Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για ασφαλείς συναλλαγές στο διαδίκτυο
Οι ηλεκτρονικές αγορές μπήκαν καθολικά στη ζωή μας με την έλευση της πανδημίας και την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς αναμένεται μεγάλη αύξησή τους. Οι απατεώνες του διαδικτύου καραδοκούν και οι συναλλασσόμενοι οφείλουν να επιδεικνύουν αυξημένα αντανακλαστικά και προσοχή. Ο κ. Ιωάννης Τζάνος, Μέλος στην Ειδική Επιτροπή της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Απάτης στα Μέσα και Συστήματα Πληρωμών και Βοηθός Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Εταιρικής Ασφάλειας και Υπεύθυνος Ασφάλειας Πληροφοριών του Ομίλου Eurobank, δίνει χρήσιμες συμβουλές, μιλώντας στο insider.gr.

Οι ηλεκτρονικές αγορές μπήκαν καθολικά στη ζωή μας με την έλευση της πανδημίας και τον επιβεβλημένο κοινωνικό «εγκλεισμό» και αυτή την περίοδο αναμένεται μεγάλη αύξησή τους.

Καθώς οι ηλεκτρονικές αγορές έχουν αντικαταστήσει φέτος τις βόλτες για τα χριστουγεννιάτικα ψώνια στα μαγαζιά, ο κίνδυνος ενός κλεμμένου πορτοφολιού μέσα στον συνωστισμό, μεταφέρεται πλέον στο διαδίκτυο και στους απατεώνες που κυνηγούν πάντα το εύκολο θύμα τους. Τι πρέπει να έχουν υπόψη τους οι συναλλασσόμενοι για να προστατευθούν από τους επιτήδειους; Πώς μπορούν να πραγματοποιούν ασφαλείς ηλεκτρονικές αγορές; Τι επισημαίνουν οι τράπεζες στους συναλλασσόμενους για την ασφάλειά τους;

O κ. Ιωάννης Τζάνος, Μέλος στην Ειδική Επιτροπή της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Απάτης στα Μέσα και Συστήματα Πληρωμών και Βοηθός Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Εταιρικής Ασφάλειας και Υπεύθυνος Ασφάλειας Πληροφοριών του Ομίλου Eurobank, μιλάει στο insider.gr για τις απάτες στο διαδίκτυο και συστήνει στους καταναλωτές τα μέτρα προφύλαξης για να κάνουν γιορτές οι ίδιοι και όχι οι απατεώνες του διαδικτύου.

«Ψάρεμα» προσωπικών στοιχείων

Η πιο γνωστή και συνηθισμένη απάτη στο διαδίκτυο είναι το ηλεκτρονικό «ψάρεμα» υποψήφιων θυμάτων.

Όπως εξηγεί ο κ. Τζάνος, με το ηλεκτρονικό "ψάρεμα", γνωστό ως phishing, οι απατεώνες επικοινωνούν με τα θύματά τους κυρίως μέσω email ή γραπτού μηνύματος SMS. Προσποιούνται ότι καλούν από την τράπεζά τους και συνήθως με πρόφαση του επείγοντος για ένα «πρόβλημα» με τους λογαριασμούς ή τις κάρτες τους, τους παραπέμπουν σε πλαστές ιστοσελίδες. Στις ιστοσελίδες αυτές τους ζητούν να καταχωρήσουν τους κωδικούς πρόσβασης στο e-banking, στοιχεία πιστωτικών καρτών και κωδικούς μιας χρήσης για την επιβεβαίωση συναλλαγών. Στόχος των απατεώνων είναι, με τα στοιχεία αυτά που έχουν υποκλέψει από τον καταναλωτή, να μπορέσουν στη συνέχεια να πραγματοποιήσουν παράνομες μεταφορές χρημάτων, αλλά και αγορές αγαθών μέσω του ίντερνετ.

«Οι τράπεζες δεν ζητάνε ποτέ, για κανένα λόγο και με κανένα τρόπο (email, SMS, Viber, τηλεφωνικά) τους κωδικούς του e - banking και τα στοιχεία καρτών των πελατών», τονίζει ο κ. Τζάνος και προσθέτει τι πρέπει να προσέχουμε:

Όταν λαμβάνουμε κωδικούς μίας χρήσης (μέσω SMS ή Viber) ή ειδοποιήσεις (push notifications) στο κινητό μας για την επιβεβαίωση συναλλαγής μας, πρέπει να ελέγχουμε προσεκτικά την περιγραφή της ειδοποίησης και για ποιο σκοπό μας έχει αποσταλεί.

  • Να παρατηρούμε το κείμενο για το ύφος του email ή του SMS και πιθανά ορθογραφικά ή συντακτικά λάθη.
  • Να ελέγχουμε την πραγματική διεύθυνση email του αποστολέα, τοποθετώντας τον κέρσορα πάνω σε αυτήν.
  • Να επιβεβαιώνουμε ότι έχουμε επισκεφθεί το επίσημο site της τράπεζάς μας (URL) και να θυμόμαστε ότι οι τράπεζες ποτέ, για κανένα λόγο και με κανένα τρόπο, δεν θα μας ζητήσουν τους κωδικούς μας.
  • Να μην κοινοποιούμε σε κανέναν και να μην εισάγουμε σε άγνωστες ιστοσελίδες τους κωδικούς για e-banking (username και password) ή τους αριθμούς καρτών μας.
  • Να μην απαντάμε ποτέ σε κλήσεις ή σε άγνωστα μηνύματα που ζητούν τα στοιχεία λογαριασμών μας και τον αριθμό του κινητού μας τηλεφώνου.

Διαφημίσεις και προσφορές

Ειδικά την περίοδο αυτή, λέει ο κ. Τζάνος, πρέπει να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στις διαφημίσεις για εξωφρενικές προσφορές ή θαυματουργά προϊόντα, μέσω emails, διαδικτυακές αγγελίες, αναρτήσεις σε κοινωνικά δίκτυα, αναδυόμενα παράθυρα κατά την πλοήγηση.

«Προσοχή εάν οι αγορές αυτές γίνονται μόνο με κατάθεση χρημάτων σε τραπεζικό λογαριασμό ή μέσω ηλεκτρονικών υπηρεσιών μεταφοράς χρημάτων και σχεδόν ποτέ με αντικαταβολή ή πιστωτική κάρτα. Οι συναλλασσόμενοι πρέπει:

  • Να κάνουν χρήση, όταν είναι δυνατόν, εγχώριων αξιόπιστων και γνωστών ηλεκτρονικών καταστημάτων.
  • Να κάνουν έρευνα σε αξιόπιστες πηγές στο διαδίκτυο για σχόλια και συστάσεις άλλων πελατών που έχουν ήδη αγοράσει από το συγκεκριμένο ηλεκτρονικό κατάστημα.
  • Να μην κάνουν παραγγελίες από άγνωστα ηλεκτρονικά καταστήματα που βρήκαν σε κάποιο email που τους απεστάλη από άγνωστο αποστολέα
  • Να αποφεύγουν την πραγματοποίηση αγορών που απαιτούν, αποκλειστικά, την πληρωμή μέσω τραπεζικού εμβάσματος και δεν δέχονται την πληρωμή με πιστωτική κάρτα ή την αντικαταβολή ως τρόπο πληρωμής.
  • Να αποφεύγουν να δίνουν προκαταβολή για συμφωνία με κάποιον που γνώρισαν μέσω email, ηλεκτρονικής αγγελίας, ανάρτησης σε κοινωνικά δίκτυα.

Τηλεφωνικές κλήσεις με πρόσχημα βλάβη του ηλεκτρονικού υπολογιστή

«Προσοχή εάν σας καλέσει κάποιος από άγνωστο αριθμό και ισχυρίζεται ότι είναι από μεγάλη εταιρία πληροφορικής, χωρίς να έχετε δηλώσει προηγουμένως κάποια βλάβη για τον Η/Υ σας. Να διακόπτετε αμέσως την κλήση γιατί με το πρόσχημα της επισκευής υποτιθέμενης βλάβης, θα σας «εκμαιεύσουν» προσωπικά δεδομένα και θα υποκλέψουν λογαριασμούς σας», λέει ο κ. Τζάνος.

Αιτήματα πληρωμής μέσω e-mail

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται, όπως τονίζει ο κ. Τζάνος, και όταν λαμβάνουμε αιτήματα πληρωμής μέσω e-mail. «Να επαληθεύετε πάντα τηλεφωνικά με τον προμηθευτή ή τον πελάτη σας ότι το αίτημα πληρωμής είναι έγκυρο και να διασταυρώνετε τηλεφωνικά τον αριθμό λογαριασμού στον οποίο πρόκειται να πιστωθούν τα χρήματα».

Γενικότερα, οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι χρήσιμες συμβουλές μπορούν να βρουν στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας και της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, καθώς και στις ιστοσελίδες των τραπεζών τους και των άλλων εταιριών με τις οποίες συναλλάσσονται.

Τα Money Mules

Οι συναλλασσόμενοι θα πρέπει να προσέχουν να μην δέχονται να μεσολαβήσουν ως ενδιάμεσοι για μεταφορά χρημάτων σε τρίτους, προσθέτει ο κ. Τζάνος.

Ένας τρόπος διαδικτυακής απάτης, στον οποίο το «θύμα» μπορεί να επιδιώκει να αποκομίσει και το ίδιο κάποιο κέρδος, είναι τα «money mules».

Τα «μουλάρια του χρήματος» είναι τρίτα άτομα που ηθελημένα ή άθελά τους χρησιμοποιούνται από τους απατεώνες του διαδικτύου για τη μεταφορά χρημάτων. «Οι συναλλασσόμενοι πρέπει να προσέχουν να μην δέχονται να μεσολαβήσουν ως ενδιάμεσοι για μεταφορά χρημάτων σε τρίτους, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα ένα ποσοστό χρημάτων ως προμήθεια. Να μην δίνουν ποτέ στοιχεία των τραπεζικών τους λογαριασμών (IBAN) σε τρίτους, εκτός και εάν τους γνωρίζουν και τους εμπιστεύονται», καταλήγει ο κ. Τζάνος.

Νένα Μαλλιάρα
Νένα Μαλλιάρα

gazzetta
gazzetta reader insider insider