Ροή
Από 150 έως 290 μονάδες βάσης αυξήθηκαν τα επιτόκια χορηγήσεων το 2023 (σ.σ. στοιχεία για δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου), ενώ η αύξηση επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις κινήθηκε στις 140 μ.β. και στο ταμιευτήριο μόλις στις 3 μονάδες βάσης.
Ακολουθώντας τις αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ με τις οποίες το βασικό επιτόκιο του ευρώ διαμορφώθηκε πέρυσι στο 4%, τα επιτόκια καταθέσεων και χορηγήσεων κινήθηκαν επίσης ανοδικά, αλλά ηπιότερα σε σχέση με τον μέσο όρο ανόδου των επιτοκίων στην υπόλοιπη ευρωζώνη.
Όπως προκύπτει από την Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής της ΤτΕ, το μεσοσταθμικό επιτόκιο στις καταθέσεις προθεσμίας των νοικοκυριών και των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (ΜΧΕ) διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2023 σε 1,5%, περίπου, κατά 140 μονάδες βάσης (μ.β.), υψηλότερα έναντι της ίδιας περιόδου του 2022, ενώ στις καταθέσεις διάρκειας μίας ημέρας (λογαριασμοί τρεχούμενοι, όψεως και ταμιευτηρίου) αυξήθηκε οριακά κατά 3 μ.β. Καθώς οι αυξήσεις των τραπεζικών επιτοκίων καταθέσεων στην Ελλάδα υπήρξαν πιο περιορισμένες σε σύγκριση με τη ζώνη του ευρώ, τα επιτόκια καταθέσεων προθεσμίας στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν από τα μέσα του 2022 σε επίπεδο χαμηλότερο από το μέσο επιτόκιο της ζώνη του ευρώ. Ενδεικτικά, στη σημαντικότερη, σε όρους όγκου, κατηγορία καταθέσεων προθεσμίας, δηλ. τις καταθέσεις με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος, το επιτόκιο που προσφέρεται στην Ελλάδα είναι περίπου κατά μία ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερο έναντι του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου. Σε πραγματικούς όρους, το επιτόκιο καταθέσεων προθεσμίας για τις ΜΧΕ και τα νοικοκυριά διατηρήθηκε σε αρνητικές τιμές, παρά τη ραγδαία αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Κατά μέσο όρο το δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023 διαμορφώθηκε σε -2,9% (Ιανουάριος-Οκτώβριος 2022: -9,4%).
Στις χορηγήσεις, το μεσοσταθμικό επιτόκιο επιχειρηματικών δανείων ανήλθε κατά μέσο όρο σε 5,8% το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2023, έναντι μέσης τιμής 3,2% το ίδιο δεκάμηνο του 2022. Αναλυτικότερα, στα δάνεια με καθορισμένη διάρκεια (τακτή λήξη) το μεσοσταθμικό επιτόκιο αυξήθηκε την παραπάνω περίοδο σε 5,7% (πρώτο δεκάμηνο 2022: 3,1%). Το αντίστοιχο επιτόκιο στα δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (που αντιπροσώπευαν το 29% της ακαθάριστης ροής επιχειρηματικών δανείων με τακτή λήξη στο δεκάμηνο του 2023) αυξήθηκε κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώθηκε σε 5,8%. Στα δάνεια μη καθορισμένης διάρκειας το μεσοσταθμικό επιτόκιο αυξήθηκε κατά περίπου 2,4 ποσοστιαίες μονάδες σε 6,4%.
Όσον αφορά την ανά μέγεθος ταξινόμηση των δανείων με καθορισμένη διάρκεια, μεγαλύτερες αυξήσεις επιτοκίου καταγράφηκαν στην κατηγορία δανείων άνω του 1 εκατ. ευρώ, καθώς επηρεάστηκαν μεταξύ άλλων από ορισμένες υψηλότοκες χορηγήσεις κοινοπρακτικών δανείων. Ειδικότερα, το μεσοσταθμικό επιτόκιο δανεισμού διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο το πρώτο δεκάμηνο του 2023 σε: α) 6,2% στα δάνεια έως 250.000 ευρώ (δεκάμηνο 2022: 4,9%), β) 5,7% στα δάνεια μεταξύ 250.000 ευρώ και 1 εκατ. ευρώ (δεκάμηνο 2022: 3,7%) και γ) 5,7% στα δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ (δεκάμηνο 2022: 3,0%).
Στα δάνεια προς νοικοκυριά, το μεσοσταθμικό επιτόκιο της περιόδου Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023 αυξήθηκε κατά μία ποσοστιαία μονάδα έναντι του αντίστοιχου επιτοκίου ένα έτος νωρίτερα και διαμορφώθηκε σε 6,1%.
Η ανοδική αναπροσαρμογή των επιτοκίων ήταν γενικευμένη σε όλες τις κατηγορίες στεγαστικής και καταναλωτικής πίστης. Ειδικότερα, το μεσοσταθμικό επιτόκιο των στεγαστικών δανείων διαμορφώθηκε το δεκάμηνο του 2023 σε 4,0%, επίπεδο κατά περίπου μία ποσοστιαία μονάδα υψηλότερο έναντι της μέσης τιμής του δεκαμήνου του 2022. Το αντίστοιχο επιτόκιο καταναλωτικών δανείων καθορισμένης διάρκειας αυξήθηκε σε 11,3%, επίπεδο κατά 81 μ.β. υψηλότερο. Τέλος, το μεσοσταθμικό επιτόκιο στα δάνεια μη καθορισμένης διάρκειας, που περιλαμβάνουν, κατά σειρά μεγέθους του υφιστάμενου υπολοίπου, τις πιστωτικές κάρτες, τα ανοικτά δάνεια και τις υπεραναλήψεις από λογαριασμούς όψεως, αυξήθηκε περίπου κατά μισή ποσοστιαία μονάδα σε 14,9%.
