Ροή
Καλύτερη εικόνα παρουσίασε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Νοεμβρίου 2023, με βελτίωση, κυρίως, στους τομείς των αγαθών, και δευτερευόντως, των υπηρεσιών. Σε αυτό το πλαίσιο μάλιστα, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατάφεραν να σπάσουν το φράγμα των 20 δισ. ευρώ στο 11μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου, ξεπερνώντας τόσο τις επιδόσεις του 2022 όσο και αυτές της «χρυσής», για τον ελληνικό τουρισμό, χρονιάς του 2019.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ανήλθαν στα 20,11 δισ. ευρώ, από 17,88 δισ. ευρώ που ήταν το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Μόνο τον Νοέμβριο μάλιστα άγγιξαν τα 401 εκατ. ευρώ έναντι 314 εκατ. ευρώ που ήταν το αντίστοιχο διάστημα του 2019.
Στον αντίποδα τα ισοζύγια πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων επιδεινώθηκαν.
Αντίστοιχα, την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2023, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2022, λόγω της βελτίωσης των ισοζυγίων αγαθών, υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων, η οποία έως ένα βαθμό αντισταθμίστηκε από την επιδείνωση του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Τράπεζας της Ελλάδος, η μείωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών βασίστηκε κυριότερα στην μείωση των εισαγωγών και όχι σε αύξηση των εξαγωγών, γεγονός που αντανακλά την μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης τον εξεταζόμενο διάστημα.
Σημειώνεται, άλλωστε, πως και στην έκθεση προϋπολογισμού 2024 περιλαμβάνεται πρόβλεψη για επιβράδυνση της κατανάλωσης κατά 55%, από το 2,9% του 2023 σε μόλις 1,3% φέτος.
Όσον αφορά το πλεόνασμα υπηρεσιών, για άλλον ένα μήνα απέδωσαν θετικά οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες με αυξήσεις σε αφίξεις τουριστών και εισπράξεις.
Αντίστοιχα, σημαντικές ήταν οι αυξήσεις που καταγράφηκαν στις άμεσες επενδύσεις.
Αναλυτικά, τον Νοέμβριο του 2023, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 604,7 εκατ. ευρώ σε σχέση με το Νοέμβριο του 2022 και διαμορφώθηκε σε 3,3 δισ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών συρρικνώθηκε, καθώς η μείωση των εισαγωγών υπερέβη αυτή των εξαγωγών. Σε τρέχουσες τιμές, οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 11,4% (‑7,3% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές κατά 16,8% (‑6,6% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, σε τρέχουσες τιμές οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα παρουσίασαν μείωση κατά 8,5% (‑10,4% σε σταθερές τιμές), ενώ αντίθετα οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα σημείωσαν οριακή αύξηση κατά 0,3% (1,0% σε σταθερές τιμές).
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών αυξήθηκε. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη βελτίωση του ισοζυγίου μεταφορών και, σε μικρότερο βαθμό, του ταξιδιωτικού ισοζυγίου, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την επιδείνωση του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών. Σε σχέση με το Νοέμβριο του 2022, οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 27,5% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 18,9%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων διπλασιάστηκε περίπου σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022, κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Το έλλειμμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων επίσης αυξήθηκε, σε σχέση με το Νοέμβριο του 2022, λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών στον τομέα της γενικής κυβέρνησης.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2023, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 6,6 δισ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 και διαμορφώθηκε σε 11,9 δισ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίστηκε, καθώς η μείωση των εισαγωγών υπερέβη αυτή των εξαγωγών. Σε τρέχουσες τιμές, οι εξαγωγές παρουσίασαν μείωση κατά 7,0% (‑2,8% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές κατά 12,1% (‑4,2% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, σε τρέχουσες τιμές οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα παρουσίασαν μικρή μείωση κατά 1,2%, ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 2,2% (‑5,2% και ‑3,5% σε σταθερές τιμές αντίστοιχα).
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών διευρύνθηκε, πρωτίστως λόγω της βελτίωσης του ταξιδιωτικού ισοζυγίου και δευτερευόντως του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από την επιδείνωση του ισοζυγίου μεταφορών. Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 17,3% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 15,4%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων επιδεινώθηκε σημαντικά έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2022, λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων παρουσίασε πλεόνασμα έναντι ελλείμματος την ίδια περίοδο του 2022, κυρίως λόγω της καταγραφής καθαρών εισπράξεων έναντι καθαρών πληρωμών στον τομέα της γενικής κυβέρνησης και, σε μικρότερο βαθμό, λόγω της αύξησης των καθαρών εισπράξεων στους λοιπούς, εκτός της γενικής κυβέρνησης, τομείς της οικονομίας.
Ισοζύγιο Κεφαλαίων
Το Νοέμβριο του 2023, το ισοζύγιο κεφαλαίων κατέγραψε έλλειμμα, έναντι πλεονάσματος τον αντίστοιχο μήνα του 2022, και διαμορφώθηκε σε 148,6 εκατ. ευρώ, λόγω της καταγραφής καθαρών πληρωμών, έναντι καθαρών εισπράξεων, τόσο στον τομέα της γενικής κυβέρνησης, όσο και στους λοιπούς, εκτός της γενικής κυβέρνησης, τομείς της οικονομίας.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2023, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων μειώθηκε σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022 και διαμορφώθηκε σε 1,8 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της καταγραφής καθαρών πληρωμών, έναντι καθαρών εισπράξεων, στους λοιπούς, εκτός γενικής κυβέρνησης, τομείς της οικονομίας.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Το Νοέμβριο του 2023, το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) μειώθηκε και διαμορφώθηκε σε 3,5 δισ. ευρώ.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2023, το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων μειώθηκε σημαντικά σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 και διαμορφώθηκε σε 10,1 δισ. ευρώ.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Νοέμβριο του 2023, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατέγραψαν αύξηση κατά 680,1 εκατ. ευρώ, ενώ οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αυξήθηκαν κατά 503,1 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά σχεδόν εξ ολοκλήρου τη μείωση κατά 1,9 δισ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους οφείλεται στην αύξηση κατά 1,5 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων και, σε μικρότερο βαθμό, στην αύξηση κατά 140,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, καταγράφηκε αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, λόγω της στατιστικής προσαρμογής που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 804,0 εκατ. ευρώ), η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη μείωση κατά 699,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 804,0 εκατ. ευρώ), η οποία αντισταθμίστηκε έως ένα βαθμό από τις μειώσεις κατά 324,4 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεών τους προς μη κατοίκους και κατά 301,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).
Την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2023, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 3,5 δισ. ευρώ και οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, κατέγραψαν αύξηση κατά 4,6 δισ. ευρώ.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην άνοδο κατά 2,9 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως την αύξηση κατά 4,3 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια και δευτερευόντως την αύξηση κατά 1,3 δισ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ελληνικές μετοχές.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στη μείωση κατά 7,2 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 5,0 δισ. ευρώ) και, σε μικρότερο βαθμό, από την αύξηση κατά 494,7 εκατ. ευρώ της χορήγησης δανείων σε μη κατοίκους από εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους συνδέεται με τη στατιστική προσαρμογή σχετικά με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 5,0 δισ. ευρώ), η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη μείωση κατά 1,9 δισ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεών τους προς μη κατοίκους και, σε μικρότερο βαθμό, από τη μείωση κατά 1,1 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).
Στο τέλος Νοεμβρίου του 2023 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 12,3 δισ. ευρώ, έναντι 11,1 δισ. ευρώ στο τέλος Νοεμβρίου του 2022.
