Μας συμφέρει η Χάγη ή όχι; 10 ερωτήσεις και απαντήσεις

Viber Whatsapp Μοιράσου το
Μας συμφέρει η Χάγη ή όχι; 10 ερωτήσεις και απαντήσεις
Έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για το αν η χώρα θα ήταν δόκιμο ή όχι να προσφύγει στο Δικαστήριο της Χάγης

Η Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες ολοκληρώθηκε χθες με ένα κείμενο συμπερασμάτων που ικανοποιεί πλήρως την ελληνική πλευρά και καταγράφει, τόσο την ευρωπαϊκή συμπαράσταση στις ελληνικές θέσεις, όσο και την παραδοχή ότι το Μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης είναι ενάντια στη διεθνή νομιμότητα και άρα δεν έχει καμία νομική ισχύ.

Την ίδια ώρα, όμως, στο εσωτερικό της χώρας έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για το αν η χώρα θα ήταν δόκιμο ή όχι να προσφύγει στο Δικαστήριο της Χάγης, προκειμένου να λυθεί η εκκρεμότητα δεκαετιών που υπάρχει με την Τουρκία. Το ζήτημα επανέφερε στον δημόσιο διάλογο η Ντόρα Μπακογιάννη, ενώ για προσφυγή στη Χάγη έχει κάνει λόγο και η Φώφη Γεννηματά. Από την άλλη, η κυβέρνηση, παρ’ ότι διατηρεί το ζήτημα στο μπουκέτο των εθνικών επιλογών, είναι επιφυλακτική.

Το ζήτημα, όμως, είναι υποφωτισμένο, εξ ου και το Reader.gr επιδιώκει να καταγράψει τα βασικά ερωτήματα και να τα απαντήσει.

1) Γιατί η Χάγη μπορεί να είναι λύση;

Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είναι το ανώτερο δικαιοδοτικό όργανο του ΟΗΕ. Σε αυτό επιλύονται οι διαφορές δύο ή και περισσότερων χωρών και οι αποφάσεις του είναι δεσμευτικές. Εφόσον, συνεπώς, τίθεται ζήτημα διαφορετικής ερμηνείας του διεθνούς δικαίου ή υπάρχει κάτι διαμφισβητούμενο στη σχέση Ελλάδας-Τουρκίας, το Διεθνές Δικαστήριο θα μπορούσε να δώσει μια οριστική λύση.

2) Μπορεί να μην εφαρμοστεί η απόφαση της Χάγης;

Όχι, είναι τελεσίδικη. Σημειωτέον, δεν έχει καταγραφεί κάποια περίπτωση μη εφαρμογής της απόφασης της Χάγης.

3) Μπορούμε να προσφύγουμε εις βάρος της Τουρκίας;

Όχι. Η Τουρκία, σε αντίθεση με την Ελλάδα, δεν έχει αναγνωρίσει τη γενική δικαιοδοχία του Διεθνούς Δικαστηρίου. Υπό αυτό το πρίσμα, ο μόνος τρόπος να κληθεί το Δικαστήριο να αποφανθεί επί μιας διαφοράς είναι αν και τα δύο ή περισσότερα μέρη συνομολογήσουν ένα «συνυποσχετικό».

4) Τι είναι το «συνυποσχετικό»;

Θα πρόκειται, ουσιαστικά, για ένα έγγραφο που θα συμφωνήσουν Ελλάδα και Τουρκία, στο οποίο θα περιγράφεται η διαφορά, επί της οποίας το Δικαστήριο καλείται να αποφασίσει. Η σύνταξη ενός τέτοιου συνυποσχετικού δεν είναι εύκολη υπόθεση, μιας και απαιτεί γενναίες παραδοχές, έστω και για να μπει μια χώρα σε σχετική συζήτηση.

5) Η διαφορά εξετάζεται από μηδενική βάση;

Το δικαστήριο μπορεί να ανατρέξει σε όλο το σύνολο των διεθνών κανόνων, εφόσον οι χώρες στο «συνυποσχετικό» που θα συνομολογήσουν δεν αναφερθούν σε συγκεκριμένες συμβάσεις και συνθήκες για την επίλυση της διαφοράς τους. Για παράδειγμα, «κλειδί» στη συγκεκριμένη περίπτωση θεωρείται η Σύμβαση του Μοντέγκο Μπαίυ για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία η Τουρκία δεν έχει κυρώσει.

6) Έχουμε προσφύγει στη Χάγη;

Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, η κυβέρνηση Καραμανλή αποφάσισε να απαντήσει στις τουρκικές έρευνες για πετρέλαιο εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας με προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης. Μάλιστα, με δεδομένο ότι η Τουρκία δεν είχε συνομολογήσει βασικές συνθήκες που διέπουν το Δικαστήριο, η Ελλάδα επικαλέστηκε μια Συνθήκη από το 1928 που προέβλεπε ως τρόπο επίλυσης διαφορών που θα ανέκυπταν την προσφυγή στη Χάγη. Τότε, παρά τις προσπάθειες που έγιναν και τη συνεννόηση με την κυβέρνηση Ντεμιρέλ, η Τουρκία υπαναχώρησε και δεν υπήρξε κατάληξη.

7) Ποια είναι η βασική διαφορά;

Η Ελλάδα αναγνωρίζει ως βασική και μόνη διαφορά με την Τουρκία το ζήτημα του προσδιορισμού της υφαλοκρηπίδας. Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι η υφαλοκρηπίδα πρέπει να οριοθετηθεί με βάση την αρχή της μέσης γραμμής, ενώ η Τουρκία υποστηρίζει ότι τα νησιά του Αιγαίου δεν έχουν δικαίωμα υφαλοκρηπίδας και ότι η εγγύτητα των ελληνικών νησιών στα τουρκικά παράλια αποτελεί «ειδική περίσταση» που δικαιολογεί απόκλιση από την αρχή της μέσης γραμμής. Η Τουρκία, μάλιστα, δεν έχει κυρώσει ούτε τη Διεθνή Συνθήκη για την Υφαλοκρηπίδα του 1958 ούτε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, οι οποίες ορίζουν την υφαλοκρηπίδα και τρόπους οριοθέτησής της.

8) Μπορούμε να συνάψουμε ένα συνυποσχετικό;

Η ερώτηση είναι υπαρξιακής φύσεως. Θεωρητικά, η Τουρκία είναι ανοιχτή. Πρακτικά, η Τουρκία έχει ευρύτερη γκάμα διεκδικήσεων από την υφαλοκρηπίδα, ενώ επιδιώκει περισσότερο μια διμερή διαπραγμάτευση με την Ελλάδα για το Αιγαίο και όχι προσφυγή σε ένα δικαιοδοτικό όργανο που δεν αναγνωρίζει. Άρα, θεωρητικά μπορούμε, πρακτικά είναι εξόχως δύσκολο, ιδίως με την Τουρκία σε αυτή την κατάσταση.

9) Μας συμφέρει η Χάγη;

Οι αποφάσεις της Χάγης τείνουν να είναι συμβιβαστικές και μεσοβέζικες. Άρα, αν θεωρούμε ότι έχουμε 100% δίκιο στη διαμάχη με την Τουρκία, τότε μια απόφαση που θα είναι 60% ή 70% υπέρ μας, θα είναι πολιτικά εξαιρετικά δύσκολα διαχειρίσιμη. Εξ ου και οι ελληνικές κυβερνήσεις ανά τα χρόνια έχουν αποφύγει την εναλλακτική της Χάγης.

10) Θα προσφύγουμε στη Χάγη;

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον, εγγύς ή απώτερο. Αλλά, με τα παρόντα δεδομένα, δεν υπάρχει σκέψη για ενεργοποίηση της προ-διαδικασίας για από κοινού προσφυγή με την Τουρκία.

Πηγή: Reader.gr

Ακολουθήστε το insider.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

gazzetta
gazzetta reader insider insider