Ροή
Απαντώντας σε ερώτηση της ευρωβουλευτή της Ελιάς, Εύας Καϊλή, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας περιγράφει τα μέσα επίβλεψης των συστημικών κινδύνων που προκύπτουν για την Ευρωπαϊκή Ένωση, εξαιτίας της πλημμελούς αντιμετώπισης του «shadow banking» στο νέο εποπτικό και κανονιστικό καθεστώς.
Όπως αναφέρει ο κεντρικός τραπεζίτης, έχουν διαμορφωθεί διάφοροι νέοι κανόνες για τον τραπεζικό τομέα με σκοπό την αποτύπωση των κινδύνων, συμπεριλαμβανομένων όσων σχετίζονται με τη συγκέντρωση, που απορρέουν από δραστηριότητες εκτός ισολογισμού και μη τραπεζικές δραστηριότητες.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν, μεταξύ άλλων:
- ο δείκτης μόχλευσης, ο οποίος αποτυπώνει τόσο τα εντός όσο και τα εκτός ισολογισμού στοιχεία,
- το νέο πλαίσιο τιτλοποιήσεων, το οποίο διασφαλίζει ότι οι εν λόγω δραστηριότητες είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες στο τραπεζικό σύστημα,
- οι κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ΕΑΤ) σχετικά με τα όρια για τα ανοίγματα έναντι οντοτήτων του σκιώδους τραπεζικού συστήματος
- οι κεφαλαιακές απαιτήσεις με μεγαλύτερη ευαισθησία στον κίνδυνο όσον αφορά τις επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών σε κεφάλαια.
Πλέον των νέων κανόνων για τις τράπεζες, έχουν εγκριθεί ορισμένες μεταρρυθμίσεις του κανονιστικού πλαισίου της ΕΕ για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των μη τραπεζικών οντοτήτων και δραστηριοτήτων του χρηματοπιστωτικού τομέα στην ΕΕ.
Για παράδειγμα, η οδηγία σχετικά με τους διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων και ο κανονισμός για τα αμοιβαία κεφάλαια της χρηματαγοράς θεσπίστηκαν με σκοπό την ενίσχυση του κανονιστικού πλαισίου που αφορά τον τομέα των αμοιβαίων κεφαλαίων επενδυτικού χαρακτήρα, ενώ ο κανονισμός για τις υποδομές της ευρωπαϊκής αγοράς και ο κανονισμός για τις συναλλαγές χρηματοδότησης τίτλων αφορούν τους κινδύνους που απορρέουν, αντίστοιχα, από τις αγορές παραγωγών και συναλλαγών χρηματοδότησης τίτλων.
Όπως επισημαίνετε, η στενή παρακολούθηση του σκιώδους τραπεζικού τομέα είναι σημαντική για τον εντοπισμό των κινδύνων που προέρχονται από τη μη τραπεζική χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση.
Για τον σκοπό αυτό, μετά την εκδήλωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης τέθηκαν σε εφαρμογή διάφορες διαδικασίες. Για παράδειγμα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) δημοσιεύει ετήσια έκθεση παρακολούθησης του σκιώδους τραπεζικού συστήματος στην ΕΕ, στην οποία συνεισφέρουν οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές, οι εθνικές αρχές και η ΕΚΤ.
Επιπλέον, η ίδια η ΕΚΤ ενημερώνει τακτικά για την αξιολόγηση που διενεργεί όσον αφορά τους συστημικούς κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ στην εξαμηνιαία έκδοσή της με τίτλο «Financial Stability Review» (Επισκόπηση για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα), η οποία συμπεριλαμβάνει τις εξελίξεις στον μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό τομέα.
Επιπρόσθετα, οι προσπάθειες που καταβάλλονται σε επίπεδο μικροπροληπτικής εποπτείας αποσκοπούν στη βελτίωση της ανθεκτικότητας μεμονωμένων τραπεζών.
Για τον σκοπό αυτό, η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ καθορίζει τις εποπτικές της προτεραιότητες με βάση αξιολόγηση των βασικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι εποπτευόμενες τράπεζες στο σημερινό οικονομικό, κανονιστικό και εποπτικό περιβάλλον. Επιδιώκει δε να διασφαλίσει ότι οι τράπεζες αντιμετωπίζουν τους βασικούς τους κινδύνους αποτελεσματικά.
Για το 2019 οι βασικοί παράγοντες κινδύνου για τον τραπεζικό τομέα που προσδιορίστηκαν είναι οι εξής:
- η γεωπολιτική αβεβαιότητα, το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) και το ενδεχόμενο συσσώρευσης μελλοντικών ΜΕΔ,
- το ηλεκτρονικό έγκλημα και οι δυσλειτουργίες των πληροφοριακών συστημάτων,
- το ενδεχόμενο ανατιμολόγησης κινδύνου στις χρηματοπιστωτικές αγορές,
- το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, η αντίδραση των τραπεζών σε νέες και υφιστάμενες κανονιστικές διατάξεις,
- οι οικονομικές και δημοσιονομικές συνθήκες στη ζώνη του ευρώ,
- οι περιπτώσεις παραβάσεων,
- οι εξελίξεις στις αγορές ακινήτων,
- οι διαρθρωτικές επιχειρηματικές προκλήσεις,
- ο μη τραπεζικός ανταγωνισμός και
- οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το περιβάλλον
