Ροή
Ο Manuel Brandenberg, νομοθέτης στο ελβετικό καντόνιο του Zug, λατρεύει το ρευστό. Το λατρεύει τόσο πολύ που κάποια στιγμή είχε προκαλέσει την έκπληξη ενός υπαλλήλου της εφορίας όταν πλήρωσε τους φόρους του με ένα μάτσο χαρτονομίσματα.
Η πίστη στα χαρτονομίσματα είναι ένα κοινό που έχει με πολλούς συμπατριώτες του, που έχουν μια τάση στο σκληρό νόμισμα ακόμη και όταν υπάρχουν επιλογές ηλεκτρονικής πληρωμής. Σε μια χώρα που έχει πλουτίσει από την φημισμένη «διακριτικότητα» των τραπεζών της, οι πολίτες της συχνά απολαμβάνουν την προστασία που προσφέρουν τα χαρτονομίσματα και τα νομίσματα που δεν μπορούν να ανιχνευτούν .
«Το ρευστό είναι περιουσία και το ρευστό ισούται με ελευθερία», δηλώνει ο Branderberg, ο οποίος είναι δικηγόρος και μέλος του εθνικιστικού Swiss People’s Party. «Ενδυναμώνει τον πολίτη, γιατί είναι απτός πλούτος».
Οι δηλώσεις του Branderberg απεικονίζουν τα συναισθήματα των Ελβετών, καθώς η χώρα παρουσιάζει την πρώτη επανέκδοση των χαρτονομισμάτων της εδώ και μια γενιά. Τα νέα χαρτονομίσματα, που σχεδιάζονται εδώ και δέκα χρόνια, έχουν νέα σχέδια και είναι πιο δύσκολο να αντιγραφούν. Ωστόσο, οι αλλαγές σταματούν εδώ καθώς σε αντίθεση με τους γείτονες της η Ελβετία δεν έχει καμία πρόθεση να αλλάξει τις αξίες τους, οι οποίες θα παραμείνουν στα 10,20,50, 100 και 200 φράγκα. Ακόμη και το χαρτονόμισμα των 1.000 φράγκων θα παραμείνει ως έχει.
Προκειμένου να αποτρέψει την χώρα του να ακολουθήσει το ίδιο μονοπάτι με την Ευρωζώνη, που εξετάζει το ενδεχόμενο κατάργησης του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ, ο Branderberg έχει προτείνει την ενσωμάτωση των τωρινών αξιών στην νομοθεσία της χώρας. Αυτή τη στιγμή την ευθύνη για τις αξίες των χαρτονομισμάτων την έχει η Κεντρική Τράπεζας της χώρας, που θα παρουσιάσει το νέο χαρτονόμισμα των 50 φράγκων αυτή την Τετάρτη.
«Θέλουμε να εξασφαλίσουμε ότι το ρευστό παραμένει ισχυρό», δηλώνει ο Bradenberg.
O Αυστριακός αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας είχε ζητήσει τον προηγούμενο Φεβρουάριο ένα παρόμοιο μέτρο για την διατήρηση του 500εύρου στην κυκλοφορία. Το οποίο δείχνει πόσο σημαντική είναι η προστασία της ιδιωτικότητας στις γερμανόφωνες χώρες σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Σουηδία, όπου το ρευστό εξαφανίζεται.
Η προτίμηση στα χαρτονομίσματα και τα νομίσματα είναι εμφανής στους δρόμους της Ζυρίχης, όπου αρκετά καταστήματα δεν δέχονται καν πλαστικό χρήμα. «Πάντα πληρώνω τα πάντα με μετρητά, γιατί έτσι έχω καλύτερο έλεγχο των οικονομικών μου», δηλώνει ο Flamur Halili ένας 22χρόνος μηχανικός καθώς περιμένει στην ουρά για να πάρει ένα σάντουιτς στη Ζυρίχη. «Με τα μετρητά δεν μπορείς να χρεωθείς».
Τα στοιχεία της Ελβετίας δείχνουν αυτή τη προτίμηση. Οι συναλλαγές μέσω κάρτας σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας έφτανε το 2014 μόλις το ένα τρίτο του αντίστοιχου ποσοστού της Βρετανίας, ή του Καναδά, αν και τα μηχανήματα πληρωμής μέσω καρτών είναι εξίσου διαδεδομένα. Περίπου 20% των συναλλαγών – συμπεριλαμβανομένων και μεγάλων αγορών κοσμημάτων- πληρώνονταν με μετρητά, είχε δηλώσει την ίδια χρονιά η τότε υπουργός Οικονομικών Eveline Widmer-Schlumpf.
Στη χώρα έχει εφαρμοστεί από το 2014 νόμος που θέτει «ταβάνι» τα 100.000 ελβετικά φράγκα για τις συναλλαγές με ρευστό. Ο Charles Goodhart, πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίους της Τράπεζας της Αγγλίας, είχε σχολιάσει τον προηγούμενο Δεκέμβριο ότι το ποσό είναι τόσο υψηλό που μόνο ως αστείο μπορεί να χαρακτηριστεί.
Πάντως, η προστασία των προσωπικών δεδομένων δεν είναι αστείο θέμα για τους Ελβετούς. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της χώρας διορίζει ειδικό αξιωματούχο για την ασφάλεια των ιδιωτικών δεδομένων, ενώ το τραπεζικό απόρρητο για τους κατοίκους της Ελβετίας παραμένει σε ισχύ. Ακόμη και η προώθηση ηλεκτρονικής κάρτας για την χρήση μέσω μαζικής μεταφοράς είχε προκαλέσει ανησυχίες για τη δυνατότητα των Αρχών να ελέγχουν τις ταξιδιωτικές συνήθειες των πολιτών.
