Ροή
Η απλή αναλογική και η επαναφορά της τετραετούς θητείας των αυτοδιοικητικών αρχών είναι εκ των βασικών ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στον εκλογικό νόμο βάσει του οποίου θα γίνουν οι εκλογές της 26ης Μαΐου 2019.
Οι εκλογές αυτές έχουν ιδιαίτερη σημασία καθώς για πρώτη φορά θα εφαρμοστούν οι διατάξεις 4555/2018 (πρόγραμμα «Κλεισθένης I») και το σύστημα της απλής αναλογικής.
Σύμφωνα με αυτό το εκλογικό μέτρο, οι έδρες κάθε συμβουλίου, αφού κατανεμηθούν στους οικείους συνδυασμούς με βάση το εκλογικό μέτρο που προκύπτει από τη διαίρεση των έγκυρων ψήφων με τις προς διάθεση έδρες, εν συνεχεία, τυχόν αδιάθετες έδρες κατανέμονται στους συνδυασμούς με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπά τους.
Το πρόγραμμα «Κλεισθένης I» θεσπίζει ακόμα την επαναφορά της τετραετούς θητείας των αυτοδιοικητικών αρχών και την αποσύνδεση του χρόνου διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών από τις ευρωεκλογές.
Σημειώνεται ότι, ειδικά για την πρώτη εφαρμογή του νόμου, ο πρώτος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών θα διεξαχθεί στις 26 Μαΐου ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές.
Οι επαναληπτικές εκλογές, όπου χρειαστεί, θα διεξαχθούν την επόμενη Κυριακή 2 Ιουνίου.
Επίσης, για πρώτη φορά, εισάγεται το δικαίωμα του εκλέγειν στους νέους 17 ετών.
Αποσυνδέεται η ανάδειξη των οργάνων διοίκησης των κοινοτήτων από τους συνδυασμούς, που μετέχουν στη διαδικασία ανάδειξης των δημοτικών αρχών, και προβλέπεται η εκλογή των οργάνων κοινότητας σε χωριστή κάλπη.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορούν να ορίζονται αντιδήμαρχοι από όλες τις παρατάξεις, ενώ παρέχεται η δυνατότητα σε δημοτικό σύμβουλο που ανεξαρτητοποιείται ή διαγράφεται από την παράταξη με την οποία εκλέχθηκε, να ενταχθεί σε άλλη παράταξη – με σχετική δήλωσή του προς το προεδρείο του Δ.Σ., η οποία υπογράφεται από το ίδιο και τα 2/3 τουλάχιστον των μελών της παράταξης στην οποία προσχωρεί, εφόσον αυτή έχει περισσότερα από 3 μέλη ή από όλα τα μέλη, εφ’ όσον αυτή έχει λιγότερα από 3 μέλη.
Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να θέτουν υποψηφιότητα και για μονοπρόσωπα όργανα διοίκησης και ειδικότερα για το αξίωμα του δημάρχου και του προέδρου κοινότητας έως και 300 κατοίκους.
Δεν υφίσταται υποψηφιότητα για το αξίωμα του «προέδρου του συμβουλίου κοινότητας άνω των 300 κατοίκων», καθώς όλοι ο υποψήφιοι στις κοινότητες αυτές είναι υποψήφιοι σύμβουλοι.
Ο πρόεδρος του συμβουλίου της κοινότητας άνω των 300 κατοίκων εκλέγεται έμμεσα από τους συμβούλους της.
Προβλέπεται, επίσης, η εκλογή προέδρων των κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό έως 300 κατοίκων, με χωριστή κάλπη και με ενιαίο ψηφοδέλτιο όλων των μεμονωμένων υποψηφίων, ενώ λαμβάνεται, για πρώτη φορά, υπόψη ο «μόνιμος πληθυσμός» της χώρας για την εφαρμογή των διατάξεων που διέπουν την οργάνωση και λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης, αντικαθιστώντας τον «πραγματικό πληθυσμό», που ίσχυε μέχρι σήμερα.
Θεσπίζεται επίσης το λεγόμενο δημοτικό δημοψήφισμα, που μπορεί να αφορά και σε θέματα εκτός τοπικής αυτοδιοίκησης και θεμάτων του δήμου. Ωστόσο, εξαιρούνται θέματα που αφορούν στην εθνική ασφάλεια, την εξωτερική ή μεταναστευτική πολιτική, την ερμηνεία και εφαρμογή διεθνών συνθηκών, τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και λατρείας, τη δημοσιονομική διαχείριση των ΟΤΑ, την επιβολή τελών και τη διοικητική διαίρεση της χώρας.
Την πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος μπορεί να αναλάβει το αρμόδιο Δημοτικό, μετά από απόφαση της πλειοψηφίας των 2/3 των μελών του, είτε μετά από αίτηση του 10% τουλάχιστον των εγγεγραμμένων εκλογέων του Δήμου.
Επίσης, αυξάνεται η ποσόστωση των γυναικών στο 40% βάσει του άρθρου 52 του νέου νόμου.
Μια ακόμη καινοτομία είναι ότι με το νέο νόμο τα δημοτικά συμβούλια θα μπορούν να αποφασίσουν αύξηση δημοτικών τελών χωρίς να χρειάζεται να περάσει η απόφαση ν από τον έλεγχο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
- Τι ισχύει για τις δαπάνες συνδυασμών και υποψηφίων
Παράλληλα, η εγκύκλιος παρέχει διευκρινίσεις για τις εκλογικές δαπάνες και την προβολή των συνδυασμών και των υποψηφίων στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές.
Όπως σημειώνεται, στο ρυθμιστικό πεδίο των διατάξεων του σχετικού ν. 3870/2010, εμπίπτουν οι δημοτικοί και περιφερειακοί συνδυασμοί, καθώς και οι υποψήφιοι περιφερειάρχες, δήμαρχοι, περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι.
Το ανωτέρω ισχύει και για τα έσοδα και τις δαπάνες συνδυασμών και υποψηφίων για τις κοινότητες, οι οποίοι συνδέονται με δημοτικό συνδυασμό.
Για τον υπολογισµό του ανώτατου ορίου δαπανών των συνδυασµών στις δηµοτικές εκλογές, αθροίζονται τα επιµέρους ανώτατα όρια δαπανών του κάθε υποψηφίου και λαµβάνεται υπόψη ο αριθµός των εκλογικών περιφερειών του οικείου δήµου συν την κατά περίπτωση προσαύξηση.
Αναφορικά με τις απαγορεύσεις στη χρηµατοδότηση συνδυασµών και υποψηφίων, απαγορεύονται η χρηµατοδότηση και κάθε είδους παροχές προς περιφερειακούς και δηµοτικούς συνδυασµούς και προς υποψήφιους περιφερειακούς και δηµοτικούς συµβούλους από:
- Φυσικά πρόσωπα που είναι οφειλέτες των οικείων ΟΤΑ για ποσό άνω των 1.000 ευρώ
- ΝΠ∆∆, ΝΠΙ∆ και ιδρύµατα
- ΟΤΑ κάθε βαθµού, ΝΠ∆∆ και ΝΠΙ∆ αυτών
- Φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι ιδιοκτήτες ή εκδότες ηµερησίων ή περιοδικών εντύπων πανελλήνιας ή τοπικής κυκλοφορίας ή ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθµών ή ιδιοκτήτες διαδικτυακών και τηλεπικοινωνιακών φορέων, καθώς και από συζύγους και κατιόντες αυτών.
- Φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι υπάλληλοι των οικείων ΟΤΑ ή των αντιστοίχων νοµικών προσώπων δηµοσίου και ιδιωτικού δικαίου αυτών.
- Επίσης, δεν επιτρέπεται η λήψη τραπεζικών δανείων µε σκοπό τη χρηµατοδότηση συνδυασµών και υποψηφίων.
