Τα ψάρια, το Brexit και η κόντρα της Ε.Ε. με τη Μ.Βρετανία

Ένα ιστορικό κατώφλι πέρασε χθες η Ε.Ε. υπερψηφίζοντας με 660 ψήφους υπέρ, 5 κατά και 32 απουσίες τη Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας (TCA) με τη Μ. Βρετανία, ολοκληρώνοντας ένα μέρος του Brexit. Η διαδικασία του Brexit και η εν λόγω συμφωνία ειδικότερα είναι ένα ζήτημα με πολλούς, ίσως υπερβολικά πολλούς, αστερίσκους. Γι' αυτό και παρόλη την ευρεία συμφωνία στο επίπεδο της ψηφοφορίας, οι δηλώσεις των υψηλά ιστάμενων παραγόντων ήταν κάπως διαφορετικές.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για παράδειγμα, παρόλο που στην ομιλία της διατύπωσε την κρίση ότι "η TCA έρχεται με πραγματικά δόντια, με έναν δεσμευτικό μηχανισμό επίλυσης διαφορών" και προειδοποίησε ότι η Ε.Ε θα χρησιμοποιήσει αυτά τα "δόντια" εάν κρίνει απαραίτητο, με το πέρας της ψηφοφορίας ήταν διθυραμβική: "Χαιρετίζω θερμά την ψηφοφορία @Europarl_EN υπέρ της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας ΕΕ-ΗΒ. Η TCA σηματοδοτεί τα θεμέλια μιας ισχυρής και στενής συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο. Η πιστή εφαρμογή είναι απαραίτητη"

I warmly welcome the @Europarl_EN vote in favour of the EU-UK Trade and Cooperation Agreement.

The TCA marks the foundation of a strong and close partnership with the UK. Faithful implementation is essential. pic.twitter.com/aTU7cOB5Ck

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) April 28, 2021

Από την άλλη, ο Γκυ Φερχόφστατ, ο οποίος είχε αναλάβει όλον αυτόν τον καιρό το πόστο του συντονιστή του Brexit εκ μέρους του ευρωκοινοβουλίου, ήταν πιο απαισιόδοξος: "Το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε τη συμφωνία Ε.Ε. - Η.Β! Η πρώτη εμπορική συμφωνία στην ιστορία που θέτει εμπόδια και άρει ελευθερίες; Μια αποτυχία και για τις δύο πλευρές, αλλά καλύτερα από το τίποτα. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι μια μέρα ένας φιλόδοξος νέος πολιτικός θα θελήσει να οδηγήσει ξανά το Η.Β. στην Ε.Ε.!"

The @Europarl_EN approves the EU - UK trade & cooperation agreement !

The first trade deal in history to put up barriers & remove freedoms?

A failure for both sides, but better than nothing. I still believe one day an ambitious young politician will want 🇬🇧to lead in 🇪🇺 again !

— Guy Verhofstadt (@guyverhofstadt) April 28, 2021

Την ώρα που Βρετανοί και Γάλλοι μαλώνουν για τα ψάρια...

Η Βρετανία εξ αρχής έθεσε ως σημαντικό ζήτημα για τη συμφωνία του Brexit, τα αλιευτικά δικαιώματα στα περίχωρα της Μάγχης. Εντωμεταξύ, μέχρι την ολοκλήρωση της συμφωνίας, η Κομισιόν έχει απαγορεύσει στη Βρετανία να εξάγει ζωντανά οστρακοειδή στην Ε.Ε. Τα οστρακοειδή αποτελούν σημαντικό τομέα στην οικονομική ζωή του ΗΒ, ειδικά της Σκωτίας και αρκετές μεγάλες εταιρείες κινδυνεύουν με κατάρρευση από τις ευρωπαϊκές απαγορεύσεις.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και οι Γάλλοι ψαράδες που από την αρχή του Brexit διαμαρτύρονται έντονα γιατί η Βρετανία τους στερεί αλιευτικά δικαιώματα. Ο Γάλλος ευρωβουλευτής Κλεμέντ Μπωνέ, σε χθεσινή συνέντευξή του, έκανε αναφορά στο ΗΒ και είπε ότι συνεχίζει να μπλοκάρει τα αλιευτικά δικαιώματα των Γάλλων ψαράδων και ανέφερε ότι η Ε.Ε. πρέπει να απαντήσει με "αντίποινα στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες", τις οποίες έχει ζητήσει από τη Γαλλία το Η.Β.

...υπάρχει ζήτημα με την παροχή βρετανικών υπηρεσιών στην Ε.Ε.

Στο πάνω από 1200 σελίδων προκαταρκτικό κείμενο της συμφωνίας, που μπορείτε να διαβάσετε εδώ, έχει πάρα πολλές αναφορές σε μια σειρά από εμπορικά αγαθά και τρόπους διασφάλισης ορισμένων ζητημάτων που ισχύουν σήμερα. Από την άλλη, αν εξετάσουμε μακροσκοπικά το ζήτημα, η TCA δεν λύνει τίποτα που δεν θα μπορούσε να λυθεί πιο γρήγορα, χωρίς να υπάρξουν 4 (ολογράφως: τέσσερα) χρόνια διαρκών διαπραγματεύσεων. Στα μεγάλα ζητήματα που "καίνε" την οικονομία του Η.Β. δεν αναφέρεται καθόλου. Συνοπτικά:

• Δεν γίνεται καμία πρόβλεψη για το καθεστώς της Β. Ιρλανδίας. Η χώρα παραμένει τυπικά μέλος της Ε.Ε. ενώ το Η.Β όχι. Αυτό σημαίνει ότι τα προϊόντα που εισέρχονται μέσω Β. Ιρλανδίας στο Η.Β. θα πρέπει να έχουν διαφορετική αντιμετώπιση και αντίστοιχα και οι εξαγωγές.
• Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τις τραπεζικές και χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες που πουλάει το Η.Β στο ευρωπαϊκό έδαφος. Αρκεί να θυμίσουμε μερικές μεγάλες τράπεζες: HSBC Holdings, Lloyds Banking Group, Royal Bank of Scotland Group, Barclays και τις δραστηριότητές τους που περιλαμβάνουν από χρηματοπιστωτικά προϊόντα μέχρι χορηγίες σε μια σειρά από αθλήματα και συλλόγους στην Ε.Ε. Ένα καθεστώς εκατοντάδων δισεκατομμυρίων λιρών το χρόνο, αυτή τη στιγμή είναι στον αέρα και θα διευθετηθεί -κατά πάσα πιθανότητα- από τον "αυτόματο πιλότο" της αγοράς.
• Δεν υπάρχουν προβλέψεις για τις διεθνείς νομικές εταιρείες που συναλλάσσονται με ευρωπαίους πελάτες. Οι νομικές υπηρεσίες του ΗΒ είναι ένας από τους τομείς στους οποίους είναι πρωτοπόροι στον πλανήτη. Μάλιστα, παράγει ο συγκεκριμένος τομέας εξαγωγές αξίας 5 δισεκατομμυρίων λιρών στην Ε.Ε. κάθε χρόνο. Προς το παρόν, οι δικηγορικές εταιρείες μπορούν να διευθύνουν θυγατρικές στις χώρες της Ε.Ε. και οι ειδικευμένοι δικηγόροι του Ηνωμένου Βασιλείου μπορούν να εξυπηρετούν πελάτες της ΕΕ μέσω της αμοιβαίας αναγνώρισης των κανόνων προσόντων, όμως αυτό δεν επαρκεί.
• Επίσης, όλες οι οι υπηρεσίες που κάνουν το βρετανικό χρηματοοικονομικό οικοσύστημα, ένα από τα κορυφαία στον κόσμο ως προς την ποιότητα και τον όγκο εξαγωγής προς τις χώρες της Ε.Ε. δεν συζητιούνται καθόλου μέσα στην TCA. Χοντρικά αναφέρουμε: χρηματιστηριακές, brokers, επιχειρηματική κινητικότητα και εμπόριο πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Ακόμα και πιο "καθημερινά" επιχειρηματικά ζητήματα, όπως μεγάλοι betting όμιλοι, απλά έχουν εξαφανιστεί από το "παζάρι" του Brexit.
• Οι Βρετανοί καλλιτέχνες διεθνούς φήμης, ξαναγυρίζουν στη δεκαετία του '50 και δεν προβλέπεται ευκολία στις μετακινήσεις τους και στη δημιουργία καλλιτεχνικών δρώμενων σε χώρες της Ε.Ε.

Μια συμφωνία που κανείς δεν ήθελε είναι εδώ

H TCA θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα κακό διαζύγιο που για την ώρα συζητάει τις ακριβείς ώρες τις επικοινωνίας με τα παιδιά κάθε δεύτερο Σάββατο, αλλά κρύβει κάτω από το χαλί πώς θα μοιραστεί η από κοινού αποκτημένη περιουσία, το αυτοκίνητο και το εξοχικό. Την ίδια στιγμή το εμπόριο μεταξύ Ε.Ε. και Η.Β. βιώνει μεγάλα σκαμπανεβάσματα και δεν διαφαίνεται κάποια σταθερή πορεία ανάκαμψης για το 2021. Εν μέρει και λόγω της πανδημίας. Αυτό που όντως διακυβεύεται, η θέση του Σίτι του Λονδίνου και όσων αντιπροσωπεύει, στον ευρωπαϊκό (και συνεκδοχικά) στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, είναι κάτι που θα διαμορφωθεί στα επόμενα χρόνια, με ή χωρίς συμφωνία. Παρόλους τους διθυράμβους του Μπόρις Τζόνσον, ότι "ήρθε ο καιρός να αναμένουμε μια νέα σχέση μεταξύ της Ε.Ε. και μιας περισσότερο παγκόσμιας Βρετανίας", τόσο η παγκοσμιότητα της Βρετανίας μετά την TCA όσο και η νέα σχέση με την Ε.Ε. είναι ζητήματα που δεν θα ολοκληρωθούν άμεσα και ίσως όχι τόσο θετικά για τη Βρετανία.

Great news that the European Parliament has voted overwhelmingly in favour of our zero tariffs, zero quotas Trade and Cooperation Agreement.

Now is the time to look forward to a new relationship with the EU and a more Global Britain.

— Boris Johnson (@BorisJohnson) April 28, 2021