Ροή
Την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας «ξεκλείδωσε» το Market Test που διεξήγαγε ο ΔΕΣΦΑ για το ελληνικό τμήμα του έργου. Με βάση κύκλους που παρακολούθησαν από κοντά τη διαδικασία, η οποία ολοκληρώθηκε πρόσφατα, οι δεσμευτικές προσφορές που υποβλήθηκαν για δέσμευση δυναμικότητας καταδεικνύουν το ενδιαφέρον εταιρειών για την αξιοποίηση του έργου, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την κατασκευή του.
Υπενθυμίζεται ότι η επιτυχής διεξαγωγή Market Test για το ελληνικό σκέλος ήταν η προϋπόθεση που είχε θέσει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), ώστε να εγκρίνει την υλοποίησή του. Έτσι, με το «ξεκλείδωμα» του ελληνικού τμήματος, ουσιαστικά επισφραγίζεται η ανάπτυξη όλου του αγωγού, θέτοντας στις ράγες την υλοποίηση και του τμήματος στη γειτονική χώρα.
Για τη δρομολόγηση της κατασκευής της υποδομής, το επόμενο βήμα θα είναι η ενεργοποίηση στη Βόρεια Μακεδονία των συμφωνιών χρηματοδότησης που έχουν συναφθεί για το εκεί σκέλος, το οποίο έχει προϋπολογισμό 57,8 εκατ. ευρώ. Κεφάλαια ύψους 28,9 εκατ. θα προέλθουν από την ΕΤΕπ, ενώ άλλα 12,4 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από επιχορήγηση από το επενδυτικό πλαίσιο των Δυτικών Βαλκανίων (WBIF) την οποία διαχειρίζεται η ΕΤΕπ.
Συμβατότητα και με μεταφορά υδρογόνου
Τα κεφάλαια από το WBIF προορίζονται τόσο για την τεχνική υποστήριξη όσο και την υλοποίησή του έργου. Ο υπόλοιπος προϋπολογισμός του τμήματος στη Βόρεια Μακεδονία, ύψους 16,5 εκατ. ευρώ, αναμένεται να καλυφθεί με δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD).
Σύμφωνα με το πρόσφατο Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ, ο τρέχων προϋπολογισμός για το ελληνικό τμήμα ανέρχεται σε 67 εκατ. ευρώ. Ο Διαχειριστής έχει καλύψει έχει εξασφαλίσει δάνειο ύψους 25 εκατ. από την ΕΤΕπ, με την υπόλοιπη χρηματοδότηση να καλύπτεται από ίδια κεφάλαια του Διαχειριστή ή νέο δανεισμό.
Μετά την ενεργοποίηση των συμφωνιών χρηματοδότησης, τη σκυτάλη θα πάρουν οι διαγωνισμοί στις δύο χώρες τόσο για την προμήθεια του εξοπλισμού, όσο και την κατασκευή των αντίστοιχων τμημάτων. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Διαχειριστή, ο αγωγός αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία προς τα τέλη του 2024, με την ένταξη τότε του ελληνικού σκέλους στο εθνικό σύστημα μεταφοράς.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, ο αγωγός προβλέπεται να ξεκινά από τη Νέα Μεσημβρία και να καταλήγει στην περιοχή του Νεγκότινο στη Βόρεια Μακεδονία. Το ελληνικό σκέλος θα έχει συνολικό μήκος 57 χιλιόμετρα, καταλήγοντας στην περιοχή των Ευζώνων, από όπου θα ξεκινά το δεύτερο σκέλος του αγωγού, μήκους 68 χιλιομέτρων.
Η αρχική ικανότητα μεταφοράς θα φθάνει τα 1,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) ετησίως, με δυνατότητα επέκτασης στα 3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Παράλληλα, ο βασικός σχεδιασμός του έργου είναι υπό αναθεώρηση, για να συμπεριλάβει τις απαιτήσεις για την συμβατότητά του με τη μεταφορά υδρογόνου.
Βήμα για την εξέλιξη της Ελλάδας σε gas hub
Το έργο θα αναβαθμίσει τον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο τη θέση της ως ένα ενεργειακό σταυροδρόμι που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το ελληνικό σύστημα στη γειτονική χώρα. Μάλιστα, το γεωστρατηγικό πλεονέκτημα της χώρας μας έχει αναβαθμισθεί μετά την απόφαση της Ευρώπης να απεξαρτηθεί από το ρωσικό αέριο, καθώς ενισχύεται η προοπτική μετατροπή της σε gas hub, για τη διαμετακόμιση καυσίμου σε όλη την ευρύτερη περιοχή.
Αυτό σημαίνει πως με τον αγωγό «ανοίγει» ένας ακόμη προορισμός για ποσότητες καυσίμου που θα εισέρχονται στο ελληνικό σύστημα μεταφοράς. Μία προοπτική που, πέρα από τα προφανή γεωπολιτικά οφέλη, θα συμβάλει στην αύξηση του βαθμού χρήσης των ελληνικών υποδομών αερίου, με στόχο τη μείωση των χρεώσεων του συστήματος μακροπρόθεσμα.
