Ροή
Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση έως τις 25 Απριλίου ετέθη από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021- 2025, ύψους σχεδόν 3,4 δις ευρώ.
Ειδικότερα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, με το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, διαμορφώνει και αποτυπώνει τις δράσεις που σχεδιάζει να χρηματοδοτηθούν από τους εθνικούς πόρους του ΠΔΕ κατά την επόμενη πενταετία 2021-2025, σύμφωνα με τους Αναπτυξιακούς Στόχους και τις προτεραιότητες του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης, την Εθνική Στρατηγική για τις Μεταφορές, τις τομεακές εθνικές στρατηγικές, τις σύγχρονες ανάγκες και τις δυνατότητες της χώρας, καθώς και τους διαθέσιμους εθνικούς πόρους.
Το ΕΠΑ υλοποιείται με τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Για τον προσδιορισμό των πόρων του ΕΠΑ λαμβάνονται υπόψη, ιδίως, οι δεσμεύσεις από το εκάστοτε ισχύον Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, οι προοπτικές της οικονομίας για το χρονικό διάστημα προγραμματισμού, η συμπληρωματικότητα με τις συγχρηματοδοτούμενες από την Ευρωπαϊκή Ένωση παρεμβάσεις, οι ανάγκες που προκύπτουν από άλλα προγράμματα ανάπτυξης που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ ή από άλλες πηγές χρηματοδότησης, οι ανάγκες που προκύπτουν από έργα της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ που δεν ολοκληρώνονται εντός αυτής και οι ανάγκες ωρίμανσης έργων για μελλοντική ένταξη στο ΕΠΑ, στο ΕΣΠΑ, στα προγράμματα του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου ή σε άλλα εθνικά, ευρωπαϊκά ή διεθνή προγράμματα.
Ο προϋπολογισμός του Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης του ΤΠΑ του ΥΠΥΜΕ ανέρχεται, βάσει τουλάχιστον όσον αναφέρονται σε αυτό, για την περίοδο 2021-2025 στα 3,380 δις ευρώ.
Το κύριο βάρος της χρηματοδότησης των έργων (~48,1% και ~40,9%) του ΥΠΥΜΕ με πόρους του ΕΠΑ εντάσσεται στους Αναπτυξιακούς Στόχους Ανάπτυξη Υποδομών και Πράσινη Ανάπτυξη αντίστοιχα, εξυπηρετώντας τους Ειδικούς Στόχους της Ανάπτυξης Υποδομών «Μεταφορές» και «Εφοδιαστική Αλυσίδα» και τους ειδικούς στόχους της Πράσινης Ανάπτυξης «Προστασία του Περιβάλλοντος» και «Κλιματική Αλλαγή», ενώ το 11% του προϋπολογισμού εξυπηρετεί τους Αναπτυξιακούς Στόχους Έξυπνη Ανάπτυξη, Κοινωνική Ανάπτυξη και Υποστήριξη Προγραμμάτων.
Οι υποδομές της χώρας έχουν καταλυτικό ρόλο για την οικονομική της ανάπτυξη. Για αυτόν τον λόγο, η συντήρηση και η ανάπτυξη των υποδομών, καθώς και η ολοκλήρωση όλων των υποδομών που βρίσκονται σε εξέλιξη, ασχέτως τρόπου χρηματοδότησης, αναδεικνύεται ως ένας από τους πέντε αναπτυξιακούς στόχους του Υπουργείου αλλά και του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης. Στην κατεύθυνση εξυπηρέτησης των εμπορευματικών ροών, χρειάζονται σημαντικές επενδύσεις για τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των οδικών, σιδηροδρομικών και λιμενικών υποδομών που θα ενισχύσουν τη δυνατότητα να λειτουργήσει η χώρα ως βασική πύλη εισόδου για τα ασιατικά προϊόντα στην Ευρώπη. Σημαντική είναι η συμβολή στην κατασκευή των υποδομών των συμπράξεων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ). Στις προτεραιότητες του στόχου ανάπτυξης των υποδομών εντάσσονται και τα έργα οδικής ασφάλειας και αστικής κινητικότητας, κυρίως λόγω του υψηλού κοινωνικού αντίκτυπου που έχουν.
Οι σχετικές προτεραιότητες του Υπουργείου περιλαμβάνουν πρωτοβουλίες και για αύξηση της ενεργειακής απόδοσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, προβλέπεται ότι, κατά την περίοδο 2020-2030 και προκειμένου για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων, απαιτούνται επενδύσεις συνολικής αξίας 43,8 δισ. ευρώ. Ένα μέρος των επενδύσεων αποτελούν τα έργα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης που υλοποιούνται και από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, τα οποία αναμένεται να ενισχύσουν τον μετασχηματισμό του ενεργειακού τομέα και να συμβάλλουν σε δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων.
Ανάπτυξη Υποδομών: Προϋπολογισμός 1.625.295.000 €
· Λιμενικές Υποδομές: Μέχρι τέλος του έτους 2025 εκτιμάται ότι θα δαπανηθούν 118.500.000 € (~7%) για τη στήριξη των λιμενικών υποδομών και μεταφορών.
· Σιδηροδρομικό Δίκτυο: Μέχρι το τέλος του ΤΠΑ εκτιμάται ότι θα δαπανηθούν 90.500.000 € (~6%) για την ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας.
· Οδικές Υποδομές: Μέχρι το τέλος του έτους 2025 αναμένεται ότι θα δαπανηθεί η πλειονότητα του Αναπτυξιακού Στόχου με 1.162.000.000 € (~71%) για την ανάπτυξη και βελτίωση του οδικού δικτύου της χώρας.
· Υποδομές Αερομεταφορών: Μέχρι το τέλος του προγράμματος αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 91.000.000 € (~6%) για την ανάπτυξη των υποδομών αερομεταφορών.
· Υδατοδρόμια: Μέχρι το 2025 αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 3.500.000 € (~0,2%) για την ανάπτυξη του συγκεκριμένου είδους μεταφορών.
· Οδική Ασφάλεια: Μέχρι το τέλος του προγράμματος αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 8.650.000 € (~0,5%) για τη βελτίωση και την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας.
· Ψηφιοποίηση Μεταφορών: Μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος αναμένεται να δαπανηθούν 1.145.000 € (~0,1%) για την ψηφιοποίηση των μεταφορών της χώρας.
· Πολυτροπική και Αστική Κινητικότητα: Μέχρι το 2025 αναμένεται να δαπανηθούν 143.000.000 € (~8,8%) για την ανάπτυξη της πολυτροπικής μεταφοράς στην Ελλάδα.
· Επενδύσεις στην Εφοδιαστική Αλυσίδα: Με την ολοκλήρωση του προγράμματος αναμένεται να δαπανηθούν 7.000.000 € (~0,4%) για τη βελτίωση και ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Πράσινη Ανάπτυξη: Προϋπολογισμός 1.382.850.000 €
· Ενεργειακή Απόδοση: Μέχρι το τέλος του προγράμματος αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 13.400.000 € (~1%) για την ενεργειακή αναβάθμιση της απόδοσης των δημόσιων κτιρίων.
· Πρόληψη & Διαχείριση Κινδύνων: Μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 788.000.000 € (~57%) για την ενίσχυση και τη βελτίωση των δημοσίων κτιρίων που επηρεάστηκαν από φυσικές καταστροφές.
· Ανάπτυξη υποδομών και προστασία περιβάλλοντος: Με την ολοκλήρωση του ΤΠΑ αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 569.000.000 € (~41,1%) για την ενίσχυση της πρόληψης των δημοσίων υποδομών από τους κινδύνους που επιφυλάσσει η κλιματική αλλαγή.
· «Πράσινες Πόλεις»: Μέχρι το 2025 αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 12.450.000 € (~0,9%) για την ενίσχυση των πόλεων με σκοπό την ανάπτυξη περιβαλλοντικών παρεμβάσεων
Κοινωνική Ανάπτυξη: Προϋπολογισμός 320.778.000 €
· Υγεία - υποδομές, εξοπλισμός: Μέχρι το 2025 αναμένεται να δαπανηθούν 1.178.000 € (~0,4%) για την ενίσχυση του συστήματος υγείας και του εξοπλισμού του.
· Ενίσχυση υποδομών για βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης ΑμεΑ: Μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος αναμένεται να δαπανηθούν 2.500.000 € (~0,8%) για τη βελτίωση των συνθηκών ενσωμάτωσης των ΑμεΑ στην κοινωνία.
· Δράσεις εκπαίδευσης – κατάρτισης εργαζομένων: Μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος αναμένεται να δαπανηθούν 750.000 € (~0,2%) για την ενίσχυση των υπαλλήλων του ΥΠΥΜΕ στις νέες προκλήσεις.
· Ανάπτυξη και Εκσυγχρονισμός Υποδομών όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης: Μέχρι το 2025 αναμένεται να δαπανηθούν 241.000.000 € (~75%) για τη βελτίωση και την κατασκευή νέων σχολικών μονάδων σε όλη την Ελλάδα.
· Ασφάλεια, προστασία και δικαιοσύνη: Μέχρι το 2025 αναμένεται να δαπανηθούν 75.350.000 € (~23,5%) για την ενίσχυση και την κατασκευή υποδομών που υποστηρίζουν την ασφάλεια και το σύστημα δικαιοσύνης.
Έξυπνη Ανάπτυξη: Προϋπολογισμός 8.077.000 €
· Δημόσια διοίκηση και ψηφιοποίηση: Με την ολοκλήρωση του προγράμματος αναμένεται να δαπανηθούν 7.164.696 € (~88,7%) για τη μετάβαση του δημόσιου τομέα στην ψηφιακή εποχή.
· Ψηφιακή διασύνδεση μονάδων δημόσιας διοίκησης: Με την ολοκλήρωση του ΤΠΑ αναμένεται να δαπανηθούν 396.655 € (~4,9%) για την ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας μεταξύ των δημόσιων υπηρεσιών.
· Έξυπνες Πόλεις: Με την ολοκλήρωση του προγράμματος αναμένεται να δαπανηθούν 515.649 € (~6,4%) για τη μετάβαση των πόλεων σε ένα “Έξυπνο” τρόπο λειτουργίας.
Υποστήριξη Προγραμμάτων: Προϋπολογισμός 43.000.000 €
· Διοικητική Υποστήριξη: Με την ολοκλήρωση του προγράμματος αναμένεται να δαπανηθούν 30.500.000 € (~71%) για την υποστήριξη του ΥΠΥΜΕ και των εποπτευόμενων φορέων για την υλοποίηση του ΤΠΑ.
· Τεχνική Βοήθεια: Με την ολοκλήρωση του προγράμματος αναμένεται να δαπανηθούν 12.500.000 € (~29%) και ~0,4% του συνολικού προϋπολογισμού για το ΤΠΑ για την υποστήριξη του ΥΠΥΜΕ για την υλοποίηση του ΤΠΑ.
Ανάπτυξη Υποδομών: Αποτελεί τον στόχο που λαμβάνει την υψηλότερη χρηματοδότηση, για το 2021 θα δαπανηθούν 1.139.289.726 €, δηλαδή περίπου το 70% του συνόλου, το 2022 αναμένεται να δαπανηθεί το ~10% του συνόλου 166.476.181 €, το 2023 αναμένεται να δαπανηθούν 127.485.528 € το ~8% του συνόλου, το 2024 θα δαπανηθούν 111.950.955 € το ~7% του συνόλου και το 2025 θα δαπανηθεί το ~5% του συνόλου 80.101.610 €.
Πράσινη Ανάπτυξη: Αποτελεί τον δεύτερο σε ιεραρχία στόχο, για το 2021 θα δαπανηθούν 1.082.040.000 € το ~78% του συνόλου, το 2022 αναμένεται να δαπανηθεί το ~6% του συνόλου, 88.680.000 €, το 2023 αναμένεται να δαπανηθούν 75.240.000 €, το ~5% του συνόλου, το 2024 θα δαπανηθούν 68.570.000 €, το ~5% του συνόλου και το 2025 θα δαπανηθεί το ~5% του συνόλου, 68.320.000 €.
Ανάλυση προϋπολογισμού 1ου έτους
Ανάπτυξη Υποδομών: Προϋπολογισμός 1ου έτους 1.139.280.726 €
Για το πρώτο έτος της υλοποίησης του ΤΠΑ του ΥΠΥΜΕ έμφαση δίνεται στις παρακάτω αναπτυξιακές προτεραιότητες και στις κατηγορίες δράσεων (κατά σειρά προϋπολογισμού):
· Οδικές Υποδομές: μέχρι το τέλος του έτους 2021 αναμένεται ότι θα δαπανηθεί η πλειονότητα του π/υ της Προτεραιότητας με 763.284.356 (~65,7%) για την ανάπτυξη και βελτίωση του οδικού δικτύου της χώρας.
· Πολυτροπική και Αστική Κινητικότητα: Εντός του 2021 αναμένεται να δαπανηθούν 137.000.000 € (~95,8%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ανάπτυξη της πολυτροπικής μεταφοράς στην Ελλάδα.
· Λιμενικές Υποδομές: Μέχρι τέλος του έτους 2021 εκτιμάται ότι θα δαπανηθούν 83.000.000 € (~70%) του συνόλου της Προτεραιότητας για τη στήριξη των λιμενικών υποδομών και μεταφορών.
· Υποδομές Αερομεταφορών: Μέχρι το τέλος της πρώτης χρονιάς αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 80.000.000 € (~87,9%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ανάπτυξη των υποδομών αερομεταφορών.
· Σιδηροδρομικό Δίκτυο: Στην εφαρμογή της πρώτης χρονιάς του ΤΠΑ εκτιμάται ότι θα δαπανηθούν 68.000.000 € (~75,1%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ανάπτυξη του Σιδηροδρομικού Δικτύου της χώρας.
· Οδική Ασφάλεια: Μέχρι το τέλος του 2021 αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 2.251.370 € (~26%) του συνόλου της Προτεραιότητας για τη βελτίωση και την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας.
· Υδατοδρομία: Μέχρι το τέλος του 2021 αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 2.500.000 € (~71,4%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ανάπτυξη του συγκεκριμένου είδους μεταφορών.
· Επενδύσεις στην Εφοδιαστική Αλυσίδα: Αναμένεται ότι εντός του 2021 θα δαπανηθούν 2.500.000 € (~35,7%) του συνόλου της Προτεραιότητας για τη βελτίωση και ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας.
· «Ψηφιοποίηση Μεταφορών»: Εντός του 2021 αναμένεται να δαπανηθούν 745.000 € (~65%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ψηφιοποίηση των μεταφορών της χώρας.
Πράσινη Ανάπτυξη: Προϋπολογισμός 1ου έτους 1.082.040.000 €
· Πρόληψη & Διαχείριση Κινδύνων: Εντός του 2021 αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 680.000.000 € (~86%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ενίσχυση και τη βελτίωση των δημοσίων κτιρίων που επηρεάστηκαν από φυσικές καταστροφές.
· Ανάπτυξη υποδομών και προστασία περιβάλλοντος: Με την ολοκλήρωση του 2021 αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 385.000.000 € (~68%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ενίσχυση της πρόληψης των δημοσίων υποδομών από τους κινδύνους που επιφυλάσσει η κλιματική αλλαγή.
· Πράσινες Πόλεις: Μέχρι το τέλος του 2021 αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 9.000.000 € (~72%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ενίσχυση των πόλεων με σκοπό την ανάπτυξη περιβαλλοντικών παρεμβάσεων.
· Ενεργειακή Απόδοση: μέχρι το τέλος του 2021 αναμένεται ότι θα δαπανηθούν 8.040.000 € (60%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ενεργειακή αναβάθμιση της απόδοσης των δημόσιων κτιρίων.
Κοινωνική Ανάπτυξη: Προϋπολογισμός 1ου έτους 274.650.000 €
· Ανάπτυξη και Εκσυγχρονισμός Υποδομών όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης: Μέχρι το τέλος του 2021 αναμένεται να δαπανηθούν 206.000.000 € (~85%) του συνόλου της Προτεραιότητας για τη βελτίωση και την κατασκευή νέων σχολικών μονάδων σε όλη την Ελλάδα.
· Ασφάλεια, προστασία και δικαιοσύνη: Εντός του 2021 αναμένεται να δαπανηθούν 67.000.000 € (~89%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ενίσχυση και την κατασκευή υποδομών που υποστηρίζουν την ασφάλεια και το σύστημα δικαιοσύνης.
· Ενίσχυση υποδομών για βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης ΑμεΑ: Εντός του 2021 αναμένεται να δαπανηθούν 850.000 € (~34%) του συνόλου της Προτεραιότητας για τη βελτίωση των συνθηκών ενσωμάτωσης των ΑμεΑ στην κοινωνία.
· Υγεία - υποδομές, εξοπλισμός: Μέχρι το τέλος του 2021 αναμένεται να δαπανηθούν 560.000 € (~48%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ενίσχυση του συστήματος υγείας και του εξοπλισμού του.
· Δράσεις εκπαίδευσης – κατάρτισης εργαζομένων: Μέχρι το τέλος του 2021 αναμένεται να δαπανηθούν 240.000 € (~32%) του συνόλου της Προτεραιότητας για την ενίσχυση των υπαλλήλων του ΥΠΥΜΕ στις νέες προκλήσεις.
Στην ανοιχτή δημόσια διαβούλευση καλούνται να συμμετάσχουν, σύμφωνα με το άρθρο 2 της ΥΑ95189/16.09.2020 (Β’ 3961) «Κατάρτιση, Διαβούλευση και υποβολή ΤΠΑ/ΠΠΑ» και κατ’ εφαρμογή του άρθρου 123, παρ. 3 του Ν.4635/2019 (Α΄167), οι κοινωνικοί εταίροι και οικονομικοί εταίροι του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και οι πολίτες, καταθέτοντας τις προτάσεις του για την όποια βελτίωση του περιεχομένου του.
