαλύτερη αύξηση της τελευταίας δεκαετίας, σχεδόν διπλάσια κι από την αύξηση που καταγράφηκε μεταξύ 2016-2017.

Σε επιχειρήσεις και τριτοβάθμια εκπαίδευση η μεγαλύτερη αύξηση δαπανών

Παρότι ο τομέας των Επιχειρήσεων (BES) συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό επί του συνόλου των δαπανών σε E&A, o τομέας που καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση σχετικών δαπανών ήταν αυτός της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (HES). Για την ακρίβεια στον τομέα των επιχειρήσεων το 2020 οι συνολικές δαπάνες Ε&Α ανήλθαν σε 1,1 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 6,5% σε σχέση με το 2019, ενώ σε αυτόν της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κατέγραψαν αύξηση της τάξης του 8,1% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά κι ανήλθαν σε 774,39 εκατ. ευρώ.

Μικρότερη ήταν η αύξηση των εν λόγω δαπανών στον κρατικό τομέα, με τις συνολικές δαπάνες σε Ε&Α να φτάνουν το 2020 τα 537,21 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 2,5% σε σχέση με το 2019.

Με αρνητικό πρόσημο κινήθηκαν τέλος οι σχετικές δαπάνες στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (τομέας PNP) οι οποίες το 2020 ήταν μειωμένες κατά -27,4% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά φτάνοντας μόλις τα 14,33 εκατ. ευρώ.

Οι μεγαλύτεροι χρηματοδότες της Έρευνας κι Ανάπτυξης

Η αύξηση που προέκυψε στις δαπάνες Έρευνας κι Ανάπτυξης προήλθε τόσο από τον Ιδιωτικό όσο κι από τον Δημόσιο τομέα, με τον τελευταίο ωστόσο να χρηματοδοτεί κατά 9,2% περισσότερο την Έρευνα κι Ανάπτυξη, αυξάνοντας επιμέρους τις δαπάνες από όλες τις χρηματοδοτικές που είχε διαθέσιμες.

Για την ακρίβεια η χρηματοδότηση από το κράτος το 2020 ανήλθε σε 1,05 δισ. Ευρώ και επιμερίστηκε ως εξής:

• ο τακτικός προϋπολογισμός χρηματοδότησε το 2020 δαπάνες Ε&Α ύψους 675,55 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,2% σε σχέση με το 2019.
• το ΕΣΠΑ χρηματοδότησε το 2020 δαπάνες Ε&Α ύψους 240,49 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μεγαλύτερη αύξηση, της τάξης του 18,8% σε σχέση με το 2019.
• Κατά 36,4% αυξημένες εν συγκρίσει με το 2019 ήταν οι δαπάνες που χρηματοδότησαν την Έρευνα και την Ανάπτυξη από τις λοιπές κρατικές πηγές και κυρίως το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων - για την ακρίβεια έφτασαν τα 134,23 εκατ. ευρώ
• Όσον αφορά τη χρηματοδότηση που προέρχεται από το εξωτερικό, κύρια πηγή αποτέλεσαν τα προγράμματα Ε&Α της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι δαπάνες των οποίων έφτασαν τα 275,21 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5,4% σε σχέση με το 2019.

Τέλος, μικρότερη αύξηση της τάξης του 2,5% παρουσίασε η χρηματοδότηση που προήλθε από τις επιχειρήσεις και κατευθύνθηκε στην Έρευνα κι Ανάπτυξη. Συγκεκριμένα οι δαπάνες σε αυτή την περίπτωση έφτασαν τα 993,20 εκατ. Ευρώ ανεξαρτήτως τομέα εκτέλεσης.

Αυξήθηκαν κατά 5,8% οι εργαζόμενοι σε E&A

Η αύξηση των πηγών χρηματοδότησης πυροδότησε και την αντίστοιχη αύξηση του προσωπικού που απασχολείται στον τομέα του R&D της χώρας μας, τόσο του προσωπικού πλήρους απασχόλησης (ΙΠΑ) όσο και των ερευνητών.

Ειδικότερα, το το συνολικό προσωπικό Ε&Α στην Ελλάδα το 2020 έφτασε τις 57.059 ΙΠΑ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5,8% σε σχέση με το 2019. Ανοδικά κινήθηκε ωστόσο και η κατηγορία των ερευνητών οι οποίοι το 2020 ανήλθαν σε 41.800 ΙΠΑ, αυξημένοι κατά 7,0% σε σχέση με το 2019. Το μεγαλύτερο ποσοστό της αύξησης αυτής κατευθύνθηκε μάλιστα στον τομέα των επιχειρήσεων - αύξηση 10,8% στο συνολικό προσωπικό και 12,1% αποκλειστικά σε ερευνητές.

Κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ η Ελλάδα

Παρά την όποια βελτίωση βέβαια η χώρα μας εξακολουθεί να κινείται κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Παρότι για τις λοιπές χώρες της ΕΕ δεν υπάρχουν ακόμα επικαιροποιημένα στοιχεία για το 2020, με βάση τις δαπάνες της προηγούμενης χρονιάς η χώρα μας βρίσκεται περίπου στη μέση της κατάταξης όσον αφορά τις δαπάνες σε Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι η Ένταση Ε&Α υπολογίστηκε το 2019 σε 2,20% κατά μέσο όρο για την ΕΕ των 27, ενώ η Ελλάδα με την αύξηση που παρουσίασε το 2020 έφτασε στο 1,5%. Σε κάθε περίπτωση βέβαια, η σύγκριση δεν μπορεί να είναι ενδεικτική δεδομένης της μείωσης του ΑΕΠ στις περισσότερες χώρες εξαιτίας της πανδημίας COVID19, η οποία αναμένεται να διαφοροποιήσει αισθητά την Ένταση Ε&Α στο σύνολο των χωρών της Ένωσης.