Ροή
Σύμφωνα με το άρθρο 83 του ν. 4826/2021 (Α΄ 160), κατόπιν της προσθήκης της παραγράφου 11 στο άρθρο 32 του ν. 4387/2016 (Α’ 85), ορίζονται τα κάτωθι:
“11. Οι έμμισθες δικηγόροι που υπάγονται στον e-Ε.Φ.Κ.Α. (πρώην Ενιαίο Ταμείο Αυτοτελώς Απασχολούμενων - Τομέας Ασφάλισης Νομικών) και καταβάλλουν εισφορές, σύμφωνα με το άρθρο 38 για την έμμισθη απασχόλησή τους, δικαιούνται επίδομα κυοφορίας και λοχείας, με αναλογική εφαρμογή των διατάξεων του πρώην Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. για μισθωτές ασφαλισμένες”.
Σε περίπτωση παράλληλης υποχρέωσης καταβολής εισφορών, σύμφωνα με το άρθρο 39, δικαιούνται την υψηλότερη παροχή μητρότητας από αυτές που προκύπτουν από την υπαγωγή τους στην ασφάλιση του e-Ε.Φ.Κ.Α. Με την διάταξη αυτή, προβλέπεται η χορήγηση επιδόματος κυοφορίας και λοχείας από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. στις έμμισθες δικηγόρους από 1/1/2017, δηλαδή από τότε που υπήχθησαν στον e-Ε.Φ.Κ.Α. (πρώην Ενιαίο Ταμείο Αυτοτελώς Απασχολουμένων/Τομέας Ασφάλισης Νομικών) και άρχισαν να καταβάλλουν εισφορές, σύμφωνα με το άρθρο 38 του ν. 4387/2016 (A’ 85) για την έμμισθη απασχόλησή τους.
Είναι γεγονός ότι, από την ένταξή τους στον e-ΕΦΚΑ την 01/01/2017, οι δικηγόροι συνεχίζουν να υπάγονται για υγειονομική περίθαλψη στους πρώην Τομείς Υγείας Δικηγόρων Αθηνών, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης και Επαρχιών, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που καθορίστηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 22 και 23 του ν.4529/2018 (Α΄ 56) και της παρ. 8 του άρθρου 37 του ν.4670/2020 (A’ 43) για παροχές ασθενείας σε είδος από τον ΕΟΠΥΥ.
Για την εφαρμογή της παραπάνω διάταξης και μετά τις σχετικές διευκρινίσεις που δόθηκαν από το Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων, κατέστησαν γνωστά τα ακόλουθα:
Ως έμμισθες δικηγόροι νοούνται αποκλειστικώς οι δικηγόροι του άρθρου 42 του 4194/2013 (Α’ 208) «Κώδικας Δικηγόρων», οι οποίες τελούν σε σχέση έμμισθης εντολής με συγκεκριμένο εντολέα, αμείβονται από αυτόν αποκλειστικά με πάγια περιοδική αμοιβή, δεν εκδίδουν φορολογικό παραστατικό για αυτήν την πάγια αντιμισθία τους και καταβάλουν ασφαλιστικές εισφορές, σύμφωνα με την περίπτωση στ΄ της παρ. 3 του άρθρου 38 του ν. 4387/2016 (A’ 85), οι οποίες (εισφορές) απεικονίζονται από τον συγκεκριμένο εντολέα τους στην Α.Π.Δ. προς τον e-Ε.Φ.Κ.Α., ακόμη και εάν οι έμμισθες δικηγόροι ασκούν παράλληλα και το ελεύθερο δικηγορικό επάγγελμα και έτσι είναι εξ αυτού υπόχρεες στην (παράλληλη) καταβολή των εισφορών του άρθρου 39 του ν. 4387/2016 (A’ 85).
Σε καμία περίπτωση, η ως άνω διάταξη του άρθρου 83 του ν. 4826/2021(A’ 160) δεν αναφέρεται και δεν καταλαμβάνει στο πεδίο εφαρμογής της τις δικηγόρους που ασκούν αποκλειστικώς ελεύθερο επάγγελμα και υποχρεούνται στην καταβολή αποκλειστικώς των εισφορών του άρθρου 39 του ν. 4387/2016 (A’ 85), ακόμη και εάν πρόκειται για τις εισφορές της παρ. 9 του άρθρου 39 του ίδιου νόμου, αφού ακόμη και σε αυτή την τελευταία περίπτωση οι δικηγόροι δεν αποβάλλουν την ιδιότητα του ελευθέρου επαγγελματία και δεν καθίστανται δικηγόροι με έμμισθη εντολή του άρθρου 42 του Κώδικα Δικηγόρων.
Η προθεσμία των οκτώ (8) μηνών για την υποβολή αιτήσεως χορήγησης των επιδομάτων μητρότητας του παρόντος εκκινεί από την ημερομηνία δημοσιεύσεως του ν. 4826/2021 (A’ 160) στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ήτοι 7/9/2021 για τοκετούς εμμίσθων δικηγόρων από 1/1/2017 και μέχρι 7/9/2021 και από την ημερομηνία του τοκετού για τοκετούς εμμίσθων δικηγόρων από 7/9/2021 και εφεξής, εφόσον, βεβαίως, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οι έμμισθες δικηγόροι πληρούν τις προϋποθέσεις που αναφέρονται κατωτέρω στο παρόν (200 ημέρες ασφάλισης και αποχή από την έμμισθη απασχόληση).
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, εάν συντρέχει παράλληλη άσκηση από τις έμμισθες δικηγόρους του ελευθέρου επαγγέλματος, με παράλληλη υποχρέωση καταβολής εισφορών, σύμφωνα με το άρθρο 39 του ν. 4387/2016 (A’ 85), τότε δεν επιτρέπεται η διπλή χορήγηση επιδόματος και οι μητέρες έμμισθοι δικηγόροι δικαιούνται την υψηλότερη παροχή μητρότητας από αυτές που προκύπτουν από την υπαγωγή τους στην ασφάλιση του e-Ε.Φ.Κ.Α., εάν, δε, έχουν ήδη λάβει την χαμηλότερη παροχή, δικαιούνται εντός της ίδιας προθεσμίας να ζητήσουν την διαφορά με την υψηλότερη παροχή μητρότητας.
Καλυπτόμενα δικαιούχα πρόσωπα της παρ. 11 του άρθρου 32 του ν. 4387/2016 (Α’ 85) και όσων παρακάτω αναφέρονται σχετικά με την αναλογική εφαρμογή των διατάξεων του πρώην Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. για την χορήγηση επιδομάτων μητρότητας (κυοφορίας και λοχείας) στις έμμισθες δικηγόρους είναι μόνο οι έμμισθες δικηγόροι του ιδιωτικού τομέα που υπάγονται στο πρώην Ενιαίο Ταμείο Αυτοτελώς Απασχολούμενων (Τομέας Ασφάλισης Νομικών). Και τούτο, διότι στις έμμισθες δικηγόρους που απασχολούνται σε Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α. καταβάλλονται πλήρεις αποδοχές από τον εντολέα τους, κατά την διάρκεια της αποχής τους από την έμμισθη απασχόλησή τους λόγω μητρότητας και χορηγούνται σε αυτές όλες οι προβλεπόμενες από τις διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα και του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων σχετικές άδειες (υπ’ αριθ. 292/2002 γνωμοδότηση Ολομελείας Ν.Σ.Κ., υπ’ αριθ. πρωτ. 44340/23.05.2008 έγγραφο Υπουργείου Δικαιοσύνης και υπ’ αριθ. πρωτ. ΔΙΔΑΔ/Φ51/590/14346/29.05.2008 εγκύκλιος Υπουργείου Εσωτερικών).
Ομοίως, καλυπτόμενα δικαιούχα πρόσωπα του παρόντος δεν είναι έμμισθες δικηγόροι που υπάγονται για την έμμισθη ιδιότητά τους σε άλλους, πλην του πρώην Ε.Τ.Α.Α./Τ.Α.Ν., ενταχθέντες στον e-Ε.Φ.Κ.Α. πρώην φορείς, κλάδους, τομείς και λογαριασμούς.
Έτσι, οι διατάξεις του πρώην Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. για την χορήγηση επιδομάτων μητρότητας (κυοφορίας και λοχείας) τυγχάνουν αναλογικής εφαρμογής στις έμμισθες δικηγόρους του ιδιωτικού τομέα που υπάγονται στο πρώην Ε.Τ.Α.Α./Τ.Α.Ν., στο μέτρο που προσιδιάζουν στη φύση και το καθεστώς του δικηγορικού λειτουργήματος, ως εξής:
Η έμμισθη δικηγόρος δικαιούται επίδομα κυοφορίας και λοχείας από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. για 119 ημέρες (17 εβδομάδες). Από αυτές οι 56 ημέρες (8 εβδομάδες) πριν τον τοκετό αντιστοιχούν στο επίδομα κυοφορίας και οι υπόλοιπες 63 ημέρες (9 εβδομάδες) αντιστοιχούν στο επίδομα λοχείας. Σε περίπτωση που ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο προγενέστερο από αυτόν που είχε αρχικά πιθανολογηθεί, το υπόλοιπο του επιδόματος κυοφορίας καταβάλλεται υποχρεωτικά μετά τον τοκετό, ώστε να εξασφαλίζεται η καταβολή επιδόματος μητρότητας για 119 ημέρες συνολικά.
Ειδικώς, η έμμισθη δικηγόρος, η οποία αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας (τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα), καθώς και η έμμισθη δικηγόρος, η οποία υιοθετεί τέκνο από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και έως την ηλικία των οκτώ (8) ετών, δικαιούνται το επίδομα λοχείας των 63 ημερών (9 εβδομάδων), ενώ η έμμισθη δικηγόρος, η οποία γεννά τέκνο ως φέρουσα μητέρα κατά την διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, δικαιούται το επίδομα κυοφορίας και λοχείας για το σύνολο των 119 ημερών (17 εβδομάδων).
Προϋποθέσεις για την χορήγηση του επιδόματος κυοφορίας και λοχείας στην έμμισθη δικηγόρο είναι:
α) η πραγματοποίηση από την έμμισθη δικηγόρο 200 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης κατά τα δύο τελευταία έτη πριν της πιθανής-πραγματικής ημέρας τοκετού,
β) ηλεκτρονική βεβαίωση της πιθανής ημερομηνίας τοκετού από τον θεράπων μαιευτήρα γυναικολόγο ιατρό του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης της Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε,
γ) βεβαίωση του εργοδότη για την αποχή της μισθωτής ασφαλισμένης από την μισθωτή εργασία, εκτός εάν η σύμβαση εξαρτημένης εργασίας έχει ήδη λυθεί πριν την έναρξη της επιδότησης και η ασφαλισμένη τελεί σε ανεργία.
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 35 του ν. 2676/1999 (Α’ 1), η οποία τυγχάνει εφαρμογής και στην παρούσα περίπτωση της έμμισθης δικηγόρου, για την συμπλήρωση των 200 ημερών ασφάλισης, η έμμισθη δικηγόρος θα συνυπολογίσει κάθε διαδοχικό χρόνο ασφάλισής της σε κάθε πρώην φορέα ή κλάδο υγείας του e-Ε.Φ.Κ.Α. που στις καταστατικές του διατάξεις προβλέπει την χορήγηση επιδομάτων μητρότητας, περιλαμβανομένου του πρώην κλάδου υγείας του πρώην Ε.Τ.Α.Α./Τ.Α.Ν., στην ασφάλιση του οποίου επέρχεται και ο ασφαλιστικός κίνδυνος, ακόμη και σε περίπτωση που ο χρόνος ασφάλισης αντιστοιχεί σε χρόνο μη μισθωτού.
Από τις 200 αυτές ημέρες στην ασφάλιση του e-Ε.Φ.Κ.Α. οι έμμισθες δικηγόροι θα πρέπει να έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον τις εκατόν είκοσι ημέρες (120) με την ιδιότητα της έμμισθης δικηγόρου είτε κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος είτε κατά το τελευταίο 15μηνο, πριν από την αναγγελία της πιθανής ημέρας τοκετού, χωρίς να συνυπολογίζονται οι ημέρες ασφάλισης που πραγματοποιήθηκαν κατά το τελευταίο ημερολογιακό τρίμηνο του 15μήνου σύμφωνα με την παρ. 2 άρθρου 148 ν. 3655/2008, Α’ 58, ώστε να καταστεί δυνατός ο συνυπολογισμός του διαδοχικού χρόνου ασφάλισης στον/στους προηγούμενο/προηγούμενους φορέα/φορείς, του/των οποίου/οποίων η νομοθεσία προβλέπει τη χορήγηση επιδομάτων μητρότητας (παρ. 1 άρθρου 35 ν. 2676/1999, Α΄1).
Το επίδομα κυοφορίας και λοχείας που χορηγείται από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. στην έμμισθη δικηγόρο ισούται με το τεκμαρτό ημερομίσθιο (Τ.Η.) της ασφαλιστικής κλάσης του π. Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., στην οποία η έμμισθη δικηγόρος θα κατατασσόταν, εάν ήταν μισθωτή ασφαλισμένη του π. Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., με βάση το μέσο όρο των αποδοχών των τελευταίων 30 ημερών έμμισθης απασχόλησής της κατά το αμέσως προηγούμενο της αναγγελίας της πιθανής ημέρας τοκετού ημερολογιακό έτος.
Το βασικό επίδομα ισούται με το 50% του Τ.Η. της κλάσης αυτής.
Το επίδομα προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος της οικογενείας της ασφαλισμένης και μέχρι το 40% και δεν μπορεί να είναι ανώτερο του 70% του ημερήσιου ορίου των αποδοχών επί των οποίων υπολογίστηκε το επίδομα και δεν μπορεί να υπολείπεται του τεκμαρτού ημερομισθίου της 1ης ασφαλιστικής κλάσης ούτε να υπερβαίνει το τεκμαρτό ημερομισθίο της 28ης ασφαλιστικής κλάσης του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Διευκρινίζεται ότι η δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος στο επίδομα κυοφορίας και λοχείας ισχύει τόσο για τοκετούς που πραγματοποιήθηκαν πριν την ψήφιση του παρόντος νόμου όσο και και για τοκετούς που έλαβαν χώρα από 01.01.2017 και μετά. Ειδικά για αυτές, η αίτηση χορήγησης του επιδόματος μπορεί να υποβληθεί από τις 07.09.2021 (ψήφιση του άρθρου 83 του ν. 4826/2021) και έως 8 μήνες μετά (07.05.2022).
