Ροή
Για πολλά χρόνια, Ρώσοι πολιτικοί, δημοσιογράφοι και διαμορφωτές της κοινής γνώμης ονειρεύονταν έναν πυρηνικό πόλεμο. Όπως αναφέρει το think tank CEPA, το «τρομερό παιδί» της ρωσικής πολιτικής, ο Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι, ήταν πιθανώς ο πρώτος υψηλόβαθμος πολιτικός που ανακάλυψε ότι υπήρχε «πιάτσα» για πυρηνικές απειλές κατά της Δύσης, την οποία και εκμεταλλεύτηκε.
Το 2015, ζήτησε την πυρηνική εξόντωση της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας (της Κωνσταντινούπολης) με «ένα τεράστιο τσουνάμι και τον θάνατο εννέα εκατομμυρίων ανθρώπων», μετά την κατάρριψη ενός ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους, όπου ένα μέλος του πληρώματος έχασε τη ζωή του.
Ακολούθησε η έκκληση του για πυρηνικό χτύπημα στην κατοικία του Ουκρανού προέδρου Πέτρο Ποροσένκο το 2018 και αργότερα την ίδια χρονιά πρότεινε «καταστροφικά πυρηνικά χτυπήματα σε πολλά μέρη του πλανήτη για να καταστρέψουν διαπαντός τη θέλησή τους να πολεμήσουν εναντίον της Ρωσίας». Τελικά, τον Ιανουάριο του 2022, λίγο πριν πέσει σε κώμα και πεθάνει, ζήτησε τον πυρηνικό αφανισμό των ΗΠΑ και της Ευρώπης ως τρόπο για να «γονατίσουν τις ΗΠΑ» και να τιμωρήσουν τη Δύση για κυρώσεις.
Ο Ζιρινόφσκι θεωρούνταν ευρέως ως διανοητικά ασταθής, αλλά δεν ήταν μόνος του στην αγάπη του για τις περιγραφές της πυρηνικής αποκάλυψης. Όχι ότι η Δύση το του έδωσε μεγάλη σημασία. Κανένας υγιής άνθρωπος στη Δύση δεν θα έκανε παρόμοιες δηλώσεις - όχι τουλάχιστον ύστερα από την από ταινία «Dr. Strangelove» (την αντιπολεμική «μαύρη» κωμωδία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ) και τις μαζικές αντιπυρηνικές διαδηλώσεις τη δεκαετία του 1980. Καταλήξαμε να πιστέψουμε ότι η Ρωσία μοιράζεται τις ίδιες απόψεις, καθώς και ότι και οι Ρώσοι «αγαπούν και τα παιδιά τους». Στην πραγματικότητα, αυτή η ομοιότητα των προοπτικών είναι αμφισβητήσιμη.
Για πολλά χρόνια, τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης επένδυσαν πολύ χρόνο και δημιουργικότητα, για να προωθήσουν την αφήγηση ότι η χώρα εξακολουθεί να είναι σημαντική λόγω των πυρηνικών της όπλων και της καταστροφικής τους ικανότητας. Τον Μάρτιο του 2014, λίγο μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, ο κορυφαίος προπαγανδιστής του Πούτιν, ο παρουσιαστής ειδήσεων του τηλεοπτικού δικτύου Vesti, Ντμίτρι Κισέλεφ, δήλωσε με περηφάνια στον αέρα ότι ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα συνέχισε να αναζητά την προσοχή του Πούτιν, επειδή «η Ρωσία είναι η μόνη χώρα που μπορεί να μετατρέψει τις ΗΠΑ σε ραδιενεργή στάχτη».
Πίσω από τον Κισέλεφ, μια τεράστια εικόνα ενός σύννεφου πυρηνικού μανιταριού εμφανίστηκε με τις λέξεις «ραδιενεργή τέφρα» πάνω. Το μήνυμα ήταν τόσο δημοφιλές στη Ρωσία, που το 2016 ο Κισέλεφ επανέλαβε την εκπομπή του με το σύνθημα, «ας μιλήσουμε ξανά για ραδιενεργές στάχτες». Τον Απρίλιο του 2021, στο ίδιο κρατικό τηλεοπτικό κανάλι, ένας άλλος κορυφαίος προπαγανδιστής παρουσιαστής, ο Vladimir Solovyev, προέτρεψε ένα πυρηνικό χτύπημα στα διεθνή ύδατα για να καταδείξει την ετοιμότητα της Ρωσίας για πυρηνικό πόλεμο. Αυτή η ιδέα παραμένει επίκαιρη.
Είναι σημαντικό ότι αυτά τα μηνύματα απευθύνονταν πρώτα και κύρια στο εγχώριο και όχι στο διεθνές κοινό. Η Ρωσία έθεσε ως «κανονικότητα» τις πυρηνικές απειλές και τροφοδότησε την ιδέα της χρήσης πυρηνικών όπλων για να «μολύνει» τον πληθυσμό της με ακραίο εθνικισμό και σοβινισμό.
Μερικές φορές αυτό έπαιρνε τρομακτικές μορφές. Το 2010, ένα δημοφιλές τηλεοπτικό σόου αντικατέστησε μια εκδοχή ενός καλτ παιδικού τραγουδιού κινουμένων σχεδίων, με νέους στίχους για πυρηνικούς πυραύλους που πετούσαν μακριά για να καταστρέψουν τις ΗΠΑ. Το 2019, η χορωδία της πόλης της Αγίας Πετρούπολης τραγούδησε ένα άλλο σκωπτικό τραγούδι για την πυρηνική εξάλειψη των ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας στον καθεδρικό ναό του Αγίου Ισαάκ. «Διασχίζω τον Ατλαντικό με το πυρηνικό μου υποβρύχιο και έχω μια ντουζίνα κεφαλές με εκατό μεγατόνους. Λέω στον πυροβολητή μου: στόχευσε την Ουάσιγκτον!… Η βάση του Νόρφολκ κοιμάται, λυπάμαι Αμερική, αλλά ήταν άχρηστο να σε ανακαλύψω πριν από 500 χρόνια. Τώρα καείτε, εχθρική γη!».
Αυτός ο χλευασμός ήταν μόνο η μία πλευρά της πυρηνικής γοητείας. Ριζοσπάστες και θρησκευτικοί-εθνικιστές στοχαστές έδρασαν σε μια άλλη πλευρά. Το 2009, ο ακροδεξιός ορθόδοξος συγγραφέας Yegor Kholmogorov- αργότερα συνάδελφος της δολοφονημένης εξτρεμίστριας Ντάρια Ντούγκινα- επινόησε την ιδέα της «Πυρηνικής Ορθοδοξίας» μαζί με έναν ακροδεξιό καλλιτέχνη, τον Alexey Belyaev-Gintovt, μέλος του κινήματος του Αλεξάντερ Ντούγκιν. Αυτή η αντιδυτική ορθοδοξία, δήλωσε ότι η Ρωσία πρέπει να κυριαρχήσει στον κόσμο επειδή η χώρα διέθετε μια μοναδική ηθική δύναμη. Θα πρέπει να επιτύχει αυτόν τον στόχο μέσω αποφασιστικής στρατιωτικής δράσης και εκβιάζοντας μια παρακμάζουσα Δύση με πυρηνικά όπλα.
Η έννοια της «Πυρηνικής Ορθοδοξίας» έγινε de facto αποδεκτή από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Πριν από πολύ καιρό, το 2009, ο Πατριάρχης Κύριλλος επισκέφτηκε την πόλη Σαρόφ - ένα σημαντικό ερευνητικό κέντρο πυρηνικών όπλων και τη γενέτειρα του Αγίου Σεραφείμ του Σαρόφ, ενός πολύ σεβαστού Ρώσου ορθόδοξου αγίου - και ανέφερε ότι «ήταν θέλημα Θεού να δώσει την πατρίδα μας το πυρηνικό όπλο σε αυτή την πολύ ιερή πόλη», και τόνισε ότι «το πυρηνικό όπλο που αναπτύσσεται εδώ τώρα, βοηθά στη διαφύλαξη της κυριαρχίας της χώρας μας».
Στην εκκλησία της Ρωσίας αρέσουν αυτού του είδους τα όπλα. Ένας από τους πιο ριζοσπαστικούς ορθόδοξους ιερείς, ο Ντμίτρι Σμιρνόφ, ο οποίος έχει ζητήσει βίαιες επιθέσεις σε άλλους θρησκευτικούς χώρους λατρείας, δεν διορίστηκε μόνο αναπληρωτής πρύτανης του σημαντικότερου ορθόδοξου πανεπιστημίου του ρωσικού Πατριαρχείου, αλλά είναι και Κοσμήτορας της Σχολής Ορθοδοξία της Ρωσικής Στρατηγικής (Πυρηνικής) Ακαδημίας Πυραυλικών Δυνάμεων στη Μόσχα.
Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν ότι τα θρησκευτικά επιχειρήματα εμφανίζονται στην πυρηνική ρητορική του Βλαντιμίρ Πούτιν. Τον Οκτώβριο του 2018, μιλώντας στο Valdai Forum, ο Πούτιν είπε ότι σε έναν πυρηνικό πόλεμο οι Ρώσοι «θα πάνε στον παράδεισο ως μάρτυρες» και οι δυτικοί πολίτες «θα χαθούν» (χρησιμοποιώντας μια ρωσική λέξη που συνήθως χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον θάνατο ενός ζώου).
Στη συνέχεια, διακριτικά στρατιωτικών στολών με το σύνθημα «θα χαθούν και εμείς θα πάμε στον παράδεισο» έγιναν μόδα και έκτοτε βρέθηκαν σε πτώματα Ρώσων στρατιωτών στην Ουκρανία.
Μια ιδέα που αναπτύχθηκε για την εσωτερική προπαγάνδα έκανε τον κύκλο της. Δεν είναι αστείο. Έγινε πολύ ευρέως πιστευτή, επηρέασε την προσέγγιση της Ρωσίας στον πραγματικό κόσμο και τώρα πρέπει να απορριφθεί αποφασιστικά, προτού πληγωθούν- σε τεράστιους αριθμούς- πραγματικοί άνθρωποι.
