Ροή
Ιδιαίτερα θετική εξέλιξη από εποπτική σκοπιά χαρακτήρισε την επικείμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς ο Διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής όπου συζητείται η πορεία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, με αιχμή την επικείμενη ΑΜΚ της Τράπεζας Πειραιώς. Ο κ. Στουρνάρας χαρακτήρισε επίσης ιδιαίτερως θετική την απόφαση περιορισμού του ποσοστού του ΤΧΣ σε μειοψηφικό ποσοστό (non-blocking minority) καθώς μόνο με αυτή τη συνθήκη εκτιμάται ότι μπορεί να επιτευχθεί η στήριξη της Τράπεζας Πειραιώς με ιδιωτικά κεφάλαια σε διατηρήσιμη βάση.
Κάνοντας ειδική αναφορά στις πρόσφατες εξελίξεις που συνδέονται με την κεφαλαιακή ενίσχυση της Τράπεζας Πειραιώς, ο κ. Στουρνάρας, είπε ότι η πρόθεση της Τράπεζας να ολοκληρώσει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου εντός του τρέχοντος τριμήνου έρχεται σε συνέχεια προηγούμενης απόφασης του Διοικητικού της Συμβουλίου (Νοέμβριος 2020) να ασκήσει τη διακριτική του ευχέρεια και να ακυρώσει την πληρωμή του τοκομεριδίου του μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου (CoCo), ουσιαστικά μετατρέποντας το σύνολο των ομολογιών ονομαστικής αξίας 2,040 δισ. ευρώ σε κοινές μετοχές και αυξάνοντας το ποσοστό του ΤΧΣ στο μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας Πειραιώς σε 61% από 26%. Οι εποπτικές αρχές έχουν συναινέσει απολύτως στην απόφαση αυτή.
Σταϊκούρας: Αναγκαία και επωφελής η ΑΜΚ της Τρ. Πειραιώς – Η ζημία που προκάλεσε στις τράπεζες ο ΣΥΡΙΖΑ
Γ. Χαντζηνικολάου: Η αναμενόμενη ΑΜΚ της Τρ. Πειραιώς σηματοδοτεί την επιστροφή τραπεζών και Οικονομίας στην κανονικότητα
Τρ. Πειραιώς: Πολιτική κόντρα για την ΑΜΚ, αλλά τις αποφάσεις θα πάρουν ΤΧΣ και Τράπεζα
Ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι η εν λόγω εξέλιξη κρίνεται ως ιδιαιτέρως θετική από εποπτική σκοπιά, επειδή ενισχύει τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας κατά 0,4 εκατοστιαίες μονάδες ετησίως (λόγω της μη καταβολής τοκομεριδίου) και αποκαθιστά τις συνθήκες πρόσβασης της τράπεζας στις αγορές κεφαλαίου. Εξίσου ιδιαιτέρως θετική, όπως τόνισε, εκτιμάται ότι είναι και η απόφαση περιορισμού του ποσοστού του ΤΧΣ σε μειοψηφικό ποσοστό (non-blocking minority) καθώς μόνο με αυτή τη συνθήκη εκτιμάται ότι μπορεί να επιτευχθεί η στήριξη της τράπεζας με ιδιωτικά κεφάλαια σε διατηρήσιμη βάση.
Ο Διοικητής της ΤτΕ σημείωσε ότι η ολοκλήρωση της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς αποτελεί ουσιαστικά την αφετηρία μιας διαδικασίας αποκατάστασης ορισμένων αδυναμιών στα μεγέθη του ιδρύματος. «Σημεία που έχουν επισημανθεί σε επιτόπιους εποπτικούς ελέγχους και τα οποία αντανακλούν σε ζητήματα ποιότητας ενεργητικού, πρέπει να αντιμετωπισθούν άμεσα ώστε να δημιουργηθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις ανάκαμψης των αποτελεσμάτων της τράπεζας σε διατηρήσιμη βάση. Στο πλαίσιο αυτό η αύξηση κεφαλαίου που προγραμματίζει η Τράπεζα Πειραιώς είναι αναγκαία προϋπόθεση για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου», είπε ο κ. Στουρνάρας.
Κάνοντας αναδρομή στις προηγούμενες ΑΜΚ των τραπεζών κατά τα χρόνια της πολυετούς κρίσης, ο Διοικητής της ΤτΕ είπε ότι τα οφέλη από τις επιτυχείς φάσεις ολοκλήρωσης ανακεφαλαιοποίησης είναι ιδιαίτερα σημαντικά και καλύπτουν τόσο το χρηματοπιστωτικό χώρο όσο και τον ευρύτερο οικονομικό.
Όπως είπε ο Διοικητής της ΤτΕ:
1. Εν μέσω πρωτόγνωρων συνθηκών συστημικής αστάθειας, κυρίως από πλευράς ζημιών και εκροών καταθέσεων, οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν χωρίς να χαθεί ούτε ένα ευρώ από καταθέσεις. Το γεγονός αυτό έχει τεράστια σημασία για την ευρύτερη των πολιτών, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεως προς τις τράπεζες.
2. Ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις του Ευρωσυστήματος και του Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας για κεφαλαιακή επάρκεια και διατηρείται έτσι η πρόσβαση στη ρευστότητα του Ευρωσυστήματος
3. Με τη διαμόρφωση υψηλών δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας είναι δυνατή η σταδιακή επιστροφή των τραπεζών στις πανευρωπαϊκές αγορές χρήματος και κεφαλαίου.
4. Περιορίζεται η απομόχλευση των ισολογισμών των τραπεζών, με ορατές επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας.
Οι κινήσεις αυτές έχουν διαμορφώσει καλύτερες συνθήκες λειτουργίας και ανταγωνισμού στον εγχώριο τραπεζικό κλάδο, διότι, όπως είπε ο κ. Στουρνάρας:
• Μειώθηκε ο αριθμός προβληματικών και μη ανταγωνιστικών τραπεζικών μονάδων, που διαχρονικά χαρακτηρίστηκαν από αδυναμίες στη διάρθρωση του ενεργητικού τους
• Μειώθηκε ο αριθμός τραπεζικών μονάδων καθώς οι μακροχρόνιες τάσεις της τραπεζικής αγοράς υπέδειξαν ένα μέγεθος πολύ διαφορετικό από αυτό της προηγούμενης δεκαετίας
• Διαμορφώθηκαν οικονομίες κλίμακας και σημαντικές συνέργειες με αποτέλεσμα την βελτίωση της αποδοτικότητας των τραπεζών
«Μία άλλη κριτική είναι αυτή που υποστηρίζει ότι οι τράπεζες έχουν κατ’ επανάληψη ανακεφαλαιοποιηθεί (με χρήματα του δημοσίου) και παρ όλα αυτά δεν έχουν συμβάλει στην πιστωτική επέκταση και στις αναπτυξιακές προσπάθειες. Όμως τα πραγματικά στοιχεία υποδεικνύουν ένα διαφορετικό συμπέρασμα», είπε ο κ. Στουρνάρας. Όπως εξήγησε:
Ενώ συνήθως σε μια μεγάλη οικονομική κρίση συρρικνώνεται δραστικά ο ισολογισμός των τραπεζών, στην Ελλάδα δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Αντίθετα ενώ το σύνολο των καταθέσεων μειώθηκε κατά 48,4% από το 2009 έως το 2015, ποσοστό που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να επιφέρει ταχεία απομόχλευση του τραπεζικού κλάδου και περαιτέρω υφεσιακές συνθήκες, η ετήσια πιστωτική συρρίκνωση στην Ελλάδα ουδέποτε υπερέβη το 4%. Το ποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό εάν αναλογισθεί κανείς ότι στη διάρκεια αυτών των ετών μειώθηκε η έκθεση ξένων τραπεζών σε ελληνικές επιχειρήσεις, που με τη σειρά τους αναχρηματοδότησαν λήξεις δανείων μέσω ελληνικών τραπεζών.
Ο κ. Στουρνάρας επεσήμανε ότι οι ενέργειες και οι διαδικασίες για τις ανακεφαλαιοποιήσεις των ελληνικών τραπεζών δεν ήταν ούτε ανορθόδοξες ούτε μοναδικές στον ευρωπαϊκό χώρο. Το πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης ακολούθησε τους κανόνες ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως προς ζητήματα κρατικής ενίσχυσης. Στο πλαίσιο αυτό, ο σχεδιασμός ενός μακροχρόνια βιώσιμου επιχειρηματικού υποδείγματος, με σταδιακή απεξάρτηση των τραπεζών από τη χρηματοδότηση της κεντρικής τράπεζας και με τη δημιουργία συνθηκών επαναλαμβανόμενης και υγιούς κερδοφορίας αποτέλεσε άμεση προτεραιότητα.
Όπως είπε ο κ. Στουρνάρας, οι βασικοί άξονες δράσης για τις τράπεζες εξακολουθούν να ισχύουν και αφορούν:
(α) τον εξορθολογισμό του κόστους λειτουργίας και την εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου μέσω οργανικής κερδοφορίας,
(β) την απεμπλοκή από μη αμιγώς τραπεζικές εργασίες,
(γ) τον επανασχεδιασμό των δραστηριοτήτων στο εξωτερικό,
(δ) την ενεργό διαχείριση των προβληματικών στοιχείων του ενεργητικού, και
(ε) την μείωση των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων ως ποσοστό των συνολικών εποπτικών κεφαλαίων.
Με τον τρόπο αυτό, οι ελληνικές τράπεζες έχουν μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να επαναοριοθετήσουν τη στρατηγική τους και να αναδιαρθρώσουν τη δομή τους ώστε να συμβάλουν στην αναδιάταξη της ελληνικής οικονομίας, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, τις προοπτικές που διανοίγονται με την ψηφιακή τεχνολογία και τη σημαντική ροή κεφαλαίων που αναμένεται από το Ευρωπαϊκό Μέσο Ανάπτυξης (NGEU).
