Ροή
Το «φράγμα» των 100 ευρώ ανά Μεγαβατώρα έσπασε για πρώτη φορά τον Ιούλιο η χονδρεμπορική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας, με αιτίες το νέο άλμα στη ζήτηση για ρεύμα καθώς και τα ενισχυμένα κόστη λειτουργίας των θερμοηλεκτρικών μονάδων, οι οποίες επιστρατεύθηκαν σε μεγάλο βαθμό για να την καλύψουν.
Το ιστορικό ρεκόρ στο χονδρεμπορικό κόστος θα οδηγήσει σε αυξήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος των νοικοκυριών και των μικρών επιχειρήσεων στη χαμηλή τάση, που έχουν επιλέξει κυμαινόμενο τιμολόγιο. Επίσης, θα πιέσει το ενεργειακό κόστος και των μεγαλύτερων εταιρειών, το οποίο με τη σειρά του θα δημιουργήσει τάσεις ανατίμησης στις τιμές σχεδόν του συνόλου των προϊόντων και υπηρεσιών στην ελληνική αγορά.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, το χονδρεμπορικό κόστος (δηλαδή το σύνολο των επιβαρύνσεων και από τις τρεις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας) άγγιξε τον Ιούλιο τα 113,47 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Η τιμή αυτή αποτελεί αρνητική ιστορική πρωτιά, δίνοντας συνέχεια στο ανοδικό ράλι που έχει ξεκινήσει εδώ και μερικούς μήνες στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Κι αυτό γιατί είναι αυξημένη κατά 15% έναντι του Ιουνίου, όταν η τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από το διασυνδεδεμένο σύστημα είχε διαμορφωθεί στα 98,39 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, η τιμή του Ιουνίου αποτελούσε «ιστορικό υψηλό» 4,5 ετών, καθώς η αμέσως μεγαλύτερη χρονολογείτο από τον Ιανουάριο του 2017, όταν η ενεργειακή κρίση που είχε τότε ξεσπάσει είχε εκτινάξει το συνολικό κόστος χονδρεμπορικής στα 99,49 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Μία «επίδοση» που πλέον υπολείπεται αισθητά από τα 113,47 ευρώ του Ιουλίου.
Αύξηση 30% της κατανάλωσης
Το ρεκόρ στο χονδρεμπορικό κόστος συνοδεύτηκε με νέα εκτίναξη της ζήτησης σε ρεύμα. Είναι ενδεικτικό ότι τον Ιούλιο η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας εκτινάχθηκε κατά 30% έναντι του Ιουνίου, καθώς διαμορφώθηκε σε 5,4 Τεραβατώρες, από 4,2 Τεραβατώρες τον προηγούμενο μήνα.
Την ίδια στιγμή, οι κλιματικές συνθήκες που επικράτησαν τον προηγούμενο μήνα (και πιο συγκεκριμένα η παρατεταμένη άπνοια) είχαν ως συνέπεια οι ΑΠΕ να παίξουν περιορισμένο ρόλο στην κάλυψη αυτής της επιπλέον ζήτησης. Ως συνέπεια, ενισχύθηκε η λειτουργία των θερμοηλεκτρικών μονάδων, με την επιστράτευση για παράδειγμα των λιγνιτικών σταθμών της ΔΕΗ, η ηλεκτροπαραγωγή των οποίων είναι ιδιαίτερα ακριβή, λόγω των τιμών των δικαιωμάτων ρύπων.
Ως συνέπεια, στο ρεκόρ του χονδρεμπορικού κόστους συνέβαλε σε σημαντικό βαθμό το ρεκόρ των δικαιωμάτων CO2, καθώς οι τιμές τους βρίσκονται επίσης σε ανοδικό ράλι τους τελευταίους μήνες. Είναι χαρακτηριστικό πως, με βάση τον δείκτη που χρησιμοποιεί η ΔΕΗ για το σχετικό κόστος, η τιμή των δικαιωμάτων τον Ιούλιο είχε αυξηθεί κατά 120% περίπου από τον Ιούλιο του 2020, αγγίζοντας τα 52,92 ευρώ ανά τόνο, από 23,55 ευρώ ένα χρόνο νωρίτερα.
Από την άλλη πλευρά, οι μονάδες φυσικού αερίου είναι λιγότερο εκτεθειμένες στο κόστος των δικαιωμάτων CO2, καθώς εκπέμπουν λιγότερους ρύπους. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, βρίσκεται σε αλματώδη άνοδο η τιμή του καυσίμου, επιβαρύνοντας επομένως τα κόστη λειτουργίας τους. Έτσι η τιμή TTF (Title Transfer Facility) για το φυσικό αέριο έχει σημειώσει από τις αρχές του χρόνου και έως τον Ιούλιο αύξηση 75%, αγγίζοντας τα 28,74 ευρώ ανά Μεγαβατώρα τον προηγούμενο μήνα, έναντι 16,34 στις αρχές του έτους.
Πιθανό νέο ρεκόρ τον Αύγουστο
Αξίζει να σημειωθεί πως το πρώτο 10ημέρο του Αυγούστου το χονδρεμπορικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας κινήθηκε σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα, όπως και η κατανάλωση, λόγω του παρατεταμένου και ισχυρού κύματος καύσωνα. Έτσι, με δεδομένο ότι η τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) στην Αγορά Επόμενης Ημέρας άγγιξε έως και τα 185,59 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, είναι πιθανό τον Αύγουστο να καταρριφθεί το ρεκόρ του προηγούμενου μήνα, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο την τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο σύστημα.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η έως τώρα άνοδος των χονδρεμπορικών τιμών αναμένεται να επιφέρει πρόσθετη επιβάρυνση των κυμαινόμενων τιμολογίων κατά 15-20%, με «ορίζοντα» τον Σεπτέμβριο. Στο «κάδρο» των ανατιμήσεων περιλαμβάνονται και τα παλαιότερα οικιακά τιμολόγια (Γ1, Γ1Ν) της ΔΕΗ, στα οποία από τις 5 Αυγούστου η ρήτρα CO2 αντικαταστάθηκε με τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής Χρεώσεων Προμήθειας, η οποία συνδυάζεται με Έκπτωση Ενέργειας 30% επί των χρεώσεων.
Η ενίσχυση της διαφάνειας στον τρόπο με τον οποίο μετακυλίεται μέρος των χονδρεμπορικών αυξήσεων στους καταναλωτές, μέσω των ρητρών αναπροσαρμογής, αποτελεί βασικό πυλώνα των προτάσεων για τα τιμολόγια λιανικής, τις οποίες έχει θέσει από την περασμένη εβδομάδα σε διαβούλευση η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Μεταξύ άλλων, η ΡΑΕ εισηγείται την παροχή κυμαινόμενων τιμολογίων στα οποία θα είναι ευκρινές το όριο στο οποίο μπορεί να αυξηθεί η επιβάρυνση του καταναλωτή μέσω της ρήτρας, στην περίπτωση ανόδου του χονδρεμπορικού κόστους.
