Ροή
Πόσο καταστροφικό θα ήταν τελικά ένα Grexit για τους Έλληνες και ποιοι θα ήταν οι κερδισμένοι αν η Ελλάδα έφευγε από το ευρώ; Όπως σε κάθε ριζική αλλαγή, υπάρχουν και σε αυτή την περίπτωση κερδισμένοι και χαμένοι για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη είτε αυτά βρίσκονται εντός είτε εκτός συνόρων.
Οι χαμένοι
- Οι Έλληνες πολίτες, οι οποίοι μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια θα δουν το συνολικό εισόδημά τους και την περιουσία τους να μειώνεται δραματικά.
- Όσοι έχουν καταθέσεις σε Ελληνικές Τράπεζες, δηλαδή η ελληνική μεσαία τάξη
- Τα δημόσια οικονομικά της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, που θα δουν τις αποδόσεις των ομολόγων τους να εκτοξεύονται σε υψηλά επίπεδα ξανά. Ωστόσο, η ύπαρξη του πακέτου ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ δείχνει ότι οι καταρχήν επιπτώσεις θα είναι ελεγχόμενες.
- Αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες με μεγάλη έκθεση σε ελληνικά ομόλογα, οι οποίες θα χρειαστούν εκ νέου ανακεφαλαιοποίηση.
- Οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα, οι οποίοι θα δουν τα πραγματικά εισοδήματά τους να μειώνονται, χωρίς να μπορούν όμως να ελπίζουν σε αυξήσεις μισθών, αντίστοιχες με του παρελθόντος.
- Οι Ευρωπαίοι (και κυρίως Γερμανοί) φορολογούμενοι και επιχειρήσεις. Οι πρώτοι γιατί θα χάσουν χρήματα από την αθέτηση πληρωμών των ομολόγων και οι δεύτεροι γιατί θα δουν την εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά να συρρικνώνεται.
Οι κερδισμένοι
- Όσοι Έλληνες έχουν καταθέσεις ή εισοδήματα στο εξωτερικό και αποφασίσουν μελλοντικά να αγοράσουν περιουσία στην υποτιμημένη ελληνική επικράτεια. Επί της ουσίας, οι πλούσιοι της χώρας.
- Οι πληθωριστικές πιέσεις θα καταστρέψουν όσους διαθέτουν ρευστότητα, αλλά θα ευνοήσουν όσους έχουν χρέη εντός Ελλάδας (και δυνατότητα να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τα χρέη τους εφόσον περάσουμε σε δραχμή). Εν προκειμένω, μεγάλος λόγος γίνεται για το λόμπι της δραχμής, δηλαδή για επιχειρηματίες με τεράστια δάνεια που δεν εξυπηρετούνται και οι οποίοι έχουν φυγαδεύσει χρήματα στο εξωτερικό.
- Ομοίως, κερδισμένοι θα είναι και πιθανοί μελλοντικοί ξένοι επενδυτές, αλλά και όσοι έρχονται για τουρισμό στην Ελλάδα.
- Οι ευρωσκεπτικιστές σε όλοι την Ευρώπη, είτε είναι μέρος του οικονομικού κατεστημένου, είτε ανήκουν σε ακροδεξιά ή ακροαριστερά πολιτικά κόμματα.
Ένα εναλλακτικό σενάριο Grexit
Φυσικά, υπάρχει και το σενάριο της από κοινού συμφωνίας Ελλάδας με τους πιστωτές της για έξοδο από το Ευρώ. Αυτό το σενάριο προβλέπει έξοδο από το ευρώ, τύπωμα νέου νομίσματος, ας πούμε δραχμής, σε αντιστοιχία ένα προς ένα με το ευρώ, πληρωμής των χρεών με τα χρήματα αυτά και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η συμφωνία και των δύο μερών είναι απαραίτητη προκειμένου να μην αποπληθωριστεί ταχύτατα η δραχμή και για το λόγο αυτό η ΕΚΤ και το ΔΝΤ που θα έχουν πλέον στην κατοχή τους τα χρήματα αυτά, θα χρειαστεί να δεχθούν τα διακρατήσουν για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Με τον τρόπο αυτό, και οι δύο πλευρές θα έχουν ξεπεράσει πολλά από τα προβλήματα που θα προκαλέσει ένα ανεξέλεγκτο Grexit.
Ωστόσο, τα πολιτικά δεδομένα αυτή τη στιγμή μάλλον είναι αποθαρρυντικά ως προς μια τέτοιου τύπου λύση, καθώς η καχυποψία και από τις δύο πλευρές είναι τεράστια. Επίσης, θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι η λύση αυτή καλύπτει μόνο τις οικονομικές επιπτώσεις ενός Grexit, όχι όμως και τις γεωπολιτικές, οι οποίες παραμένουν απρόβλεπτες.
Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι πολλοί κορυφαίοι οικονομολόγοι συνδέουν το Grexit και την κυκλοφορία εθνικού, υποτιμημένου ή πληθωρισμένου νομίσματος, ως ευκαιρεία για ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας. Τα κλασσικά οικονομικά είναι απόλυτα θετικά ως προς την προοπτική. Βέβαια, η συζήτηση αυτή παραγνωρίζει τα δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, τα οποία παραμένουν και δε συζητιούνται, ανεξάρτητα από το αν κανείς ακολουθεί μια μονεταριστική ή μια κεϋνσιανή οπτική στην ανάλυσή του.
