Περίπου το 9% του γενικού πληθυσμού στην Ελλάδα πάσχει από βρογχικό άσθμα, μια από τις πιο συχνές χρόνιες μη-μεταδιδόμενες νόσους.
Το άσθμα επηρεάζει περισσότερους από 260 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, με περίπου 3-5% των ασθενών αυτών να έχουν σοβαρό άσθμα, που είναι μη ελεγχόμενο πάρα τη λήψη της βέλτιστης αγωγής και έχει δυσανάλογο αντίκτυπο στα συστήματα υγείας. Παγκοσμίως, πάνω από 450.000 θάνατοι κάθε χρόνο αποδίδονται στη νόσο.
«Το Βρογχικό Άσθμα είναι παγκοσμίως το πλέον συχνό νόσημα του αναπνευστικού, με περισσότερα από 260 εκατομμύρια πάσχοντες. Προσβάλλει όλες τις ηλικίες και τα δυο φύλα και εμφανίζει νοσηρότητα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Η έγκαιρη και σωστή διάγνωση, η φαρμακευτική και μη φαρμακευτική θεραπεία και η ενημέρωση για το Άσθμα είναι κομβικά στοιχεία για την ελάττωση της νοσηρότητας και θνητότητας», επεσήμανε ο Συντονιστής της Ομάδας Εργασίας της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) για το Βρογχικό Άσθμα, Πέτρος Μπακάκος, MD, PD Καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, Γενικός Γραμματέας ΕΠΕ, σε συνέντευξη τύπου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος (7 Μαΐου 2024).
Σοβαρό άσθμα: Τι δείχνουν τα στοιχεία από την Ελλάδα
Η έλλειψη σύγχρονων δεδομένων για τα κλινικά χαρακτηριστικά των ασθενών με σοβαρό άσθμα στη χώρα μας αποτέλεσε το ερέθισμα προκειμένου η Ομάδα Εργασίας για το Άσθμα της ΕΠΕ να πραγματοποιήσει σχετική έρευνα.
Σύμφωνα με τα ευρήματά της, το 61% των ασθενών με σοβαρό άσθμα είναι γυναίκες, με μέση ηλικία 55.5 έτη. Το 31% είναι καπνιστές και ο μέσος δείκτης μάζας σώματος είναι 28Kg/m2. Η μέση ηλικία έναρξης άσθματος είναι 31.1 έτη και η μέση διάρκεια άσθματος 24.7 έτη.
Το 70% των ασθενών εμφάνισαν μια ή περισσότερες παροξύνσεις το προηγούμενο έτος, το 33% εμφάνισαν δύο ή περισσότερες και το 24% χρειάστηκαν νοσηλεία.
Όσον αφορά στις συννοσυρότητες που σχετίζονται με το άσθμα, αυτές ήταν η ατοπία σε ποσοστό 67%, η χρόνια ρινοκολπίτιδα με ρινικούς πολύποδες σε ποσοστό 24%, το άγχος και η κατάθλιψη σε ποσοστό 25% και η γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμιση σε ποσοστό 28%.
Το 33% των ασθενών εμφάνιζε οστεοπόρωση, το 9% σακχαρώδη διαβήτη, το 28% υπέρταση και το 8% καρδιαγγειακά νοσήματα, καταστάσεις που σχετίζονται με τη χρόνια χρήση κορτικοστεροειδών.
Από το σύνολο των ασθενών με σοβαρό άσθμα, το 58% ελάμβαναν υψηλές δόσεις εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών, το 19% ελάμβαναν θεραπεία συντήρησης με από του στόματος κορτικοστεροειδή και το 57% ελάμβαναν θεραπεία με βιολογικούς παράγοντες.
«Τα αποτελέσματα της μελέτης ανέδειξαν τη σημαντική ετερογένεια μεταξύ των ασθενών με σοβαρό άσθμα στην Ελλάδα, η πλειονότητα των οποίων είναι γυναίκες μέσης ηλικίας, μη καπνίστριες, με ιστορικό άσθματος όψιμης έναρξης. Επιπλέον, οι ασθενείς στην πλειονότητά τους παρουσιάζουν επηρεασμένη πνευμονική λειτουργία και κακό έλεγχο του άσθματος. Σημαντικές διαφορές διαπιστώθηκαν στη χρήση των φαρμάκων για το άσθμα, με ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός την αυξημένη χρήση κορτικοστεροειδών από το στόμα, παρά τη διαδεδομένη χρήση βιολογικών παραγόντων», τονίζει σχετικά η Υπεύθυνη Ομάδας Εργασίας ΕΠΕ για το Βρογχικό Άσθμα, Εύα Φούκα, Πνευμονολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ.
Για τη μελέτη αυτή –τα αποτελέσματα της οποίας πρόκειται να ανακοινωθούν τον προσεχή Σεπτέμβριο στο Πανευρωπαϊκό Πνευμονολογικό Συνέδριο στη Βιέννη– αναλύθηκαν τα δεδομένα 619 ατόμων καταγεγραμμένων στο Ελληνικό Μητρώο Ασθενών με Σοβαρό Άσθμα, στο οποίο συμμετέχουν 13 εξωτερικά ιατρεία σοβαρού άσθματος από μεγάλα νοσοκομεία και ιδιωτικά ιατρεία σε όλη την Ελλάδα.
Ενδυνάμωση μέσω της εκπαίδευσης
Η Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος, που αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα για τη νόσο διεθνώς, καθιερώθηκε το 1998 από την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για το Άσθμα (GINA). Έτσι, κάθε χρόνο, την πρώτη Τρίτη του Μαΐου, πραγματοποιούνται εκατοντάδες δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για τη νόσο σε όλο τον κόσμο, με τις οποίες εναρμονίζεται και η Ομάδα Εργασίας για το Βρογχικό Άσθμα της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας.
Το μήνυμα της GINA για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος είναι «Η Εκπαίδευση για το Άσθμα Ενδυναμώνει», υπογραμμίζοντας τη σημασία της παροχής της απαραίτητης εκπαίδευσης στους πάσχοντες, με στόχο την αποτελεσματική αυτο-διαχείριση της νόσου, με ιδιαίτερη έμφαση στην αναγνώριση της ανάγκης για αναζήτηση επείγουσας ιατρικής βοήθειας.
«Οι βασικές πτυχές της εκπαίδευσης για το Άσθμα περιλαμβάνουν την κατανόηση των συμπτωμάτων, τη συμμόρφωση στη λήψη ρυθμιστικής θεραπείας για το Άσθμα με βάση το σχέδιο θεραπείας που έχει καθοριστεί από τον θεράποντα ιατρό και τους κινδύνους που προκύπτουν από την υπερβολική εξάρτηση ή κατάχρηση εισπνεόμενων β2-αγωνιστών βραχείας διάρκειας δράσης (SABA)» επισημαίνει από την πλευρά του ο Υπεύθυνος της Ομάδας Εργασίας Βρογχικού Άσθματoς της ΕΠΕ, Κωνσταντίνος Σάμιτας, Πνευμονολόγος Φυματιολόγος, Επιμελητής Β’, 7η Πνευμονολογική Κλινική ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία».
