Το «ψηφιακό» παράδοξο των συστημικών τραπεζών στην Ελλάδα

Τα φαινόμενα μάλλον απατούν; Αυτό ισχύει στα παράδοξα, που προκύπτουν με βάση μια συλλογιστική η οποία μας οδηγεί σε ένα προφανώς λογικά απαράδεκτο συμπέρασμα, το οποίο όμως βασίζεται σε προφανώς αποδεκτές υποθέσεις.

Σε αυτό το πλαίσιο του παράδοξου βρίσκονται οι αποφάσεις των Διοικήσεων των συστημικών τραπεζών στην Ελλάδα.

Το συμπέρασμα αυτό ισχύει σε σχέση με τη στρατηγική τους για τη συνεχιζόμενη από το 2015 ως και σήμερα συρρίκνωση των τραπεζικών καταστημάτων και των εργαζόμενων στις τράπεζες, στηριζόμενη στην ιδεοληψία, ότι η άνοδος των ψηφιακών συναλλαγών και πληρωμών αφαιρεί ισόποσα σε ποσοστό, καταστήματα τραπεζών και εργαζομένων στις τράπεζες.

Σε μια πρώτη σκέψη αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αλήθεια ή λογικό συμπέρασμα και άρα ορθή πρακτική. Μεγαλώνοντας όμως την εικόνα προκειμένου να τεκμηριωθεί θα συγκρίνουμε το τι συμβαίνει στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κι ιδιαίτερα σε εκείνες που είναι εδώ και καιρό πιο μπροστά στην ψηφιακή ενσωμάτωση. Αμέσως λοιπόν μετά γίνεται αντιληπτή η αλήθεια για το ψηφιακό παράδοξο που ακολουθεί τη σκέψη των τραπεζικών Διοικήσεων στην Ελλάδα.

Για την τεκμηρίωση του ισχυρισμού μας θα συγκρίνουμε τη χρήση της ψηφιακής τραπεζικής στην Ισπανία σε σχέση με την Ελλάδα και στη συνέχεια θα συγκρίνουμε τη ισπανική τράπεζα Caixa Bank με το σύνολο των εμπορικών τραπεζών στην Ελλάδα ως προς τη εξέλιξη των μεγεθών του αριθμού καταστημάτων και των εργαζόμενων στις τράπεζες για την περίοδο 2015-2020, περίοδο που διαφάνηκε μια σημαντική ψηφιακή διείσδυση σε όλη την οικονομική δραστηριότητα βάσει των τεχνολογικών εξελίξεων.

Αρχικά αναφερόμαστε στη συγκεκριμένη χώρα καθώς είναι μια μεσογειακή χώρα και με τη συγκεκριμένη τράπεζα καθώς τα τελευταία τρία χρόνια (2019-2021) έχει αποσπάσει πληθώρα διεθνών διακρίσεων ως προς τη ψηφιακή της εξέλιξη που την κατατάσσουν ως την καλύτερη τράπεζα για τις ψηφιακές καινοτομίες και λειτουργίες, που έχει εισάγει στο επιχειρηματικό της μοντέλο καθώς επίσης στο γεγονός ότι το ενεργητικό της και ο αριθμός των εργαζομένων της στην Ισπανία έχει περίπου τα ίδια μεγέθη με το σύνολο των εμπορικών τραπεζών στην Ελλάδα.

Αρχικά επισημαίνουμε ότι η χρήση της ηλεκτρονικής τραπεζικής στην Ισπανία κατά το διάστημα 2015-2020 κινείται στο μέσο όρο της ευρωζώνης ενώ το 2020 το έχει ξεπεράσει και κυμαίνεται στο 72% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού (15-64 ετών) σε αντίθεση με την Ελλάδα η οποία βρίσκεται στην τελευταία θέση στις χώρες της Ευρωζώνης με ποσοστό 49%.

Συγκρίνοντας λοιπόν την διάθρωση του δικτύου καταστημάτων και προσωπικού λαμβάνοντας υπόψη τη συγκεκριμένη τράπεζα με τα μεγέθη στην Ελλάδα παρατηρούμε ότι η Caixa Bank αφενός έχει μειώσει το δίκτυο καταστημάτων από το 2015 ως το 2020 κατά 28% ενώ στη ψηφιακά υπολειπόμενη Ελλάδα κατά 33% και αφετέρου ο αριθμός των εργαζόμενων έχει μειωθεί στην Caixa Bank μόλις κατά 5,4% ενώ στην Ελλάδα κατά 28% και επιπλέον κατά 5,6% το 2021.

Με τα παραπάνω μεγέθη βρισκόμαστε μπροστά στο λεγόμενο «ψηφιακό παράδοξο» των συστημικών τραπεζών στην Ελλάδα:

Ενώ στην προηγμένη ψηφιακά Ισπανία με 46% περισσότερες ψηφιακές τραπεζικές συναλλαγές έναντι της Ελλάδας παρατηρούμε ότι η πιο προηγμένη ψηφιακά τράπεζα στην Ευρώπη διακόπτει τη λειτουργία της σε καταστήματα κατά μικρότερο ποσοστό έναντι συνολικά όλων των τραπεζών στην Ελλάδα και παράλληλα διατηρεί κατά πέντε φορές περισσότερο την απασχόληση αντίστοιχα.

Παράλληλα η Caixa Bank έχει ενσωματώσει στη λειτουργία της τα πιο υπεύθυνα εταιρικά κοινωνικά στοιχεία που συναντάμε σήμερα στα πιστωτικά ιδρύματα, όπως αυτό αποτυπώνεται στις εταιρικές της παρουσιάσεις και συγκρινόμενο με τα τεκταινόμενα στη τραπεζική αγορά της χώρας μας τα τελευταία χρόνια.

Η ισπανική τράπεζα μόλις στις 23/2/2022 εξέδωσε δελτίο τύπου σχετικά με την πολιτική της στην εστίαση της απρόσκοπτης εξυπηρέτησης των ηλικιωμένων πελατών της με επιμέρους σχετικές δράσεις όπως :

• ειδικούς συμβούλους για ηλικιωμένους πελάτες,
• υπηρεσίες προτεραιότητας εξυπηρέτησης για πληθυσμιακές ομάδες που το χρειάζονται, υπηρεσία χωρίς αναμονή για είσπραξη των συντάξεων,
• προσωπική γραμμή επικοινωνίας με τους διευθυντές των καταστημάτων από τους ηλικιωμένους πολίτες,
• εξατομικευμένες λειτουργίες και χρήση βιβλιαρίων σε όλα τα ΑΤΜ με τη χρήση νέων ΑΤΜ,
• προσφορά στους ηλικιωμένους για περισσότερες από 3.000 συνεδρίες εκπαίδευσης πρόσωπο με πρόσωπο σε οικονομικά θέματα και λειτουργίες,
• διατήρηση του ευρύτερου δίκτυου καταστημάτων και ΑΤΜ στην Ισπανία, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 2.200 δήμων
• η τράπεζα συνεχίζει να δεσμεύεται για τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής ένταξης.
• η τράπεζα θα συνεχίσει να λειτουργεί σε όλες τις τοποθεσίες όπου είναι διαθέσιμες σήμερα οι υπηρεσίες της και θα επεκτείνει την υπηρεσία που παρέχεται από τα κινητά υποκαταστήματά της.

Συμπερασματικά λοιπόν, η αύξηση χρήσης της ψηφιακής τραπεζικής δε συνεπάγεται την παραδοξότητα της αυτόματης μείωσης του δικτύου καταστημάτων και πολύ περισσότερο των εργαζόμενων, ενώ παράλληλα μπορεί να ενισχύεται ταυτόχρονα η απρόσκοπτη εξυπηρέτηση των ευάλωτων σε ψηφιακές δεξιότητες πληθυσμού και η εκπαίδευση του προσωπικού σε νέα τραπεζικά καθήκοντα.

Κινήσεις και πρακτικές που οι συστημικές τράπεζες στην Ελλάδα, ουδόλως φαίνεται ότι εξυπηρετούν με τις μέχρι σήμερα πρακτικές τους αλλά εμμένουν να αποδείξουν την αλήθεια μιας παράλογης παραδοξότητας που πιστεύουν για εκείνες ότι ισχύει σε ένα ψηφιακά μεταβαλλόμενο κόσμο που ανατέλλει.