Ροή
Πλήθος θετικών ειδήσεων για την πορεία της ελληνικής οικονομίας κατακλύζει τους τελευταίους μήνες τη διεθνή και εγχώρια ειδησεογραφία. Και αυτό είναι αλήθεια.
Η Ελλάδα περνάει στη «σφαίρα» της ανάπτυξης, οι οίκοι αξιολόγησης αναμένεται να προχωρήσουν σε αναβαθμίσεις της οικονομίας το προσεχές διάστημα, το Χρηματιστήριο κέρδισε τον τίτλο της καλύτερης αγοράς του πλανήτη το 2019, το ΔΝΤ κλείνει τα γραφεία του στην Αθήνα και μας «κουνάει» το μαντήλι, μια μετά την άλλη οι μεγάλες επιχειρήσεις αντλούν «φρέσκο χρήμα» από τις αγορές, οι μεταρρυθμίσεις προχωρούν και οι ξένοι επενδυτές ψηφίζουν «φανατικά» Ελλάδα.
Πώς συνάδουν όμως με την πραγματικότητα του Έλληνα πολίτη οι θετικές εξελίξεις για την οικονομία; Πόσο ανταποκρίνονται στην «αλήθεια» της απαιτητικής καθημερινότητας του Έλληνα αυτές οι ενθαρρυντικές ειδήσεις;
Από τεχνικής άποψης, η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα που βρίσκεται σε κρίση. Την έχει ξεπεράσει και οδεύει στο «ξέφωτο» της ανάκαμψης. Οι Έλληνες πολίτες όμως δεν το αισθάνονται αυτό. Αρκούν λίγα λεπτά την ημέρα για να συζητήσεις μαζί τους σε ένα περίπτερο, στο μετρό, στην αίθουσα αναμονής ενός ιατρείου, ώστε να αντιληφθείς πως ο Έλληνας «πονάει» ακόμη. Ακόμη αναρωτιέται πού βαδίζει η χώρα, πώς θα «τα φέρει βόλτα» με τους μηνιαίους λογαριασμούς, πώς θα αρχίσει να αποταμιεύει (ακόμη δεν τα έχει καταφέρει…). Τα απόνερα της κρίσης είναι για εκείνον ακόμη εδώ.
«Το οικονομικό κλίμα στη χώρα βελτιώνεται, αλλά 6 στους 10 πολίτες δηλώνουν πως μετά βίας τα βγάζουν πέρα». Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της έρευνας Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα. Η έρευνα μπορεί να αποτυπώνει μια συνολική βελτίωση στις προσδοκίες των καταναλωτών, ωστόσο καταγράφει εμφανώς την αδυναμία τους να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας IBR της Grant Thornton, η αισιοδοξία των Ελλήνων επιχειρηματιών ανήλθε στο 68%. Ωστόσο, παρά το θετικό κλίμα, οι επιχειρηματίες θεωρούν ότι τόσο τα έσοδα όσο και η κερδοφορία της επιχείρησής τους θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα.
«Η χώρα μας είναι ακόμα υπερχρεωμένη και η ευημερία με δανεικά δεν αποτελεί εναλλακτική επιλογή. Οι επενδύσεις και η αποταμίευση είναι μονόδρομος για την ανάκαμψη. Αν και η πρόοδος μέχρι σήμερα είναι ικανοποιητική σε σχέση με τις εξαγγελίες και δεσμεύσεις της νέας διακυβέρνησης, οι αλλαγές στην οικονομική πολιτική δεν έχουν αποκτήσει ακόμα κρίσιμη μάζα ώστε να σηματοδοτούν την στροφή προς ένα δυναμικά διαφορετικό αναπτυξιακό πρότυπο υψηλών και διατηρήσιμων ρυθμών ανάπτυξης σε μονιμότερη βάση», προειδοποιεί, με τη σειρά του και ο ΣΕΒ.
«Η εγχείρηση πέτυχε, ο ασθενής απεβίωσε»
Όλες οι παραπάνω έρευνες μας θυμίζουν λίγο πολύ το γνωστό γνωμικό «η εγχείρηση πέτυχε, ο ασθενής απεβίωσε». Και όχι άδικα.
Η Ελλάδα τεχνικά βγήκε από την κρίση, αλλά οι άνθρωποί της παραμένουν δέσμιοι των συνεπειών της. Τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών μειώνονται, αλλά το θέμα δεν έχει επιλυθεί. Η ανεργία έχει υποχωρήσει, αλλά παραμένει σε υψηλά επίπεδα ακόμη. Ορισμένα από τα πιο λαμπρά «μυαλά» της χώρας συνεχίζουν να ζουν στο εξωτερικό και αρνούνται να επιστρέψουν.
Ο δρόμος για την ανάκαμψη της Ελλάδας είναι μακρύς. Ακόμη πιο μακρύς και δύσκολος είναι όμως ο δρόμος για την «ανάταξη» της τσέπης του Έλληνα επιχειρηματία ή πολίτη. Τα δύσκολα, όπως όλα δείχνουν, έχουν περάσει, αλλά η πραγματική οικονομία θέλει δουλειά πολλή για να πάρει «μπρος». Και για να γίνει αυτό, η ανάπτυξη πρέπει να «τρέξει» με ρυθμούς πολύ μεγαλύτερους από το 2%. Με ανάπτυξη κοντά στο 2%, το «καύσιμο» δεν αρκεί. Απαιτούνται ρυθμοί ανάπτυξης υψηλότεροι, στα βήματα της Κύπρου, σε συνδυασμό με τη μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, για να αισθανθεί στο «πετσί» του την αλλαγή ο Έλληνας.
«Μαγικές» λύσεις δεν υπάρχουν, γι’ αυτό και δεν πρέπει κανείς να τις υπόσχεται. Με αφορμή, λοιπόν, την έναρξη της πέμπτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, η κυβέρνηση θα πρέπει να πείσει τους θεσμούς ότι οι εξαγγελίες του Κυριάκου Μητσοτάκη για μείωση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, του τέλους επιτηδεύματος και περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ εντός του έτους μπορούν να υλοποιηθούν, εάν και εφόσον υπάρχει ο απαραίτητος δημοσιονομικός χώρος. Και οι θεσμοί θα πρέπει να πειστούν. Γιατί οι πολίτες αδημονούν για αυτές τις μειώσεις. Μια νέα σειρά μείωσης φόρων και εισφορών τη νέα χρονιά είναι αυτή που θα δώσει «ανάσα» στις τσέπες των Ελλήνων. Μια «ανάσα» που μπορεί να περάσει στην αγορά και κατ’ επέκταση στην πραγματική οικονομία…
