Υιοθεσία αλλοδαπού ανήλικου τέκνου από Έλληνα

Η υιοθεσία ανηλίκου ολοκληρώνεται με δικαστική απόφαση που ελέγχει αν πληρούνται οι ουσιαστικές και τυπικές προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος. 

Αν υιοθετών και υιοθετούμενος έχουν διαφορετική εθνικότητα τότε η υιοθεσία γίνεται εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος της ιθαγένειας του κάθε μέρους.  

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, το υιοθετούμενο τέκνο είχε βρετανική ιθαγένεια  και ήταν δύο ετών. 

Η μητέρα του έκανε δεύτερο γάμο με Έλληνα και κατοικεί πλέον μόνιμα στην Ελλάδα. Ο δεύτερος σύζυγος με αίτηση του στο Μονομελές  Πρωτοδικείο του τόπου κατοικίας του και με την συναίνεση της μητέρας του ανήλικου τέκνου και συζυγου του, ζήτησε να υιοθετήσει το ανήλικο τέκνο της από τον πρώτο της γάμο. 

Το  Ελληνικό Δικαστήριο έχει διεθνή δικαιοδοσία για την εκδίκαση τέτοιας υπόθεσης, καθόσον, η προς υιοθεσία ανήλικη έχει την αγγλική ιθαγένεια, που απέκτησε αυτοδικαίως από τη γέννησή της λόγω της υπηκοότητας των φυσικών της γονέων, ο δε αιτών σύζυγος της φυσικής μητέρας του προς υιοθεσία τέκνου έχει την ελληνική ιθαγένεια και η συνήθης διαμονή του βρίσκεται στην  Ζάκυνθο. 

Οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για τη σύσταση της υιοθεσίας, η οποία περιέχει στοιχεία αλλοδαπότητας ως προς τα υποκείμενα αυτής, ρυθμίζονται από το δίκαιο της ιθαγένειας του κάθε μέρους. Σε περίπτωση δηλαδή που ο υιοθετών και ο υιοθετούμενος έχουν διαφορετική ιθαγένεια για τον καθορισμό των ουσιαστικών προϋποθέσεων της υιοθεσίας εφαρμόζεται για τον καθένα το δίκαιο της δικής του ιθαγένειας, με την επιφύλαξη ότι οι εφαρμοστέες διατάξεις του αλλοδαπού δικαίου δεν προσκρούουν στα ημεδαπά χρηστά ήθη ή τη δημόσια τάξη. 

Περαιτέρω, κατά το δίκαιο του Ηνωμένου Βασιλείου η υιοθεσία ρυθμίζεται από το Νόμο περί υιοθεσίας και ανηλίκων του 2002, ο οποίος έλαβε βασιλική έγκριση και τέθηκε σε ισχύ την 07η.11.2002. Η πλήρης υιοθεσία δημιουργεί μεταξύ του υιοθετούμενου και των κατιόντων του αφενός και του υιοθετούντος και των συγγενών του αφετέρου νομικό καθεστώς όμοιο με εκείνο που ισχύει μεταξύ ενός τέκνου και των εξ αίματος συγγενών του, ενώ τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του υιοθετούμενου και των κατιόντων του έναντι των εξ αίματος συγγενών του διακόπτονται. Στην Ελλάδα ο θεσμός της υιοθεσίας ανηλίκων αποτελεί κοινωνικό θεσμό πρόνοιας με αποστολή τη βελτίωση της θέσης των υιοθετούμενων παιδιών, την παροχή δυνατότητας ομαλής ψυχοπνευματικής ανάπτυξής τους σε ένα υγιές κοινωνικό περιβάλλον, με πλήρως διασφαλισμένα τα δικαιώματα και τα συμφέροντά τους και την ενσωμάτωση τους σε μια οικογένεια, η οποία από την άποψη των εννόμων συνεπειών δεν διαφέρει από την πραγματική οικογένεια, στην υποκατάσταση της οποίας αποβλέπει. Για το λόγο αυτό, το ανήλικο θετό τέκνο εξομοιώνεται πλήρως με γνήσιο τέκνο του θετού γονέα, εντάσσεται στην οικογένεια του τελευταίου, έχοντας έναντι του θετού γονέα και των συγγενών του όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τέκνου γεννημένου σε γάμο και ταυτόχρονα διακόπτονται οι δεσμοί του με τη φυσική του οικογένεια. 

Περαιτέρω, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του Ελληνικού Ινστιτούτου Διεθνούς και Αλλοδαπού Δικαίου, στο δίκαιο του Ηνωμένου Βασιλείου περί πλήρους υιοθεσίας επιτρέπεται μόνο η υιοθεσία ανηλίκων, δηλαδή προσώπων που δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και ο υιοθετούμενος απαγορεύεται να είναι ή να έχει υπάρξει κατά παρελθόντα χρόνο έγγαμος. Για να γίνει δεκτή η αίτηση υιοθεσίας από το Δικαστήριο απαιτείται η διαμονή του τέκνου με τον αιτούντα, στην περίπτωση που αυτός είναι σύντροφος ενός από τους φυσικούς γονείς του τέκνου, για χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών πριν από την κατάθεση της αίτησης υιοθεσίας. Επίσης, απαιτείται η συναίνεση του φυσικού γονέα του τέκνου, ο οποίος ασκεί τη γονική μέριμνα, η οποία δίνεται μετά από την κατάθεση της αίτησης της υιοθεσίας. Όταν ο υποψήφιος θετός γονέας ή ο υποψήφιος να υιοθετηθεί ανήλικος έχει τη συνήθη διαμονή του στο εξωτερικό, η συναίνεση των υποψήφιων θετών γονέων δηλώνεται πάντοτε ενώπιον του αρμόδιου ελληνικού δικαστηρίου που τελεί την υιοθεσία. Όλες οι άλλες συναινέσεις, όπως είναι εν προκειμένω και η συναίνεση του φυσικού γονέα, που είναι απαραίτητες για την τέλεση της υιοθεσίας, δίνονται αν ο συναινών έχει τη συνήθη διαμονή του στην αλλοδαπή ενώπιον της αρμόδιας ελληνικής προξενικής αρχής ή της αρμόδιας αρχής του τόπου της συνήθους διαμονής του, όπως τέτοια αρμόδια αρχή είναι και ο Συμβολαιογράφος ο οποίος εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Στην εξεταζόμενη περίπτωση εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τις προϋποθέσεις τέλεσης της υιοθεσίας όσον αφορά τον αιτούντα, ο οποίος έχει την ελληνική ιθαγένεια, είναι το ελληνικό δίκαιο και δη οι περί υιοθεσίας διατάξεις του Αστικού Κώδικα και όσον αφορά την ανήλικη υιοθετούμενη, η οποία έχει την αγγλική ιθαγένεια, το δίκαιο του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο λαμβάνεται αυτεπαγγέλτως υπόψη από το Δικαστήριο. Η αίτηση είναι νόμιμη, δεδομένου ότι για το παραδεκτό της συζήτησής της τηρήθηκε η προβλεπόμενη νόμιμη προδικασία με την επίδοση αντιγράφου της αίτησης στον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ζακύνθου και κατατέθηκε εμπρόθεσμα η σχετική έκθεση κοινωνικής έρευνας για τον υποψήφιο θετό γονέα της προς υιοθεσία ανήλικης, που διενεργήθηκε από κοινωνική λειτουργό του Τμήματος Κοινωνικής Μέριμνας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Ζακύνθου.

Σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του νόμου για τον αιτούντα προκειμένου να μπορεί να υιοθετήσει την δίχρονη κόρη της συζύγου του, αποδείχθηκε ότι είναι ικανός προς δικαιοπραξία, σωματικά και ψυχικά υγιής, έχει άμεμπτο ποινικό παρελθόν, ζει σε οικογενειακή και κοινωνική αρμονία και υπερβαίνει την ανήλικη κατά δεκαοκτώ (18) και πλέον έτη, όχι όμως περισσότερο από (50) πενήντα. Η οικονομική του κατάσταση είναι πολύ καλή, ικανή να εξασφαλίσει στην προς υιοθεσία ανήλικη άνετη διαβίωση. Τα κίνητρά του είναι ανιδιοτελή και λόγω της αγάπης που τρέφει για τα εν λόγω τέκνο το οποίο μεγαλώνει μαζί του με αγάπη, συνειδητά και υπεύθυνα αποδέχεται την ανάληψη του γονεϊκού του ρόλου και αναμένεται να συνεχίσει να ανταποκρίνεται με τον καλύτερο τρόπο στα θέματα που άπτονται της ανατροφής της. Με βάση όσα προαναφέρθηκαν και συνεκτιμώντας το ήθος, την προσωπικότητα, την κατάσταση της υγείας, την οικογενειακή και περιουσιακή κατάσταση των πρώτου εκ των αιτούντων, την ανιδιοτελή στοργή και φροντίδα, που επέδειξε προς την υιοθετούμενη, η προσαρμογή της οποίας μαζί του υπήρξε απόλυτα αρμονική και ικανοποιητική, το Δικαστήριο κρίνει ότι η υιοθεσία της ανήλικης είναι προς το συμφέρον της και θα αποβεί προς όφελος της. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, εφόσον συντρέχουν όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις κατά το ελληνικό και το δίκαιο του Ηνωμένου Βασιλείου, η αίτηση έγινε δεκτή και η ανήλικη κηρύχθηκε θετό τέκνο του αιτούντος.