Ροή
Πεπεισμένος ότι η ανάπτυξη δεν μπορεί να έρθει στην Ελλάδα μέσα στο τρέχον μνημονιακό πλαίσιο εμφανίζεται ο κ. Κώστας Λαπαβίτσας, ο οποίος ξεκαθαρίζει ότι η χώρα δεν βγαίνει από τα μνημόνια αλλά θα συνεχίζει να κινείται μέσα στην ίδια πραγματικότητα το επόμενο διάστημα.
Μιλώντας στο insider.gr, ο κ. Λαπαβίτσας ξεκαθαρίζει ότι το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι η προσφορά, αλλά η περιορισμένη ζήτηση, η οποία βρίσκεται συνεχώς σε περιστολή. Προκειμένου να αλλάξει αυτό, χρειάζονται δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες και είναι απαραίτητες για να υπάρξει επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα. Ξεκαθαρίζει πάντως ότι η αλλαγή αυτή του μοντέλου δεν είναι εφικτή εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τέλος, για το Μακεδονικό τάσσεται υπέρ της σύνθετης ονομασίας, τονίζοντας ότι η Ελλάδα δεν έχει τίποτε να φοβάται από τη γειτονική χώρα.
Βρισκόμαστε ημερολογιακά κάποιες εβδομάδες πριν την ολοκλήρωση των μνημονίων και ταυτόχρονα φαίνεται ότι κινούμαστε σε μια μεταμνημονιακή εποχή, τόσο όσον αφορά την ολοκλήρωση του προγράμματος όσο και για το χρέος και την επόμενη ημέρα της Ελλάδος. Πώς βλέπετε την επόμενη αυτή ημέρα και πώς είναι τα πράγματα σε σχέση με το 2015;
Δεν θα βγούμε από τα μνημόνια, όπως λέει η κυβέρνηση γιατί αυτό που θα συμβεί τους μήνες που έρχονται, είναι ότι θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, το οποίο έχει γίνει κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα. Μέσα σε αυτή τη μνημονιακή πραγματικότητα θα κινηθούμε το επόμενο διάστημα.
Αυτό μπορεί να το δει κανείς με βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο τρόπο. Βραχυπρόθεσμα θα συνεχιστούν οι καταστάσεις που βιώσαμε το προηγούμενο διάστημα με σκληρή δημοσιονομική πολιτική και πιεση στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Μεσοπρόθεσμα κατά την άποψή μου, η κατάσταση δεν εμπνέει εμπιστοσύνη ως προς τις αναπτυξιακές δυνατότητες.
Δεν συμμερίζεστε δηλαδή την εκτίμηση κάποιων ότι μόλις βγούμε από τα μνημόνια θα έρθει η ανάπτυξη και θα έχουμε ένα φαινόμενο ελατηρίου;
Τη θεωρία του ελατηρίου την ακούμε εδώ και πολύ καιρό, από το 2016. Και εδώ δεν έχουμε θέμα να βγούμε από τα μνημόνια, αλλά θέμα εφαρμογής μνημονίων. Αν ήταν να υπάρξει το ελατήριο, θα είχε εμφανιστεί ήδη η κίνησή του από το 2016 ή από τις αρχές του 2017. Δεν υπάρχει ελατήριο, δεν υπάρχει εκτίναξη, η ελληνική οικονομία κινείται με αναιμικούς ρυθμούς και αυτό είναι απόρροια των μνημονίων.
Θεωρείτε ότι υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να γίνει ώστε να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη και να βελτιωθεί η ελληνική οικονομία;
Βεβαίως, οι λόγοι για τους οποίους δεν υπάρχει η εκτίναξη που πολλοί ανέμεναν είναι ακριβώς οι μνημονιακοί. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει εκτίναξη της ελληνικής οικονομίας όταν τα πλεονάσματα που προβλέπει ο κ. Τσακαλώτος να εξασφαλίσει είναι θηριώδη. Το μεσοπρόθεσμο προβλέπει θηριώδη πλεονάσματα, τα οποία φυσικά σημαίνουν περικοπή των δημοσίων δαπανών και βαρύτατη φορολογία. Αυτό φυσικά χτυπάει την ανάπτυξη.
Το δεύτερο σκέλος, το οποίο δείχνει έλλειψη αναπτυξιακής δυναμικής είναι ότι δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά τίποτε δομικό στην ελληνική οικονομία. Είναι λάθος να πιστεύει κανείς ότι τα μνημόνια άλλαξαν τις καταστάσεις δομικά στην ελληνική οικονομία. Ζούμε μια μνημονιακή πραγματικότητα η οποία όμως δεν άλλαξε τη δομή της ελληνικής οικονομίας. Πρόκειται για μια τεράστια αποτυχία ιστορικά
Πώς σχολιάζετε το αναπτυξιακό πρόγραμμα το ΣΥΡΙΖΑ; Είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση;
Δύο πράγματα θα σας πω για το πρόγραμμα: Το πρώτο είναι το πιο άμεσο. Στην ουσία είναι μια άσκηση καταπράυνσης των δανειστών. Είναι μια πολιτική κίνηση και όχι ένα πρόγραμμα ανάπτυξης. Είναι μια άσκηση που θέλει να πείσει τους δανειστές ότι ό,τι και να γίνει εμείς θα ασκήσουμε μια πολύ σκληρή δημοσιονομική πολιτική, θα έχουμε δηλαδή δημοσιονομική πειθαρχεία. Και είναι το μόνο κομμάτι που έχει κάποια μετρήσιμα στοιχεία. Όσον αφορά την αναπτυξιακή πλευρά, δεν είδα κάτι το οποίο να είναι συνεκτικό και να έχει κατεύθυνση. Είναι ορισμένες ευχές και κάποιες επιθυμίες για το πώς θα ήταν καλό να πάμε.
Αν είχατε τη δυνατότητα να συντάξετε εσείς ένα αναπτυξιακό σχέδιο, ποιοι θα ήταν οι βασικοί άξονες και πώς θα αποφεύγατε το φαινόμενο που μας περιγράφετε;
Κατά την άποψή μου δύο είναι τα βήματα που απαιτούνται για την ελληνική οικονομία σήμερα για να έχουμε ανάπτυξη. Το πρώτο είναι κατεπειγόντως η τόνωση της ζήτησης. Η ελληνική οικονομία δεν έχει πρόβλημα προσφοράς αλλά πρόβλημα ζήτησης, διότι είναι σε συνεχή περιστολή. Αυτό φαίνεται στην αδυναμία της κατανάλωσης να παρουσιάσει έστω και λογικούς ρυθμούς ανάπτυξης καθώς και στην αδυναμία της επένδυσης. Διότι οι επενδυτικές επιδόσεις της ελληνικές οικονομίας είναι εξαιρετικά προβληματικές όπως και οι εξαγωγικές. Και το λέω αυτό γιατί γίνεται μεγάλος λόγος για τις περιβόητες μεταρρυθμίσεις. Δεν χρειαζόμαστε άλλη μεταρρύθμιση στον τομέα της εργασίας αυτή τη στιγμή. Επομένως αυτό που προτείνουμε είναι άρση της φορολογίας και πολιτική δημοσίων επενδύσεων ώστε να υπάρχει επενδυτικό κλίμα στη χώρα.
H πρώτη κίνηση θα πρέπει να είναι από το δημόσιο τομέα. Το ότι γινόμαστε ελκυστικοί προς τον ιδιώτη επενδυτή, είτε είναι Έλληνας είτε είναι ξένος, είναι παρωχημένα πράγματα τα οποία δεν λειτουργούν πουθενά. Για να υπάρξει επενδυτικό κλίμα στη χώρα θα πρέπει να υπάρξει κατ’ αρχήν δημόσια επένδυση. Η Ελλάδα χρειάζεται μια νέα ισορροπία ανάμεσα στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα για να πάρει ανάσα και να βρει ο κόσμος δουλειά.
Το δεύτερο πράγμα που προτείνουμε είναι το νέο αναπτυξιακό. Χρειαζόμαστε βιομηχανική πολιτική με την ευρεία έννοια του όρου. Η Ελλάδα χρειάζεται να στηρίξει το δευτερογενή τομέα. Χωρίς δευτερογενή τομέα δεν θα πάμε πουθενά. Αυτή θέλει στόχευση, θέλει αλλαγή καταστάσεων στον τραπεζικό, τομέα, οπωσδήποτε αναπτυξιακή τράπεζα και οπωσδήποτε παρέμβαση στις τέσσερις συστημικές τράπεζες, οι οποίες αυτή τη στιγμή δεν στηρίζουν την ανάπτυξη γιατί έχουμε περιστολή της πίστωσης. Άρα θέλουμε καινούργιο τραπεζικό σύστημα. Αυτό απαιτεί παρέμβαση.
Πόσο εφικτή είναι αυτή η παρέμβαση στο τρέχον δημοσιονομικό καθεστώς;
Τώρα φτάνουμε στο πιο δύσκολο σημείο. Σας λέω τι χρειάζεται η οικονομία μας και σε αυτό θα συμφωνήσουν οι πιο πολλοί οικονομολόγοι. Είναι το πράγμα αυτό εφικτό μέσα στο πλαίσιο επιτροπείας, εποπτείας το οποίο πηγάζει αφενός από δημόσιο χρέος και την εξυπηρέτησή του και αφετέρου από την παραμονή μας στη νομισματική Ένωση; Πιστεύω ότι δεν είναι. Και αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα πλαισίου που αντιμετωπίζει η χώρα μας.
Άρα λοιπόν αυτό που σας ανέφερα ως εναλλακτική πολιτική είναι ανέφικτο στο περιβάλλον αυτό. Αυτό που προωθεί το περιβάλλον αυτό είναι ό,τι βιώνουμε σήμερα, μια πορεία αναιμικής ανάπτυξης και μακροχρόνιας στασιμότητας
Τι είναι αυτό που πρεσβεύει η νέα σας πρωτοβουλία και τι θα κομίσετε στον ελληνικό λαό ώστε να ζητήσετε την ψήφο του;
Αυτή η πρωτοβουλία πιστεύω ότι δεν έχει μόνο ή κυρίως εκλογική διάσταση. Αν ήταν αυτό δεν θα με ενδιέφερε καθόλου. Αυτό που έχει σημασία αυτή τη στιγμή είναι να παρουσιαστεί στον ελληνικό λαό μια συγκεκριμένη εναλλακτική πρόταση που θα του δώσει ελπίδα για να μπορέσει να ανασάνει. Γιατί η στασιμότητα που έχουμε στην οικονομία συμβαδίζει με μια κατάσταση ασφυξίας στην πολιτική ζωή. Εμείς θέλουμε να πούμε ότι υπάρχουνε οι άνθρωποι και η γνώση για να υπάρξει η αντιπρόταση και θέλουμε να λειτουργήσει ως έναυσμα για ευρύτερες διεργασίες.
Στο θέμα του Brexit, Και με πρόσφατο κείμενό σας τάσσεστε υπέρ του σκληρού Brexit και όχι μιας ενδιάμεσης κατάστασης. Γιατί το υποστηρίζετε αυτό;
Η ψήφος του βρετανικού λαού το 2016 ήταν μεγάλης σημασίας για την πορεία των πραγμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί έδειξε ότι η διαδικασία αυτή είναι αναστρέψιμη και δείχνει το βάθος της κρίσης. Ο βρετανικός λαός ψήφισε «όχι» για λόγους πολύ ταξικούς και πολύ καθαρούς, που έχουν να κάνουμε την πορεία των πραγμάτων στη Βρετανία. Τα λαϊκά στρώματα ψήφισαν υπέρ της εξόδου γιατί τα μεσαία και ανώτερα στρώματα ήταν υπέρ της παραμονής. Ταυτόχρονα ψήφισαν υπέρ του όχι γιατί αντιλαμβάνονται ότι οι μηχανισμοί της ΕΕ περιορίζουν τη δυνατότητα λαϊκής έκφρασης στον τόπο τους.
Αυτό που επιχειρείται στη Βρετανία αυτή τη στιγμή, από τους κύκλους που θέλουν την παραμονή, είναι ένα είδος Brexit στα λόγια. Θα υπάρξει τύποις Brexit αλλά αυτό που επιχειρούν είναι ένα Brexit στα λόγια. Δεν είναι αυτό που θέλει ο Βρετανικός λαός και δεν είναι αυτό θα του δώσει που γύρεψε, κατά την άποψη τη δικιά μου και αυτών που συνυπογράφουμε αυτή την επιστολή. Αυτό που χρειάζεται είναι το Brexit που θα κάνει αυτό που θέλουν τα λαϊκά στρώματα.
Τις τελευταίες ημέρες το μείζον θέμα της επικαιρότητας είναι το Σκοπιανό και το θέμα της ονομασίας. Πώς το αντιμετωπίζετε και τι θα ψηφίζατε αν ήσασταν στη Βουλή;
Η Ελλάδα δεν κινδυνεύει από την ΠΓΔΜ, με την έννοια της γεωπολιτικής, της οικονομικής ή οποιασδήποτε άλλης κατάστασης. Επίσης, η επίσημη πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων, μετά το πρώτο διάστημα ζήλου τη δεκαετία του 90, που κατέληξε σε πολύ προβληματικές καταστάσεις, η ελληνική πλευρά έχει μια πολιτική διπλής (σ.σ. σύνθετης) ονομασίας που νομίζω ότι είναι και η μόνη που μπορεί να εφαρμοστεί στο θέμα αυτό. Άρα η διπλή ονομασία είναι η μόνη εφικτή λύση. Και είναι καιρός και από την πλευρά μας, με τις ανησυχίες που έχουμε, να σεβαστούμε και τον άλλο. Ή θα έχουμε γείτονες τους οποίους θα σεβόμαστε ή δεν θα έχουμε. Πρέπει να υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός για να υπάρξει λύση.
