Κρατικά και εταιρικά ομόλογα συνολικής αξίας 35,7 δισ. ευρώ, έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους οι ελληνικές τράπεζες. Όπως αναφέρεται στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της ΤτΕ, τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου αποτελούν την κυριότερη συνιστώσα (περίπου 92%) του χαρτοφυλακίου χρεογράφων των ελληνικών τραπεζών.
Μάλιστα, το μεγαλύτερο μέρος αυτών (περίπου 83%) αφορά τίτλους που διακρατούνται μέχρι τη λήξη τους και αποτιμώνται στο αποσβεσμένο κόστος (at amortised cost) και όχι στην εύλογη αξία (fair value). Κατά συνέπεια, οι ημερήσιες μεταβολές των τιμών δεν επηρεάζουν τη λογιστική αξία τους, ενώ περαιτέρω ο κίνδυνος αγοράς για τις τράπεζες μετριάζεται από τις πολιτικές αντιστάθμισης του επιτοκιακού κινδύνου που εφαρμόζουν.
Από τις μέχρι στιγμής ανακοινώσεις αποτελεσμάτων 2023 των ελληνικών τραπεζών, οι τράπεζες Πειραιώς και Εθνική ανέφεραν στους αναλυτές ότι η καθεμία εξ αυτών έχει θέση hedging για τον επιτοκιακό κίνδυνο 10 δισ. ευρώ. Οι θέσεις αυτές θα αρχίσουν να γίνονται κερδοφόρες για τις δύο τράπεζες όταν τα επίπεδα επιτοκίων της ΕΚΤ πέσουν στο 3% - 3,10%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, το σύνολο των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου (συμπεριλαμβανομένων των εντόκων γραμματίων) που διακρατούν οι ελληνικές τράπεζες στα χαρτοφυλάκιά τους ανήλθε τον Δεκέμβριο του 2023 σε 32,4 δισ. ευρώ (αποτελώντας το 11,1% του ενεργητικού τους), αυξημένο κατά περίπου 2,1 δισ. ευρώ (+6,9%) σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2023.
Ειδικότερα, η αξία του χαρτοφυλακίου τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου που διακρατεί ο τραπεζικός τομέας σε χαρτοφυλάκια που αποτιμώνται στην τρέχουσα αξία ανήλθε σε 5,7 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023, έναντι 5,1 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2023, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,4%. Η αξία του εν λόγω χαρτοφυλακίου ως ποσοστό του συνολικού ενεργητικού των τραπεζών αυξήθηκε οριακά σε 1,9% από 1,8% τον Ιούνιο του 2023.
Στο πλαίσιο της αξιολόγησης του επιτοκιακού κινδύνου του χαρτοφυλακίου ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, σύμφωνα με τη σύνθεσή του τον Δεκέμβριο του 2023, η ΤτΕ καταγράφει ότι μία δυνητική αύξηση του γενικού επιπέδου των επιτοκίων κατά 1 μονάδα βάσης (μ.β.) θα επέφερε ζημίες ύψους 26,4 εκατ. ευρώ για το σύνολο των ελληνικών τραπεζών, έναντι ζημιών 21,5 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2023. Αντίστοιχα, η επίδραση μίας δυνητικής αύξησης των πιστωτικών περιθωρίων (credit spreads) κατά 1 μ.β. θα επέφερε ζημίες ύψους 30 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023, έναντι ζημιών ύψους 24,9 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2023.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Συναλλαγές αξίας 103 δισ. ευρώ έγιναν το 2023 με κάρτες πληρωμών – Το 92% του πλήθους συναλλαγών με χρεωστικές
Εντούτοις, η ΤτΕ σημειώνει ότι η επίπτωση στα αποτελέσματα ή τα κεφάλαια των τραπεζών θα περιοριζόταν σε ζημία 1,9 εκατ. ευρώ και 1,9 εκατ. ευρώ αντίστοιχα για τις προαναφερθείσες μεταβολές επιτοκίων, που αφορά τα ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου που αποτιμώνται στην εύλογη αξία και των οποίων η μεταβολή αξίας αποτυπώνεται άμεσα στα κεφάλαια ή τα κέρδη χρήσης.
Σημειώνεται, πάντως, ότι ο ανοδικός κύκλος των επιτοκίων της ΕΚΤ έχει φτάσει στο αποκορύφωμά του και πλέον αναμένεται έναρξη των μειώσεων επιτοκίων εντός του 2024. Τις προηγούμενες ημέρες, ο Διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, εκτίμησε ως πιθανότερο σενάριο η ΕΚΤ να προχωρήσει φέτος σε τρεις μειώσεις επιτοκίων, αντί τεσσάρων, όπως προβλεπόταν αρχικά.
Σε ό,τι αφορά στην έκθεση των ελληνικών τραπεζών σε εταιρικά ομόλογα, το 2023 η αξία των εταιρικών ομολόγων που διακρατούν οι τράπεζες μειώθηκε από 3,6 δισ. ευρώ σε 3,3 δισ. ευρώ, λόγω κυρίως μείωσης της αξίας των εταιρικών ομολόγων που αποτιμώνται στο αποσβεσμένο κόστος. Ωστόσο, η αξία των εταιρικών ομολόγων που αποτιμώνται στην τρέχουσα αξία αυξήθηκε κατά 10%, συγκεκριμένα σε 1,2 δισ. ευρώ, από 1,1 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2023, κυρίως λόγω νέων αγορών που κατηγοριοποιήθηκαν στα εν λόγω χαρτοφυλάκια. Ως εκ τούτου, το ποσοστό των εταιρικών ομολόγων που αποτιμώνται στην τρέχουσα αξία, σε σχέση με το σύνολο του ενεργητικού του τραπεζικού τομέα, αυξήθηκε οριακά σε 0,4% τον Δεκέμβριο του 2023, από 0,37% τον Ιούνιο του 2023.
