«Ανάκριση» για τα εισοδήματα του εξωτερικού στις φετινές δηλώσεις εισοδήματος

Με μια ακόμα έκπληξη θα έρθουν αντιμέτωποι όσοι έχουν οικονομικά συμφέροντα στο εξωτερικό όταν κληθούν να υποβάλλουν την φορολογική τους δήλωση για το 2020. Όπως ανακαλύψαμε μετα τα αποκαλυπτήρια του φετινού εντύπου και με το που ανοιξε το σύστημα των δηλώσεων την Πέμπτη 27 Μαΐου, υπάρχουν αρκετές αλλαγές και νέα στοιχεία που θα ζητούνται από όσους έχουν εισοδήματα ή περιουσία στο εξωτερικό. Οι πληροφορίες αυτές θα ζητούνται και για τους φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας αλλά και για τους κατοίκους εξωτερικού.

Ο επίμαχος κωδικός

Ο κωδικός (029-030)  του εντύπου Ε1, αναφέρει την ερώτηση  «Έχετε εισοδήματα ή και περιουσία (ακίνητα καταθέσεις κλπ) στην αλλοδαπή;» και αφορά όλους τους φορολογούμενους που κάνουν δήλωση στην Ελλάδα, είτε είναι φορολογικοί κάτοικοι της χώρας μας είτε άλλου κράτους.  Είναι πληροφοριακού χαρακτήρα, δηλαδή δεν επηρεάζει με κάποιον τρόπο το αποτέλεσμα του υπολογισμού του φόρου και υπάρχει μόνο για το ενδεχόμενο η απάντηση του να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά σε περιπτώσεις ελέγχου.

Στις ελληνικές δηλώσεις έκανε την εμφάνιση του το οικονομικό έτος 2011 (για τα εισοδήματα της χρονιάς 2010) και τότε ήταν που όσοι έκαναν δήλωση στην Ελλάδα κλήθηκαν να απαντήσουν  στο ερώτημα αυτό για πρώτη φορά. Εκείνη την εποχή η ερώτηση είχε την μορφή

«Έχετε περιουσία (ακίνητα καταθέσεις κλπ) στην αλλοδαπή;». Απουσίαζε η λέξη εισόδημα η οποία προστέθηκε στο φετινό έντυπο και ήταν μια από τις σημαντικότερες διαφοροποιήσεις, καθώς πλέον υποχρεώνει τους φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας να το επιλέξουν αν έχουν εισόδημα στο εξωτερικό.

Ήδη από τις περυσινές δηλώσεις (έτους 2019) η ελληνική εφορία, πρόσθεσε ένα νέο υποπεδίο που έπρεπε να συμπληρωθεί στον εν λόγω κωδικό και αφορούσε στο όνομα της χώρας που υπάρχει το εισόδημα ή η περιουσία.

Οι φετινές αλλαγές

Στις φετινές δηλώσεις, η «ανάκριση» πάει ένα βήμα πιο πέρα καθώς υπάρχουν νέα πεδία στο κουτάκι που πρέπει να συμπληρωθεί. Πλέον με την επιλογή των κωδικών θα εμφανίζεται το παρακάτω μηνυμα:

Επιλέξτε "X" πάνω στη λέξη "ΝΑΙ" στην περίπτωση που εσείς ή/ και η σύζυγός σας αποκτάτε εισοδήματα ή/και έχετε περιουσία ή/και τηρεί χρηματοοικονομικό λογαριασμό στην αλλοδαπή και επιλέγεται ή συμπληρώνεται η χώρα, καθώς και μία από τις κάτωθι κατηγορίες:

1. εισόδημα στην αλλοδαπή

2. περιουσία στην αλλοδαπή

Αυτό σημαίνει ότι θα ζητείται εκτός από το όνομα της χώρας και λεπτομερής ανάλυση αν πρόκειται για εισόδημα ή για περιουσία (κάτι που μέχρι σήμερα δεν απαιτείτο).  Επίσης στη συνέχεια, ο φορολογούμενος θα πρέπει να επιλέξει τι είδους περιουσία έχει (σε περίπτωση που υπάρχει) με κάποια από τις παρακάτω επιλογές: 
Α) ακίνητα και λοιπά περιουσιακά στοιχεία

β) χρηματοοικονομικός λογαριασμός στην αλλοδαπή (πχ. τραπεζικές καταθέσεις, χρηματοοικονομικές επενδύσεις)

γ) χρηματοοικονομικά προϊόντα αλλοδαπού εκδότη που έχουν επενδυθεί μέσω ημεδαπού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος (στην προκειμένη περίπτωση αναγράφεται ο ΑΦΜ του ημεδαπού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος/ θεματοφύλακα)

Αυτό σημαίνει ότι δεν αρκεί πια η πληροφορία αν υπάρχει περιουσία και σε ποια ή ποιες χώρες αλλά ζητείται ανάλυση του είδους της περιουσίας αυτής. 

Είναι προφανές ότι για τους φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας οι πληροφορίες αυτές ζητούνται για να εντοπίσουν οι ελληνικές αρχές να εντοπίσουν αλλαγές στην περιουσία και εισοδήματα αλλοδαπής.

Για τους κατοίκους εξωτερικού όμως που έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας στην Ελλάδα αλλά δεν φορολογούνται στην χώρα μας για το παγκόσμιο τους εισόδημα υπάρχει ένα ζήτημα καθώς η Ελλάδα δεν έχει αντικείμενο φορολόγησης ή οποιαδήποτε ελέγχου στα εισοδήματα αλλοδαπής τους παρά μόνο στα εισοδήματα από πηγές Ελλάδας. Έτσι αναρωτιέται κανείς  τι θα χρησιμεύσει στις ελληνικές αρχές αυτή η πληροφορία για το ποια χώρα ή χώρες έχει περιουσία, τι είδους περιουσία είναι αυτή και κατά πόσο  ο κάτοικος εξωτερικού είναι υποχρεωμένος να δηλώσει τέτοιες πληροφορίες .

Για να γίνει κατανοητό το πρόβλημα, αρκεί κάποιος να αναλογιστεί ότι τις πληροφορίες αυτές θα κληθεί να τις δώσει και ένας κάτοικος εξωτερικού που μόλις πήρε ΑΦΜ στην χώρα μας ένα χρόνο πριν μόνο και μόνο για να ανοίξει ένα τραπεζικό λογαριασμό ή να συνάψει μια μίσθωση κατοικίας για τους μήνες του καλοκαιριού.

Το πρόβλημα με τα προσωπικά δεδομένα για τους κατοίκους εξωτερικού

Δεν είναι λίγοι οι φορολογούμενοι, κάτοικοι εξωτερικού, που από πέρυσι ακόμα έχουν προβληματιστεί έντονα από αυτές τις ερωτήσεις. Αρκετοί εξ αυτών ζουν δεκαετίες μακριά από την Ελλάδα και σε χώρες όπου η προστασία των προσωπικών δεδομένων έχει σημαντική διάσταση και δυσκολεύονται να καταλάβουν γιατί η ελληνική εφορία τους ζητάει να ενημερώσουν σε ποιες χώρες έχουν εισόδημα και περιουσία παγκοσμίως αλλά και ανάλυση του τι περιουσία έχουν .

Ενδεχομένως οι ελληνικές αρχές να πρέπει να σκεφτούν σοβαρά τις συγκεκριμένες οδηγίες αν όχι για όλους τους φορολογούμενους, τουλάχιστον για τους κατοίκους εξωτερικού γιατί αρκετοί είναι αυτοί που δεν θέλουν πλέον να υποβάλλουν δηλώσεις ή και να έχουν οικονομικές συναλλαγές και δοσοληψίες με την Ελλάδα σε μια συγκυρία που από τη χώρα γίνεται προσπάθεια προσέλκυσης φορολογούμενων του εξωτερικού με σειρά φορολογικών κινήτρων.