Τα 15 μέτωπα της 13ης και τυχερής (;) αξιολόγησης των δανειστών – Κλειδί για την «έξοδο»

Τα εύσημα για την πρόοδο της Ελλάδας αναφορικά με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων της ενισχυμένης εποπτείας αλλά και της κυβερνητικής «ατζέντας» ήταν εμφανή στην σύνοδο του Eurogroup της προηγούμενης Δευτέρας το οποίο ενέκρινε το πακέτο «δόσεων» των 767 εκατ. ευρώ, με βάση την – θετική – εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, τώρα ξεκινά για το ελληνικό οικονομικό επιτελείο ένα νέο «τροχάδην» για την επόμενη, 13η, αξιολόγηση η οποία επιχειρείται να είναι και η …. τυχερή: να δείξει επαρκή πρόοδο για την έξοδο της χώρας από την Ενισχυμένη Εποπτεία τον Ιούνιο.

Το ζήτημα είναι πως κάποιες από τις δεσμεύσεις/προαπαιτούμενα του 2018 έχουν «ουρές». Είτε λόγω της πανδημίας και των πυρκαγιών είτε λόγω άλλων δυσκολιών που υπάρχουν (πχ στις οφειλές προς ιδιώτες, στη δικαιοσύνη ή στους δασικούς χάρτες). Και πλέον το περιθώριο παράτασης περιορίζεται δραστικά προκειμένου να δείξει η χώρα «καλό πρόσωπο» προς τους δανειστές και προς τις αγορές εξηγούν αρμόδιες πηγές.

Τα καλά νέα είναι πως με βάση την έκθεση της Επιτροπής πολλά μέτωπα από τις δεσμεύσεις του 2018 έκλεισαν (μεταξύ αυτών το ενεργειακό πεδίο) ή έχουν κάνει σημαντική πρόοδο. Σε κάποιες περιπτώσεις απομένουν κάποια βήματα, ενώ σε μερικά πεδία η δουλειά που πρέπει να γίνει είναι μεγάλη.

Ο επόμενος απολογισμός θα γίνει τον Φεβρουάριο και η 13η αξιολόγηση θα συζητηθεί πολιτικά στο Eurogroup του Μαρτίου. Σύμφωνα με το κείμενο των θεσμών, υπάρχουν συγκεκριμένα χρονικά ορόσημα για τους επόμενους μήνες με πολλές κινήσεις να λήγουν έως τον Φεβρουάριο και περιλαμβάνουν από τον νέο ΕΝΦΙΑ και τα κρατικά «φέσια» πλην συντάξεων, έως κινήσεις στο πεδίο της αδειοδότησης και των δασικών χαρτών:

1. Μεταρρύθμιση του λογιστικού σχεδίου. Εκπληρώθηκε η ειδική δέσμευση για την ολοκλήρωση του λογιστικού σχεδίου για την κεντρική διοίκηση. Η ανάπτυξη του δεύτερου επιπέδου της λειτουργικής ταξινόμησης  είναι ειδική δέσμευση για τα μέσα του 2022 και «βρίσκεται σε καλό δρόμο».
2.  Απλούστευση της νομοθεσίας για την αδειοδότηση επενδύσεων. Καταγράφεται σημαντική πρόοδος με την πλειονότητα των εκκρεμών στοιχείων να έχουν πλέον υλοποιηθεί. Το τελευταίο συμφωνηθέν στοιχείο, δηλαδή η εξουσιοδοτική παράγωγη νομοθεσία για την απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης των οικονομικών δραστηριοτήτων στον τομέα της εκπαίδευσης, αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τον Ιανουάριο του 2022.
3. Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας. Ολοκληρώθηκε η επικαιροποίηση του στρατηγικού  σχεδίου. Ικανοποιητική πρόοδος στον τομέα των νομικών αλλαγών ώστε οι κρατικές επιχειρήσεις να καταστούν εταιρείες υψηλότερων επιδόσεων. Σημαντικό θεωρείται πως είναι για όλα τα μέρη να διατηρηθεί η ανεξαρτησία της Εταιρείας σύμφωνα με τον ιδρυτικό της νόμο, δεδομένου ότι αυτό θα συμβάλει στην επίτευξη της εντολής της και στη συνέχεια των θετικών επιδόσεων όσον αφορά τη δημιουργία αξίας για τα περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού κράτους.
4. Ιδιωτικοποιήσεις. Καταγράφεται σημαντική πρόοδος αλλά πρέπει να συνεχισθεί με βάση το επικαιροποιημένο σχέδιο αξιοποίησης.
5. Κοινωνική πρόνοια. Ποι εφαρμοστικές διατάξεις για τον προσδιορισμό της αναπηρίας στις παροχές πρέπει να ολοκληρωθούν για να ξεκινήσει η δοκιμαστική περίοδος εφαρμογής του στις αρχές του 2022.  Προοδος απαιτείται στις ηλεκτρονικές υποδομές του ΕΦΚΑ.
6. Δημόσια Διοίκηση. Η ολοκλήρωση του συστήματος διαχείρισης ανθρώπινων πόρων αναμένεται τον Ιανουάριο. 
7. Η μεταρρύθμιση του ΕΝΦΙΑ πρέπει να ολοκληρωθεί  με τις πληρωμές να ξεκινούν τον Μάρτιο του 2022.
8. Εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Οι ληξιπρόθεσμες μη συνταξιοδοτικές οφειλές πρέπει να έχουν εκκαθαριστεί έως τον Δεκέμβριο του 2021 και το σύνολο των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης έως τα μέσα του 2022. Πλέον η παρακολούθηση της προόδου θα γίνεται σε μηνιαία βάση για την αποφυγή περαιτέρω καθυστερήσεων.
9. ΑΑΔΕ. Μολονότι έχει ολοκληρωθεί η φάση δοκιμών για το διατερματικό πληροφοριακό σύστημα είσπραξης, η πραγματική θέση σε λειτουργία δεν αναμένεται πλέον να επιτευχθεί πλήρως πριν από τον Απρίλιο του 2022, σε σύγκριση με τον στόχο του τέλους του 2021 που συμφωνήθηκε.
10. Πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη. Ψήφιση του νομοσχεδίου έως τον Φεβρουάριο του 2022, μαζί με τις εφαρμόστηκες διατάξεις. Στο clawback αναστροφή των σημαντικών καθυστερήσεων για τα ποσά που πρέπει να εισπραχθούν για το 2020. Όσον αφορά στο νέο νομοθετικό πλαίσιο δημοσίων συμβάσεων υγείας το ορόσημο για τα μέσα του 2022 είναι να επιτευχθεί μερίδιο 40 % κεντρικών δημοσίων συμβάσεων των συνολικών νοσοκομειακών δαπανών.
11. Στον τομέα της δικαιοσύνης, το προπαρασκευαστικό στάδιο για τη δρομολόγηση της πρόσκλησης υποβολής προσφορών για το σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης υποθέσεων παρουσίασε επιπλέον καθυστέρηση, καθιστώντας ανέφικτο τον προηγούμενο στόχο για ανάθεση του έργου το πρώτο τρίμηνο του 2022. Αυτό προκαλεί ανησυχία, δεδομένης της σημασίας του έργου και της μακράς προβλεπόμενης περιόδου υλοποίησής του. Όσον αφορά την ηλεκτρονική κατάθεση, έχει σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος στους τομείς τόσο των πολιτικών όσο και των διοικητικών δικαστηρίων και οι δράσεις πρόκειται να ολοκληρωθούν έως τον Απρίλιο του 2022.
12. Αν και οι αρχές έλαβαν ευπρόσδεκτα μέτρα σχετικά με τη μεταρρύθμιση του πλαισίου επιθεωρήσεων για την εποπτεία των οικονομικών δραστηριοτήτων και των αγορών προϊόντων, σε τομείς που παρακολουθούνται στο πλαίσιο της δέσμευσης ενισχυμένης εποπτείας, η ολοκλήρωσή του παραμένει σε εκκρεμότητα. Ειδικότερα στον τελευταίο τομέα που απομένει, της προστασίας του περιβάλλοντος, οι αρχές θέσπισαν πρωτογενή νομοθεσία για την τροποποίηση του πλαισίου σχετικά με τις κυρώσεις και τις εξουσίες επιβολής των αρχών επιθεώρησης με στόχο οι περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις να καταστούν περισσότερο διαφανείς, φιλικές προς τις επιχειρήσεις και ευνοϊκές για την αυτοσυμμόρφωση. Για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης αυτής απαιτείται η εκπόνηση μοντέλου διαχείρισης της επιβολής ώστε να διευκολυνθεί η εναρμονισμένη προσέγγιση στην εφαρμογή του συστήματος επιβολής.
13. Η ολοκλήρωση της ειδικής δέσμευσης για την επικύρωση των δασικών χαρτών, η οποία είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση του έργου του κτηματολογίου, αντιμετώπισε περαιτέρω καθυστερήσεις, εν μέρει λόγω των δασικών πυρκαγιών που σημειώθηκαν νωρίτερα φέτος. Μολονότι αναγνωρίζονται οι παράγοντες αυτοί, οι επανειλημμένες οριζόντιες παρατάσεις της προθεσμίας για την επικύρωση των χαρτών θέτουν σε κίνδυνο την έγκαιρη ολοκλήρωση του κτηματολογίου. Οι αρχές επισήμαναν ότι οι χάρτες θα μπορούσαν να επικυρωθούν έως τα μέσα του 2022, κάτι το οποίο υπόκειται σε σημαντικούς κινδύνους εφαρμογής.
14. Προσλήψεις Δημόσιο. Πρέπει να διατηρηθεί σταθερό το συνολικό κόστος της δημόσιας διοίκησης, ώστε να συμβάλει μεσοπρόθεσμα στη διατήρηση συνετής δημοσιονομικής πολιτικής. 
15. Χρηματοπιστωτικό Σύστημα. Στην ειδική δέσμευση για την εκκαθάριση των εκκρεμών υποθέσεων του Ν Κατσέλη σημειώνεται πρόοδος, όμως ο ρυθμός παραμένει αργός. Μεγάλος αριθμός υποθέσεων παραμένει σε εκκρεμότητα, εκ των οποίων μόνο το 19,5 % περίπου έχει λάβει νέα ημερομηνία εκδίκασης, σε ορισμένες περιπτώσεις μετά το 2022. Οι αρχές ετοιμάζονται να λάβουν σχετικά μέτρα, μεταξύ άλλων προς βελτίωση της διεκπεραίωσής τους σε συγκεκριμένα δικαστήρια, με σκοπό την εκκαθάριση των εκκρεμών υποθέσεων σε μεγάλο βαθμό εντός του 2022, γεγονός το οποίο εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση. Παρά την επιτάχυνση των πληρωμών όσον αφορά τις εκκρεμείς κρατικές εγγυήσεις που έχουν καταπέσει στο τρίτο τρίμηνο του 2021, ο ρυθμός εκκαθάρισης εξακολουθεί να είναι κατώτερος των προσδοκιών. Οι αρχές έχουν δεσμευτεί να παρέχουν μηνιαίες ενημερώσεις σχετικά με την πρόοδο της εκκαθάρισης και των δύο εκκρεμοτήτων (υποθέσεις αφερεγγυότητας νοικοκυριών και κρατικές εγγυήσεις που έχουν καταπέσει). Η πρόσφατη έγκριση εκτενούς αναθεώρησης του κώδικα πολιτικής δικονομίας είναι ευπρόσδεκτη, καθώς αναμένεται να επιταχύνει την απόδοση δικαιοσύνης και να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών εκτέλεσης, όπως η διεξαγωγή ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Συνεχίζονται επίσης οι εργασίες σχετικά με την εισαγωγή βελτιώσεων στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Στο ΤΧΣ το επόμενο βήμα είναι η ολοκλήρωση τηε τροποοίηδς του νόμου.