Η Γερμανία υποδέχθηκε πέρυσι ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία. Πόσα γνωρίζουμε, όμως, για τις συνθήκες στις οποίες εγκαταλείπουν την πατρίδα τους και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην ευρωπαϊκή χώρα που τους υποδέχεται –όταν είναι αρκετά τυχεροί για να φτάσουν ως εκεί.
Οι Financial Times μίλησαν με έναν πρόσφυγα που έφυγε από τη Συρία για να γλιτώσει από τον εμφύλιο πόλεμο και έκανε μια νέα αρχή με την οικογένειά του στη Φρανκφούρτη. Πρόκειται για τον 43χρονο Nazir Wakil, οφθαλμίατρο στον επάγγελμα, που βρέθηκε στη Γερμανία μέσω… Μαλδίβων. Ο Nazir είχε την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει το ακριβότερο «πακέτο» από τους διακινητές, αξίας 13.000 ευρώ. Έτσι, δεν χρειάστηκε να διασχίσει τα βάθη της Ασίας για να φτάσει τα παράλια της Τουρκίας και να διασχίσει το Αιγαίο με φουσκωτό και με κίνδυνο της ζωής του. Απλώς, ανέβηκε στο αεροπλάνο.
Ο Nazir ζούσε στη Λαττάκεια, μια πόλη στη Βορειοανατολική Συρία που αποτελεί προπύργιο των δυνάμεων του προέδρου Assad. Στην αρχή, η ζωή του δεν είχε επηρεαστεί σημαντικά από τον εμφύλιο πόλεμο, αλλά η κατάσταση άλλαζε όσο οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις κέρδιζαν έδαφος. Σύντομα, η πόλη του βομβαρδίστηκε και έγινε επιστράτευση όλων των ανδρών ηλικίας 18-48 ετών. «Τότε ήταν που αποφάσισα να φύγω», εξομολογείται ο Nazir. «Πριν από τον πόλεμο, η στρατιωτική θητεία ήταν δύο χρόνια, τώρα είναι απεριόριστη και δεν μπορείς να εξαγοράσεις τη θητεία σου».
Πούλησε το σπίτι του και το ιατρείο του, διέσχισε τα τουρκικά σύνορα διανύοντας απόσταση μόλις 15 χιλιομέτρων, όπου πήρε το αεροπλάνο για την Κωνσταντινούπολη. Εκεί, ήρθε σε επαφή με έναν Ιρακινό διακινητή που του έδωσε ένα εισιτήριο για Μαλδίβες –ένας συνηθισμένος προορισμός για τους Σύρους που σκοπεύουν να αιτηθούν άσυλο, αφού δεν χρειάζονται βίζα για να ταξιδέψουν στη νησιωτική χώρα. Μετά από μία εβδομάδα εκεί, έβγαλε εισιτήριο για την Φρανκφούρτη χρησιμοποιώντας ένα πλαστό ιταλικό διαβατήριο που του είχε δώσει ο διακινητής. Μόλις έφτασε στη Γερμανία τον Δεκέμβριο 2014, πέταξε το διαβατήριο, πήρε το τρένο για το Αμβούργο όπου ζει ο ξάδερφός του και απευθύνθηκε κατευθείαν στις αρχές για άσυλο.
Χρειάστηκε να περάσουν 11 μήνες για να εγκριθεί η αίτησή του –μήνες εξαιρετικά δύσκολοι γιατί δεν μπορούσε να σπουδάσει ή να δουλέψει, ούτε να φέρει την οικογένειά του από τη Συρία. «Απαγορευόταν να κάνω οτιδήποτε», θυμάται. Ξεκίνησε, όμως, μαθήματα Γερμανικών που παρέδιδε μια εθελοντική τοπική οργάνωση και άρχισε να ψάχνει για δουλειά.
Αυτή την εποχή διερευνά τον κόσμο της γερμανικής γραφειοκρατίας και συγκεκριμένα πώς μπορεί να εκδώσει άδεια άσκησης επαγγέλματος. Τις επόμενες εβδομάδες, θα στείλει τα απαραίτητα δικαιολογητικά στο Ιατρικό Επιμελητήριο και ίσως χρειαστεί να δώσει εξετάσεις ή να αποκτήσει περισσότερη κλινική εμπειρία προτού του παρασχεθεί η άδεια.
Ο ίδιος, πάντως, υπολογίζει ότι θα πρέπει να δουλέψει τουλάχιστον τέσσερα χρόνια ως βοηθός γιατρού και σκέφτεται να συνδυάσει αυτό το διάστημα με περαιτέρω σπουδές. Αυτή την περίοδο κάνει πρακτική σε μια κλινική στη Φρανκφούρτη και έχει βελτιώσει σημαντικά τα Γερμανικά του. Σύμφωνα με τη γερμανική νομοθεσία, η κλινική στην οποία εργάζεται θα καλύψει τα έξοδα της εκπαίδευσής του.
Η πραγματική πρόκληση για τον Nazir, όμως, ήταν να φέρει τα παιδιά του στη Γερμανία. Καταρχάς, έπρεπε να εγκριθεί πρώτα το άσυλο για να τους στείλει πρόσκληση. Δεύτερον, υπάρχουν ελάχιστες χώρες στον κόσμο όπου οι Σύριοι μπορούν να κλείσουν ραντεβού με τη γερμανική πρεσβεία σε σχετικά εύλογο διάστημα. Στον Λίβανο, για παράδειγμα, θα πρέπει να περιμένουν έως τον επόμενο Μάρτιο.
Τον περασμένο Νοέμβριο, η οικογένειά του ταξίδεψε στη Μαλαισία όπου πήγε να τους συναντήσει ο Nazir. Περίμεναν τέσσερις εβδομάδες με τα έξοδα καλυμμένα από τις δωρεές από μια τοπική εθελοντική οργάνωση της Φρανκφούρτης. Συναντήθηκαν με τη γερμανική πρεσβεία και λίγες μέρες αργότερα ανέβηκαν όλοι μαζί στο τρένο για τη Γερμανία.
Ήταν πολύ τυχεροί, αφού λίγες μέρες αργότερα οι κανονισμοί άλλαξαν και, πλέον, για να γίνουν δεκτοί από τη γερμανική πρεσβεία θα πρέπει να είναι κάτοικοι της Μαλαισίας για τουλάχιστον έξι μήνες. Έτσι ο Nazir, η σύζυγός του Heba και οι τέσσερις γιοί τους –14, 10, 5 και 2 ετών– εγκαταστάθηκαν στη Φρανκφούρτη από τον περασμένο Ιανουάριο. Τα δύο μικρότερα παιδιά πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό και τα μεγαλύτερα σχολείο.
Τα μικρότερα παιδιά μαθαίνουν γρήγορα τα Γερμανικά, ενώ τα μεγαλύτερα δυσκολεύονται περισσότερο. Κανονικά, τα παιδιά των μεταναστών εντάσσονται αρχικά σε ειδικές τάξεις. Καθώς, όμως, είχαν ήδη μάθει κάποια Γερμανικά από τη Συρία, ο Nazir επέμεινε να γραφτούν κατευθείαν σε κανονικό σχολείο.
Η οικογένεια λαμβάνει επιδόματα 1.700 ευρώ από τις από τις γερμανικές αρχές, ενώ η υπηρεσία απασχόλησης καλύπτει το ενοίκιο 800 ευρώ για το διαμέρισμά τους. Ο Nazir δεν έχει καθόλου αποταμιεύσεις πια –ξόδεψε όλα του τα χρήματα στην πτήση του για την Ευρώπη.
Προτεραιότητά του τώρα είναι να εξασφαλίσει μια σωστή γερμανική εκπαίδευση για τα παιδιά του, χωρίς όμως να αποκλείει την επιστροφή στη Συρία κάποια μέρα. «Θέλω να είμαι μέρος της ανοικοδόμησής της μετά τον πόλεμο. Είναι η πατρίδα μου, εν μη τι άλλο», εξομολογείται.
