Ροή
Η απανθρακοποίηση των μεταφορών συμπεριλαμβάνεται στους νέους τομείς στους οποίους η Κομισιόν εισηγείται να επεκταθεί η δυνατότητα κρατικών ενισχύσεων, για την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Έτσι, σύμφωνα με το σχέδιο των Κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας, το οποίο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, οι χώρες-μέλη θα μπορούν να προχωρούν στην οικονομική στήριξη τόσο οχημάτων όσο και υποδομών, για τον περιορισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων στις οδικές, αεροπορικές και ακτοπλοϊκές μετακινήσεις ανθρώπων και προϊόντων.
Στόχος είναι οι νέες Κατευθυντήριες να οριστικοποιηθούν έως το τέλος του έτους, ώστε να τεθούν σε ισχύ από τις αρχές του 2022. Στην περίπτωση των οχημάτων, οι ενισχύσεις μπορούν να καλύπτουν τόσο την αγορά όσο και τη χρονομίσθωση μοντέλων μειωμένων ρύπων. Το ίδιο συσκευή και με τη μετασκευή υφιστάμενων οχημάτων, ώστε να μειωθούν δραστικά οι ρύποι που εκπέμπουν.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η ενίσχυση πρέπει να χορηγείται κατόπιν ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών. Ωστόσο, όταν ο αναμενόμενος αριθμός συμμετεχόντων δεν είναι επαρκής για την εξασφάλιση αποτελεσματικού ανταγωνισμού, ή όταν δεν είναι δυνατή η διοργάνωση ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών, η ενίσχυση μπορεί να χορηγηθεί χωρίς τη διεξαγωγή ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η βασική ένταση της ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει το 40 % των επιλέξιμων δαπανών. Η ένταση της ενίσχυσης μπορεί να αυξηθεί κατά 10% για τα οχήματα μεταφορών μηδενικών εκπομπών, δηλαδή για ηλεκτρικά μοντέλα, και κατά 10% για τις μεσαίες επιχειρήσεις ή κατά 20% για τις μικρές επιχειρήσεις.
Επιλέξιμα υπό όρους τα οχήματα CNG-LNG
Αξίζει να σημειωθεί ότι επί της αρχής αποκλείονται από κρατικές ενισχύσεις τα οχήματα με καύσιμο συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG) ή υγροποιημένο αέριο (LNG). Ωστόσο, ένα τέτοιο πλαίσιο στήριξης μπορεί να εγκριθεί υπό προϋποθέσεις, όπως αν το κράτος-μέλος καταδείξει ότι δεν διατίθενται άμεσα στην αγορά καθαρότερες εναλλακτικές λύσεις και δεν αναμένεται να είναι διαθέσιμες σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.
Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που η χώρα δεσμευθεί να διασφαλίσει ότι τα εν λόγω οχήματα θα λειτουργούν με τη χρήση ανάμειξης βιοαερίου ή αέριων καυσίμων μεταφορών μη βιολογικής προέλευσης από ανανεώσιμες πηγές (σε πρόσμιξη τουλάχιστον 20%).
Κάθε κράτος-μέλος μπορεί επίσης να εφαρμόσει ένα πλαίσιο στήριξης και για την ανάπτυξη υποδομών επαναφόρτισης ή ανεφοδιασμού «καθαρών» οχημάτων. Και σε αυτή την περίπτωση προκρίνεται η λύση της διενέργειας διαγωνισμού, ενώ όταν αυτό δεν είναι εφικτό, η χώρα μπορεί να προχωρήσει στον απευθείας καθορισμό των ποσοστών στήριξης.
Τότε, η ένταση της βασικής ενίσχυσης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 30 % των επιλέξιμων δαπανών ή το 40 % των επιλέξιμων δαπανών, όταν η υποδομή επαναφόρτισης ή ανεφοδιασμού παρέχει μόνο ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ή ανανεώσιμο υδρογόνο αντίστοιχα. Η ένταση της ενίσχυσης μπορεί να αυξηθεί κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες για μεσαίες επιχειρήσεις ή κατά 20 εκατοστιαίες μονάδες για μικρές επιχειρήσεις. Επίσης, είναι δυνατόν να υλοποιηθούν σχήματα στήριξης για δίκτυα εφοδιασμού με CNG και LNG, υπό τις ίδιες δύο προϋποθέσεις που ισχύουν και για τις κρατικές ενισχύσεις επιδότησης των αντίστοιχων οχημάτων.
Μείωση 90% των εκπομπών από τις μεταφορές
Σύμφωνα με την Κομισιόν, τα μέτρα κρατικής ενίσχυσης κρίνονται απαραίτητα για την επίτευξη του νομικά δεσμευτικού στόχου της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, η ανακοίνωση για την «Πράσινη Συμφωνία» έθεσε ως στόχο τη μείωση των εκπομπών από τις μεταφορές τουλάχιστον κατά 90% έως το 2050 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
Ο λόγος είναι ότι, παρόλο που οι υφιστάμενες πολιτικές μπορεί να παρέχουν κίνητρα για την υιοθέτηση καθαρών οχημάτων μεταφορών, ενδέχεται να μην είναι επαρκείς για την πλήρη αντιμετώπιση των ανεπαρκειών της αγοράς που επηρεάζουν τον οικείο τομέα. Παρά τις υφιστάμενες πολιτικές, ορισμένοι φραγμοί στην αγορά και ορισμένες ανεπάρκειες της αγοράς ενδέχεται να μην αντιμετωπίζονται, συμπεριλαμβανομένων της οικονομικής προσιτότητας των καθαρών οχημάτων μεταφορών σε σύγκριση με τα συμβατικά οχήματα, της περιορισμένης διαθεσιμότητας υποδομών επαναφόρτισης ή ανεφοδιασμού.
Επομένως, τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν ενισχύσεις για την αντιμετώπιση αυτών των εναπομενουσών ανεπαρκειών της αγοράς και τη στήριξη της ανάπτυξης του τομέα της καθαρής κινητικότητας.
