Ροή
Στα 9 δισ. ευρώ ανήλθε το πρωτογενές έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού στο διάστημα Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2020, κάτι που οφείλεται στην υστέρηση των φορολογικών εσόδων κατά 14,5%, αλλά και στις αυξημένες, κατά 7,6 δισ. ευρώ έναντι του στόχου, κρατικές δαπάνες.
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2020, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 13,44 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 987 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2020 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020 και πλεονάσματος 906 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Το πρωτογενές έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού στο διάστημα Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2020, ανήλθε σε 9,056 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,261 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 5,739 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2019.
Τα έσοδα
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 38,403 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 4,787 δισ. ευρώ ή 11,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Η σημαντική αυτή υστέρηση εσόδων, παρά τα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ, οφείλεται κυρίως, στη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της υγειονομικής κρίσης, στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή της, καθώς και στις αυξημένες επιστροφές φορολογικών εσόδων. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 42,98 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 4 δισ. ευρώ ή 8,5% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 35,56 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 6 δισ. ευρώ ή 14,5% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Η υστέρηση αυτή από το στόχο, εκτός από την επίπτωση της υγειονομικής κρίσης, οφείλεται κυρίως: α) Στη μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων που έχουν πληγεί από τον COVID-19, β) Στην καταβολή του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων σε 8 μηνιαίες δόσεις αντί των 3 διμηνιαίων δόσεων που είχαν προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, γ) Στην καταβολή του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων σε 8 μηνιαίες δόσεις αντί των 6 μηνιαίων δόσεων του στόχου. Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 4,58 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 778 εκατ. ευρώ από το στόχο (3,802 δισ. ευρώ). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 4,4 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,68 δισ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Οκτώβριο 2020 τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4,569 δισ. ευρώ , μειωμένα κατά 561 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Η υστέρηση αυτή από το στόχο εκτιμάται ότι οφείλεται κυρίως στα μειωμένα έσοδα από ΦΠΑ, της περιόδου Ιουλίου – Σεπτεμβρίου 2020, για τους υπόχρεους υποβολής τριμηνιαίων δηλώσεων, καθώς και στη μείωση της προκαταβολής του φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων που έχουν πληγεί από την πανδημία. Αντιθέτως, αυξημένα σε σχέση με το στόχο, εκτιμώνται τα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ λόγω της παράτασης που δόθηκε για την πληρωμή της πρώτης και της δεύτερης δόσης μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.
Οι δαπάνες
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2020 ανήλθαν στα 51,84 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 7,66 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (44,17 δισ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:
Η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών και επιστημόνων) ύψους περίπου 1.450 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων).
Η δαπάνη ενίσχυσης επιχειρήσεων με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής ύψους περίπου 2.064 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών (κατηγορία μεταβιβάσεων).
Η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 489 και 263 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Η δαπάνη επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ για τα αναδρομικά ποσά των συνταξιούχων ύψους 1.400 εκατ. ευρώ.
Οι αυξημένες εκροές του ΠΔΕ κατά 2.279 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των δαπανών για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων ύψους 494 εκατ. ευρώ, για την επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 186 εκατ. ευρώ, για το μέτρο της ενίσχυσης των επιχειρήσεων με τη μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής ύψους 997 εκατ. ευρώ, για τη δράση ΤΕΠΙΧ ΙΙ ύψους 768 εκατ. ευρώ και για τη σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 ύψους 1.000 εκατ. ευρώ.
Οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 181 εκατ. ευρώ.
Με αντίρροπο χαρακτήρα κινήθηκε η υποεκτέλεση σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν με ανάλωση μέρους του αποθεματικού. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 9,383 δισ. ευρώ, με τη μεγαλύτερη αύξηση στο σκέλος του ΠΔΕ και στο σκέλος των μεταβιβάσεων, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων αιτιών.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού τον Οκτώβριο 2020 ανήλθαν στα 7,079 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 2,6 δισ. ευρώ έναντι του στόχου, λόγω της υπερεκτέλεσης των μεταβιβάσεων.
Σκυλακάκης: Περιμένουμε σημαντική επιδείνωση των εσόδων στο επόμενο διάστημα
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης δήλωσε σχετικά με την εκτέλεση προϋπολογισμού τα εξής: «Τα φορολογικά έσοδα τον Οκτώβριο είχαν μείωση κατά 12,3%, κινήθηκαν, συνεπώς, καλύτερα σε σχέση με τον Σεπτέμβριο, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών. Δηλαδή, τις επιπτώσεις της πανδημίας στα έσοδα από τον τουρισμό, που επηρεάζουν τον ΦΠΑ του τρίτου τριμήνου, τη μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων και τα άλλα μέτρα που αποφάσισε η Κυβέρνηση. Με δεδομένα τα έκτακτα υγειονομικά μέτρα, περιμένουμε όμως σημαντική επιδείνωση των εσόδων στο επόμενο διάστημα, που θα απεικονίζεται στα στοιχεία για τα έσοδα το 2020 που θα καταγράφει ο υπό κατάθεση Προϋπολογισμός».
