Ροή
Καθώς η παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα δέχεται αυξανόμενες πιέσεις και έλεγχο για την ενσωμάτωση κριτηρίων ESG, οι εταιρείες στρέφονται όλο και περισσότερο σε ενέργειες που θα αναδείξουν την ικανότητά τους να δημιουργούν αξία. Αυτό φαίνεται και από την κινητικότητα που υπάρχει στις χρηματιστηριακές αγορές και στους δείκτες ESG στη Wall Street αλλά και στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Ωστόσο, κάποιοι σκεπτικιστές υποστηρίζουν ότι όλο και περισσότερες εταιρείες παρουσιάζουν υπερβολικά «καλή εικόνα» τόσο των δεσμεύσεων όσο και των αποτελεσμάτων τους. Όπως αναφέρουν παράγοντες της παγκόσμιας αγοράς, ενώ τα τραπεζικά δάνεια προσφέρουν στις εταιρείες έναν από τους ευκολότερους τρόπους πρόσβασης στη χρηματοδότηση ESG, πρόκειται τελικά για πορεία η οποία ίσως να μην είναι και τόσο φιλόδοξη. Ο λόγος είναι ότι τα κίνητρα είναι ασαφή ενώ δεν υπάρχουν προβλέψεις για επιβράβευση ή κυρώσεις σε περίπτωση επίτευξης ή μη, των στόχων βιωσιμότητας που έχουν θέσει οι δανειολήπτες. Μάλιστα, τόσο οι τράπεζες όσο και οι εταιρείες βρίσκονται συχνά με δεμένα χέρια.
Μια ανάλυση του Bloomberg για περισσότερες από 70 περιστρεφόμενες πιστωτικές γραμμές που συνδέονται με τη βιωσιμότητα και χορηγήθηκαν στις ΗΠΑ από το 2018 δείχνει ότι για πάνω από το 25% δεν υπήρχε καμία ποινή για μη εκπλήρωση των καθορισμένων στόχων ενώ υπήρχε μόνο μια μικρή έκπτωση εάν επιτευχθούν οι στόχοι. Και αυτό σχετίζεται με τον τρόπο που λειτουργεί συνολικά το σύστημα. Για παράδειγμα, τα δάνεια δεν θέτουν περιορισμούς για το τι μπορούν να κάνουν οι εταιρείες με τα κεφάλαια. Αντ 'αυτού, οι δανειστές συμφωνούν να συνδέσουν τα επιτόκια με ορισμένες μετρήσεις ESG. Θεωρητικά, οι εταιρείες θα επωφεληθούν από το χαμηλότερο κόστος δανεισμού εάν επιτύχουν τους στόχους τους και αντιμετωπίζουν κυρώσεις εάν δεν τα καταφέρουν. Κυρώσεις οι οποίες σύμφωνα με το Bloomberg σε μεγάλο βαθμό δεν επιβάλλονται (πάνω από το 25% των δανείων δεν έχουν κυρώσεις).
Παράλληλα, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα δάνεια που συνδέονται με τη βιωσιμότητα έχουν γίνει φαινομενικά ένας τρόπος για τις επιχειρήσεις να προβάλλουν την προσήλωσή τους στο ESG ενώ επενδύουν τελικά ελάχιστα σε αυτόν τον τομέα, αυξάνοντας ενδεχομένως τις ανησυχίες για το λεγόμενο greenwashing που εμφανίστηκε σε άλλους τομείς βιώσιμης χρηματοδότησης και προσέλκυσε το ενδιαφέρον (και τον έλεγχο ) των ρυθμιστικών αρχών.
Ωστόσο, τα penalty δεν αποτελούν το μόνο κίνητρο αποφυγής του greenwashing. Ενώ ο οικονομικός αντίκτυπος μπορεί να μην έχει ιδιαίτερο νόημα για τις εταιρείες, τίθεται σε κίνδυνο η φήμη τους εάν δεν επιτευχθούν οι στόχοι, όπως σημειώνει ο Arthur Krebbers, επικεφαλής της βιώσιμης χρηματοδότησης στη NatWest Markets στο Λονδίνο. Ο ίδιος εκτιμά ότι είναι πολύ κοντόφθαλμο να συνδέουμε αυτά τα δάνεια με τις τιμές. «Αυτό που τους απασχολεί περισσότερο είναι η ευρύτερη φήμη και ο αντίκτυπος στην αγορά, αν χρειαστεί να αποκαλύψουν ότι δεν πέτυχαν έναν βασικό στόχο βιωσιμότητας που είχαν θέσει», αναφέρει.
To δίλημμα των τραπεζών
Για τους δανειστές, συμπεριλαμβανομένων των Bank of America Corp., JPMorgan Chase & Co και BNP Paribas SA, η στάση των τραπεζών είναι θέμα λεπτών ισορροπιών και οι τραπεζίτες βρίσκονται ενώπιον ενός συγκεκριμένου διλήμματος: οι τράπεζες είναι απρόθυμες να παρέχουν πολύ μεγάλη έκπτωση σε δανειολήπτες που επιτυγχάνουν στόχους λόγω ανησυχίας ότι τα δάνεια θα τις επιβαρύνουν υπερβολικά. Από την άλλη, αν οι ποινές είναι πολύ μεγάλες, από την άλλη πλευρά, κινδυνεύουν να απομακρύνουν τους πελάτες.
Έτσι, η αγορά ομολόγων που συνδέονται με τη βιωσιμότητα αποδεικνύεται ίσως πιο πρόσφορη όσον αφορά στην ελκυστικότητα των κινήτρων. Εκεί, οι διαχειριστές κεφαλαίων μπορούν να εκτελέσουν συγκεκριμένες εντολές και να επενδύσουν σε χρέη ESG τυπικά επιβάλλουν βαρύτερες ποινές από εταιρείες που δεν έχουν επιτύχει τους στόχους τους. Οι κυρώσεις για ομόλογα κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 25 μονάδων βάσης και μιας ποσοστιαίας μονάδας ανάλογα με τον εκδότη, λένε οι ειδικοί της αγοράς.
Οι υποστηρικτές αυστηρότερων προτύπων σε ολόκληρη τη βιομηχανία λένε ότι ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα είναι να διασφαλιστεί ότι οι στόχοι που θέτουν οι εταιρείες είναι φιλόδοξοι και απαιτούν από τις εταιρείες να αλλάξουν κατεύθυνση όταν διαπιστώνουν ότι παρεκκλίνουν.
Με πληροφορίες από το Bloomberg.
