Ροή
Άνοιγμα στην αγορά της Λιθουανίας επιχειρούν οι ελληνικές επιχειρήσεις διερευνώντας τις προοπτικές συνεργασίας με αντίστοιχες λιθουανικές αλλά και επενδύσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Βρέθηκα στο Βίλνιους με αφορμή την επιχειρηματική αποστολή που διοργάνωσαν ο ΣΕΒ, το ΕΒΕΑ, ο ΣΕΒΕ και ο Οργανισμός Enterprise Greece, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Enterprise Lithuania και την υποστήριξη του Υπουργείου Εξωτερικών και της Πρεσβείας της Λιθουανίας στην Ελλάδα, στις 23-26 Σεπτεμβρίου, κατά τη διάρκεια της οποίας διοργανώθηκε και το πρώτο Επιχειρηματικό Forum Ελλάδας – Λιθουανίας. Έτσι μου δόθηκε παράλληλα η ευκαιρία να επισκεφθώ φορείς της χώρας που ασχολούνται με την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και να διαπιστώσω πώς λειτουργούν εκεί.
Στην αποστολή συμμετείχαν ελληνικές εταιρείες από τον χώρο κατασκευών, μεταφορών, τεχνολογιών, τροφίμων και υπηρεσιών και αντίστοιχες της Λιθουανίας, οι οποίες στο περιθώριο του συνεδρίου προχώρησαν και σε συναντήσεις μεταξύ τους.
Συζητώντας με φορείς της επιχειρηματικότητας από τις δύο χώρες διαπίστωσα ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα αποτελεί μεν έναν δημοφιλή προορισμό για τους Λιθουανούς τουρίστες ωστόσο το διμερές εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών είναι χαμηλό. Παράλληλα οι Βαλτικές χώρες και ειδικά η Λιθουανία παρουσιάζουν ευκαιρίες για επιχειρηματικές συνεργασίες και επενδύσεις εκατέρωθεν.
«Οι εμπορικές συναλλαγές των δύο χωρών τον τελευταίο χρόνο ανήλθαν στα 100 εκατ. ευρώ. Αυτό δεν αντανακλά τις οικονομικές δυνατότητες των δύο χωρών» δήλωσε κατά τη διάρκεια του Forum o Υφυπουργός Οικονομίας και Καινοτομίας της Λιθουανίας, Marius Skuodis.
«Είναι πολύ εύκολο να διπλασιάσουμε τα νούμερα και την επόμενη φορά το σύνολο θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 100% ή και ακόμη περισσότερο. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στις διμερείς επενδύσεις. Σύμφωνα με στοιχεία, οι Λιθουανοί επένδυσαν στην Ελλάδα τέσσερις φορές περισσότερο από ό,τι οι Έλληνες στη Λιθουανία. Αν δείτε τους αριθμούς, 1 εκατομμύριο στη Λιθουανία έναντι 4 εκατ. στην Ελλάδα, είναι τίποτε. Αυτά τα νούμερα θα μπορούσαν να αυξηθούν 10 φορές πολύ εύκολα» πρόσθεσε.
Το παράδειγμα της Λιθουανίας: Καινοτομία και Startups
Η Λιθουανία, όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία είναι μία χώρα με γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης, με καινοτομίες, επένδυση στις νέες τεχνολογίες και εθνική στρατηγική στις startups.
Αποτελεί τον δεύτερο πιο ελκυστικό επενδυτικό προορισμό παγκοσμίως στον κλάδο της βιομηχανίας και της μεταποίησης ειδικότερα ως προς την παραγωγή εξαρτημάτων αυτοκινήτων, βιομηχανικού εξοπλισμού, πλαστικών και ηλεκτρονικών προϊόντων.
Μιλώντας με στελέχη των Enterpise Lithuania,MITA (Eταιρεία Ανάπτυξης Επιστήμης και Καινοτομίας της Λιθουανίας), Invest Lithuania , Blockchain Centre και Gο Viιlnius καταλαβαίνει κανείς πόσο προσηλωμένοι είναι προς τον στόχο της ανάπτυξης της καινοτομίας, της αύξησης των startups και των επενδύσεων.
Ιδιαίτερη βαρύτητα, όπως διαπίστωσα συζητώντας μαζί τους, δίνουν στην τεχνολογία και τον κλάδο FinTech, στον οποίο η Λιθουανία θεωρείται από τις χώρες-ηγέτες στην Ευρώπη μετά τη Βρετανία.
Όπως επεσήμαναν, στο διάστημα μεταξύ 2011 και 2018, η Λιθουανία παρουσίασε την καλύτερη επίδοση στην ΕΕ όσον αφορά στη βελτίωση της καινοτομίας σημειώνοντας αύξηση κατά 20,2%. Συνολικά το 46,6% των επιχειρήσεων της χώρας εισάγουν καινοτομίες. Στόχος της κυβέρνησης της χώρας είναι να ξεπεράσει τις 1.000 startups μέχρι το 2020. Προς αυτή την κατεύθυνση υπάρχουν οργανισμοί που εποπτεύονται από το υπουργείο Οικονομίας και Καινοτομίας της Λιθουανίας.
Τους ρωτάω πόσο εύκολο είναι να ανοίξει κανείς μια επιχείρηση στη Λιθουανία και αν το κράτος τους προσφέρει κίνητρα. Μου εξηγούν ότι όλα γίνονται μέσω διαδικτύου καθώς και ότι η Λιθουανία καταλαμβάνει τη 14η θέση στη λίστα με τις χώρες που είναι εύκολο για να ανοίξει κανείς επιχείρηση. Παράλληλα υπάρχουν οργανισμοί στους οποίους μπορεί να απευθυνθεί κανείς προκειμένου να καθοδηγηθεί.
Στην ερώτηση αν και εκεί αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα του brain drain με άλλες χώρες, απαντούν ότι ήταν και για εκείνους ένα σοβαρό ζήτημα τα προηγούμενα χρόνια, ωστόσο τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι νέοι αποφασίζουν να παραμείνουν στη χώρα τους και να φτιάξουν εκεί το μέλλον τους.
Εξάλλου όπως λένε, δίνεται μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση των νέων και είναι διαρκής η αναζήτηση ανθρώπων με δεξιότητες, ιδιαίτερα προσόντα και σπουδές.
Σύμφωνα με στοιχεία που μου παρείχε το Invest Lithuania, στη Λιθουανία το 56% του πληθυσμού από 25 έως 34 ετών έχει τριτοβάθμια εκπαίδευση και το 52% μιλάει με άνεση τουλάχιστον δύο ξένες γλώσσες. Αυτό όπως λένε, είναι πολύ σημαντικό πλεονέκτημα γιατί όλα όσα σχετίζονται με επιχειρήσεις γίνονται στα Αγγλικά και οι νέοι της Λιθουανίας είναι εξοικειωμένοι με τη γλώσσα από μικρή ηλικία.
Οι μισθοί πάντως στη Λιθουανία παραμένουν χαμηλοί και αυτό σίγουρα ενθαρρύνει κάποιον που θέλει να στήσει μία επιχείρηση, να επιλέξει τη συγκεκριμένη χώρα,σε σχέση για παράδειγμα με τη Γερμανία.
Tεχνολογικό πάρκο του Βίλνιους: «Ανοίγοντας πόρτες και πνεύμα»
Στο τεχνολογικό πάρκο του Βίλνιους, έκτασης 80.000 τετραγωνικών μέτρων έχει στηθεί μια ολόκληρη κοινωνία από startups. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα τεράστιο πάρκο με πράσινο και διάσπαρτα κτήρια στα οποία έχουν τις έδρες τους πολλές start ups, οι οποίες καταβάλλουν ένα ενοίκιο για όσο διάστημα παραμένουν εκεί.
Aπό την πρώτη στιγμή που μπαίνεις στον χώρο νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε ένα ήρεμο περιβάλλον που σου παρέχει όλα όσα χρειάζεσαι για να πετύχεις τον στόχο που έχεις στο μυαλό σου.
Μιλώντας με την Simona Jovaisaite, από τη Simplex, μου εξηγεί ότι ήρθε από το Τελ Αβίβ για να στήσει τη δική της startup στο τεχνολογικό πάρκο του Βίλνιους και πώς στον χώρο αυτό, τους προσφέρονται ευκαιρίες, καθοδήγηση και δυνατότητες προκειμένου να αναπτύξουν τις εταιρείες τους.
Παράλληλα λέει, ότι μέσα σε αυτή τη «μικρή κοινωνία» όλοι όσοι έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα και στόχους, μέσα από εκδηλώσεις που πραγματοποιούν, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και ανταλλάσσουν ιδέες και εμπειρίες.
Κάνοντας μια βόλτα στους κοινόχρηστους χώρους αυτών των εταιρειών, συνάντησα ένα περιβάλλον διαμορφωμένο στα πρότυπο μεγάλων startups. Αίθουσες δραστηριοτήτων για τους εργαζομένους, αναπαυτικούς καναπέδες, μεγάλα μαξιλάρια στο πάτωμα, παιχνίδια, όργανα γυμναστικής και δυνατότητες για χαλάρωση και ψυχαγωγία. Σε κάποια εταιρεία συνάντησα μάλιστα και ειδικό χώρο για να βγάλει κανείς τα παπούτσια του εάν το επιθυμεί.
Τα γραφεία μοντέρνα, με τεχνολογικό εξοπλισμό και όλα αυτά σε ένα ήρεμο περιβάλλον χωρίς θορύβους με θέα το πράσινο.
Συνομιλώντας με την Sigita Zuloniene, διευθύντρια της Startup Visa Manager στο «Startup Lithuania» σχετικά με το τι πρέπει να κάνει κάποιος που ενδιαφέρεται να στήσει τη δική του επιχείρηση και δεν ξέρει από πού να αρχίσει, μου εξηγεί ότι ακόμη κι αν κάποιος έχει μια καλή ιδέα αλλά έχει έλλειψη από πόρους ή από προσωπικό που θα στελεχώσει την εταιρεία του, μπορούν να τον βοηθήσουν και να τον κατευθύνουν.
Όπως λέει μάλιστα δεν απευθύνονται μόνο σε νέους αλλά και σε ανθρώπους όλων των ηλικιών. Δίνουν ωστόσο μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση της νέας γενιάς γι΄αυτό, όπως επισημαίνει τον προηγούμενο χρόνο επισκέφθηκαν αρκετά σχολεία, ώστε να εξηγήσουν στους μαθητές, τι είναι startup και ποια είναι η διαφορά τους από μια παραδοσιακή επιχείρηση.
Η καθημερινότητα στο Βίλνιους
Σύμφωνα με στοιχεία της Εurostat το 2016, οι κάτοικοι του Βίλνιους εμφανίζονταν ως οι πιο ικανοποιημένοι των «28» της Ευρώπης σε ποσοστό 98%.
Μια βόλτα στους δρόμους του Βίλνιους σε κάνει να καταλάβεις γιατί. Πάρκα και πράσινο σε πολλά σημεία με ένα μεγάλο ποτάμι στο κέντρο της πόλης και χαμηλός δείκτης εγκληματικότητας. Ακόμη κι αν είσαι τουρίστας στην πόλη, το βράδυ παρόλο που δεν κυκλοφορεί πολύς κόσμος στον δρόμο αισθάνεσαι ασφαλής.
Πρόκειται για μία ήσυχη πόλη στην οποία την ημέρα είναι πολύ ευχάριστο να μην ακούς κορναρίσματα, τη νύχτα ωστόσο σου λείπει η «ζωντάνια» της Αθήνας και το γεγονός για παράδειγμα, ότι το βράδυ τα εστιατόρια κλείνουν αυστηρά συγκεκριμένη ώρα (γύρω στις 10) και πρέπει να φύγεις γιατί κατεβάζουν ρολά. Οι Έλληνες ήμασταν συνήθως αυτοί που έμεναν τελευταίοι και φεύγαμε αφού μας έλεγαν ότι πρέπει να μαζέψουν.
Όταν οι κάτοικοι του Βίλνιους μιλάνε για κυκλοφοριακό πρόβλημα στους δρόμους, εννοούν φυσικά κάτι διαφορετικό από τους κατοίκους της Αθήνας. Εκεί με τη φράση «έχει κίνηση» εννοούν ότι περιμένουν μέχρι το φανάρι να ανάψει δύο φορές.
Οι πολίτες έχουν εντάξει στην καθημερινότητά τους τα ποδήλατα καθώς υπάρχουν ποδηλατόδρομοι σε διάφορα σημεία της πόλης καθώς και τα κοινόχρηστα πατίνια.
Αρκετοί μάλιστα μου είπαν ότι έχουν αφήσει το ιδιωτικό τους αυτοκίνητό τους στο σπίτι και χρησιμοποιούν πλέον την εφαρμογή, citybee.lt, για κοινόχρηστα αυτοκίνητα.Μέσω της εφαρμογής εντοπίζουν πού υπάρχουν διαθέσιμα αυτοκίνητα και χρησιμοποιούν ένα από αυτά που τους εξυπηρετούν για τις μετακινήσεις τους, πληρώνοντας το αντίτιμο για τον αντίστοιχο χρόνο. Γλιτώνουν έτσι βενζίνη, τα έξοδα συντήρησης του αυτοκινήτου ενώ υπάρχουν και ειδικοί χώροι στάθμευσης και δεν χάνουν χρόνο για πάρκινγκ.
Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε τέλος το πανεπιστήμιο του Βίλνιους. Η καθηγήτρια που με ξενάγησε μου εξήγησε ότι τις αίθουσες τις κλειδώνει ο καθηγητής μετά το τέλος του μαθήματος και τις ανοίγει ο επόμενος που θα διδάξει. Και οι κοινόχρηστοι χώροι ωστόσο είναι περιποιημένοι, με παρτέρια γεμάτα λουλούδια και τοίχους καθαρούς.
