Η πορεία του Πάνα Αθάνατου είναι μια ιστορία πάθους, επιμονής και βαθιάς αγάπης για την τζαζ — μια διαδρομή που ξεκινά από τους ζωντανούς δρόμους της Αθήνας και καταλήγει στα ιστορικά υπόγεια του West Village στη Νέα Υόρκη, στα πιο θρυλικά jazz clubs του κόσμου.
Ο Πάνας μεγάλωσε στο Μπουρνάζι, όπου ξεκίνησε να μαθαίνει κιθάρα στο φημισμένο Ωδείο Φίλιππος Νάκας, υπό την καθοδήγηση του δασκάλου του, Γιώτη Σαμαρά. Από πολύ νωρίς έγινε βασικό πρόσωπο στην ελληνική τζαζ σκηνή, ηγούμενος μικρών σχημάτων και συνεργαζόμενος με σπουδαίους μουσικούς όπως ο Σπύρος Παναγιωτόπουλος, ο Παντελής Μπενετάτος και ο Κώστας Κωνσταντίνου. Παράλληλα, ως sideman, ταξίδεψε και ηχογράφησε σε Ελλάδα και Ηνωμένο Βασίλειο, μαθαίνοντας τα μυστικά του χώρου.
Όμως, η οικονομική κρίση της χώρας και οι περιορισμένες δυνατότητες για έναν νέο μουσικό έφεραν τον Πάνα το 2015 στην Ολλανδία, όπου εισήχθη στο Prins Claus Conservatory του Groningen. Εκεί γνώρισε δασκάλους όπως ο Spike Wilner, πιανίστας και σημερινός ιδιοκτήτης του Smalls Jazz Club της Νέας Υόρκης — ενός θρυλικού υπόγειου κλαμπ που από τα 90s έχει γράψει τη δική του ιστορία στη μουσική.
Το Smalls δεν ήταν απλώς ένα μαγαζί. Ήταν κάτι πολύ πιο μεγάλο: ένα σπίτι για την τζαζ, ένα καταφύγιο όπου η καλλιτεχνική δημιουργία και η κοινότητα ήταν πάνω από τα κέρδη. Ιδρύθηκε από τον Mitch Borden, μια φιγούρα με «φιλοσοφική» προσέγγιση που έστησε έναν χώρο όπου τα jam sessions ήταν η καθημερινότητα, το αλκοόλ BYOB και το ωράριο ελεύθερο — το κλαμπ άνοιγε 24/7, και πολλοί μουσικοί ζούσαν εκεί. Η νεαρή γενιά της τζαζ το υιοθέτησε ως βάση και θερμοκοιτίδα της καριέρας τους.
Ο Πάνας θυμάται τα ξενύχτια στην Ελλάδα, όπου εκείνος και οι φίλοι του έμεναν ξύπνιοι μέχρι τις πέντε το πρωί, παρακολουθώντας ζωντανά μέσω internet τα jam sessions του Smalls. Ήταν το πρώτο του «σχολείο», το παράθυρο στον κόσμο της σύγχρονης τζαζ που τόσο αγαπούσε.
Όταν ο Spike Wilner ήρθε ως guest καθηγητής στο κονσερβατόριο του Groningen, ο Πάνας δεν έχασε την ευκαιρία. Παράτησε τα πάντα, ακόμα και το φοιτητικό του δωμάτιο, για να γίνει βοηθός του. Οι δύο τους έκαναν αμέσως «κλικ», παρά τις διαφορετικές διαδρομές τους, ενώ η μουσική και το κοινό τους όραμα τους ένωσαν βαθιά.
Σε ένα σημείο που ο Πάνας ένιωθε τα πρώτα σημάδια σταθερότητας, ο Spike του πρότεινε το απίθανο: να μετακομίσει στη Νέα Υόρκη και να παίξει στο ίδιο το Smalls. Το όνειρο που είχε παρακολουθήσει από μακριά επί χρόνια γινόταν τώρα πραγματικότητα.
Με την πολύτιμη βοήθεια της μητέρας του, που πούλησε ακόμα και τα χρυσαφικά της για να τον στηρίξει, ο Πάνας ταξίδεψε με μόλις 700 ευρώ στην τσέπη. Άφησε πίσω του την ασφάλεια της Ολλανδίας και βούτηξε στα άγνωστα νερά της Νέας Υόρκης — μια πόλη όπου η τζαζ δεν είναι απλά μουσική, αλλά τρόπος ζωής.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, ο Πάνας ζει και αναπνέει αυτή την πόλη μέσα από το Smalls, όπου πλέον έχει δημιουργήσει τα δικά του jam sessions και συνεργάζεται με θρύλους αλλά και νέους μουσικούς. Εδώ, η μουσική είναι μια ζωντανή παράδοση που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά — ένα αδιάκοπο ταξίδι που συνδέει παρελθόν, παρόν και μέλλον.
Η Νέα Υόρκη είναι η Μέκκα της τζαζ, από τα σκοτεινά υπόγεια κλαμπ του West Village, μέχρι τον τελευταίο όροφο του Lincoln Center. Η τζαζ εδώ είναι παντού — στα ταξί, στα σουπερμάρκετ, στα σπίτια. Και το Smalls σήμερα, περισσότερο από ποτέ, συνεχίζει να αποτελεί την καρδιά αυτής της κοινότητας, το σημείο όπου οι θρύλοι της μουσικής συναντούν τους μαθητές, μοιράζονται ιστορίες, παίζουν και μαθαίνουν ο ένας από τον άλλον.
Η πρόσφατη κυκλοφορία του πρώτου του άλμπουμ, Rainbowhood, σε κασέτες αντί για ψηφιακή πλατφόρμα, είναι μια συνειδητή αντίσταση στα μοντέλα των streaming υπηρεσιών, και ταιριάζει με τη ζεστασιά και την αμεσότητα του ήχου του — μια δήλωση αγάπης για την παραδοσιακή μουσική εμπειρία.
Ο Πάνας Αθάνατος έχει κάνει το όνειρό του πραγματικότητα — όχι μόνο παίζοντας σε έναν από τους πιο σημαντικούς χώρους της τζαζ, αλλά και διατηρώντας ζωντανό το πνεύμα αυτής της μουσικής, δίνοντας τη σκυτάλη στις επόμενες γενιές. Μέσα από τη μουσική του, μας καλεί να ακούσουμε πιο προσεκτικά, να νιώσουμε πιο βαθιά και να τιμήσουμε το παρελθόν κοιτώντας πάντα προς το μέλλον.
Κεντρική φώτο: Dan Henry
