Το… λίπασμα είναι το νέο «ρωσικό αέριο» για την Ευρώπη;

Η Ευρώπη οδηγείται στο να γίνει εξαρτημένη από τα ρωσικά λιπάσματα, όπως έκανε και με το φυσικό αέριο, λέει ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς λιπασμάτων. Σύμφωνα με τους Financial Times τα αζωτούχα λιπάσματα, τα οποία είναι σημαντικά για την ανάπτυξη των φυτών, παράγονται χρησιμοποιώντας φυσικό αέριο και η Ρωσία εξάγει περισσότερο από αυτό στην Ευρώπη μέσω των λιπασμάτων πλέον. 

«Το λίπασμα είναι το νέο αέριο», δήλωσε ο Holsether στους FT. Είναι παράδοξο να έχουμε στόχο τη μείωση εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία ενώ ταυτόχρονα έχουμε στόχο την παραγωγή κρίσιμων ποσοτήτων τροφίμων και αυτό γίνεται με αγορά λιπασμάτων από την ίδια τη… Ρωσία. Η ΕΕ εισήγαγε διπλάσια ποσότητα ουρίας, από τη Ρωσία έως τον Ιούνιο του 2023 σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα με τη Eurostat. Η ουρία είναι ένα απλό λίπασμα αλλά είναι ευρέως χρησιμοποιούμενο σε όλες τις καλλιέργειες και για αυτό η ζήτηση της κάθε χρόνο παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα. 

• Διαβάστε ακόμα - Θα μπορέσει κάποτε η Αφρική να βοηθήσει στη διατροφή του κόσμου;

Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο των FT, οι ρωσικές εισαγωγές για την τρέχουσα περίοδο είναι χαμηλότερες, αλλά εξακολουθούν να είναι ιστορικά υψηλές. Η τιμή των θρεπτικών συστατικών των καλλιεργειών εκτινάχθηκε στα ύψη μετά την επίθεση της Μόσχας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, καθώς οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία περιόρισαν τη διαθεσιμότητα φυσικού αερίου, μιας κύριας εισροής για τα αζωτούχα λιπάσματα όπως η αμμωνία και η ουρία.

Αυτό έπληξε οικονομικά τους Ευρωπαίους αγρότες, ενώ σε άλλες περιοχές και ιδίως στην Αφρική, σταμάτησαν εντελώς να χρησιμοποιούν λιπάσματα, με αποτέλεσμα να μειωθεί αλλά και να συνεχίσει να μειώνεται η παραγωγική ικανότητα των εκμεταλλεύσεων και να βαθαίνει ακόμα περισσότερο η παγκόσμια επισιτιστική κρίση.

Έκτοτε, οι τιμές των λιπασμάτων έχουν μειωθεί καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν και αυτές μειωθεί, ωστόσο η βιομηχανία λιπασμάτων της Ευρώπης εξακολουθεί να αγωνίζεται, καθώς οι ρωσικές εισαγωγές καταλαμβάνουν πλέον μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς. Οι Ρώσοι παραγωγοί λιπασμάτων επωφελούνται από το χαμηλότερο ενεργειακό κόστος, δήλωσε ο Holsether στους FT, προσθέτοντας ότι αυτοί έχουν επίσης λιγότερους περιορισμούς βιωσιμότητας και ως εκ τούτου παράγουν περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Η Ρωσία είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς και εξαγωγείς αζωτούχων λιπασμάτων στον κόσμο. Το ίδιο ισχύει και για την ποτάσα και τα φωσφορικά άλατα, τα οποία εξορύσσονται και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα αζωτούχα λιπάσματα. Ενώ οι δυτικές κυρώσεις προβλέπουν εξαιρέσεις για τις ρωσικές εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων, η Μόσχα ισχυρίζεται ότι το εμπόριο παρεμποδίζεται λόγω ανησυχιών από τους αγοραστές, τις τράπεζες και τους ασφαλιστές τους, σχετικά με τη συμμετοχή Ρώσων ή εταιρειών που υπόκεινται σε κυρώσεις. Παρόλα αυτά, τα έσοδα από τις ρωσικές εξαγωγές λιπασμάτων αυξήθηκαν κατά 70% το 2022 λόγω των υψηλότερων τιμών. 

Οι Ευρωπαίοι φαίνεται πως ακόμα και σήμερα έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν ακριβά τα λιπάσματα τους σε αντίθεση με πιο φτωχές χώρες. Η κρίση και σε αυτή την περίπτωση φαίνεται πως θα χτυπήσει τους αδύναμους οικονομικά. Η Ελλάδα άραγε σε ποιο οικονομικό επίπεδο κατατάσσεται;