Τροκούδη στο insider.gr: ESG και Open Data Hub ανεβάζουν ψηλά τον πήχη για τις δημόσιες επιχειρήσεις

Το Υπερταμείο χαράσσει μια φιλόδοξη πορεία με γνώμονα το ESG και στόχο να μεταλαμπαδεύσει και να προωθήσει βέλτιστες πρακτικές στις δημόσιες επιχειρήσεις. Η κ. Ανθή Τροκούδη, Διευθύντρια Επικοινωνίας και Βιωσιμότητας του Υπερταμείου, σε συνέντευξη που παραχωρεί στο Insider.gr μιλάει για τη στρατηγική ESG σημειώνοντας ότι «το Υπερταμείο επικεντρώνεται στο να κάνει τις επιλογές που θα το καθιερώσουν ως Public Wealth Fund-πρότυπο» ενώ αναλύει τις προκλήσεις που θέτουν για τις θυγατρικές του οι στόχοι βιωσιμότητας. Μεταξύ άλλων, εξηγεί με παραδείγματα τους τρόπους με τους οποίους το Υπερταμείο προωθεί μεταρρυθμίσεις-τομές οι οποίες θα λειτουργήσουν προς όφελος της κοινωνίας αλλά και της οικονομικής ευρωστίας των επιχειρήσεων που έχουν τεθεί κάτω από την «ομπρέλα» του. 

Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη που παραχώρησε η κ. Ανθή Τροκούδη στο Insider.gr:

1)Σε ποιους άξονες κινείται η στρατηγική του Βιώσιμης Ανάπτυξης του Υπερταμείου; Σε ποιες ενέργειες θα προχωρήσει το Υπερταμείο για να διασφαλίσει την ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG;

Η ανταπόκριση του Υπερταμείου στα νέα δεδομένα που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή, αποτελεί αυτονόητη υποχρέωση για εμάς. Το Υπερταμείο επικεντρώνεται στο να κάνει τις επιλογές που θα το καθιερώσουν ως Public Wealth Fund-πρότυπο, σε ένα βιώσιμο αύριο, υποστηρίζοντας τις δημόσιες επιχειρήσεις στην ενσωμάτωση των ESG, στην καθημερινή λειτουργία τους.

Η στρατηγική μας για τη βιώσιμη ανάπτυξη προσεγγίζεται από τρεις πλευρές. Πρώτα απ’ όλα από την οριοθέτηση στόχων ESG που θα παρακολουθούνται από σχετικούς δείκτες (KPIs). Παράλληλα, δημιουργούμε ένα χάρτη υλοποίησης των ESG στόχων μας, γύρω από ένα σύνολο προτύπων και αναφορών, όπως αυτά που πρέπει να ακολουθούν μεγάλα επενδυτικά ταμεία. 

Η δεύτερη προσέγγιση έχει να κάνει με την εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του προσωπικού των δημοσίων επιχειρήσεων, μέσω αντίστοιχων προγραμμάτων που μπορούν να εμπνεύσουν το ανθρώπινο δυναμικό, σε μια σειρά από βέλτιστες πρακτικές ESG.

Η τρίτη πλευρά προσέγγισης είναι η διαφάνεια, μέσα από συγκεκριμένα reports και σε συνεργασία με οργανισμούς αξιολόγησης.

2)Πώς θεωρείτε ότι ανταποκρίνονται οι θυγατρικές του Υπερταμείου στα κριτήρια ESG; Ποιες είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις;

Για τις θυγατρικές του Υπερταμείου η στρατηγική ESG αποτελεί βασικό στοιχείο μετασχηματισμού. Η καθεμιά ξεχωριστά, -ανάλογα με τη φάση ωριμότητας στην οποία βρίσκεται- έχει καταρτίσει ένα ολοκληρωμένο πλάνο στρατηγικής βιωσιμότητας και ESG, το οποίο σε πρώτη φάση είναι τριετές. Οι εταιρίες μας έχουν ήδη ξεκινήσει να εφαρμόζουν  ενέργειες που αφορούν στο εν λόγω πλάνο και παράλληλα εναρμονίζονται  με τη συνολική στρατηγική του Υπερταμείου. Είμαστε στα πρώτα μας βήματα, αλλά θέλουμε να θέσουμε ψηλά τον πήχη. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί σε συνεργασία με τον ΕΣΕΔ σεμινάρια ESG σε 5 Διοικητικά συμβούλια θυγατρικών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στη μείωση της σπατάλης νερού για τις οποίες οι ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ υλοποιούν ήδη συγκεκριμένα  προγράμματα, αλλά και για τη σπατάλη τροφίμων με προγράμματα που ήδη υλοποιούνται και ενισχύονται από τον ΟΚΑΑ και την ΚΑΘ.

Παράλληλα, πολύ σημαντική είναι για εμάς η στρατηγική προσβασιμότητας για ΑμεΑ. Θέλουμε να προσφέρουμε ισότιμες υπηρεσίες και ξεκινάμε από τις Συγκοινωνίες Αθηνών με ένα πλάνο με ήπιες αλλά ουσιαστικές παρεμβάσεις, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη.  

3) Θεωρείτε ότι υπάρχουν θεσμικά, πρακτικά ή άλλα εμπόδια τα οποία επιβραδύνουν την εκπλήρωση των στόχων ESG;

Είναι γεγονός ότι υπάρχουν πολλές προκλήσεις. Η μετάβαση  στην οικονομία του μηδενικού άνθρακα είναι μία πρόσκληση για όλα τα κράτη. Παρόλα αυτά η χώρα μας έχει κάνει πολύ σημαντικά βήματα με την ΔΕΗ να αποτελεί παράδειγμα επιτάχυνσης στην απολιγνιτοποίηση. Η δυναμική στροφή μας προς τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και τον ψηφιακό μετασχηματισμό είναι βασικό κομμάτι της στρατηγικής του Υπερταμείου και των θυγατρικών του. Για αυτό και η ένταξή μας στον διεθνή οργανισμό ONE PLANET SOVEREIGN WEALTH FUND (OPSWF) ήταν από τις πρώτες κινήσεις της νέας Διοίκησης του Υπερταμείου. Πρόκειται για μία συμμαχία για το κλίμα, στην οποία συμμετέχουν όλα τα διεθνή, Δημόσια Επενδυτικά Funds μέσα από συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που ακολουθούν από κοινού.

4) Πρόσφατα το Υπερταμείο παρουσίασε την καινοτόμο πλατφόρμα Open Data Hub. Τα δεδομένα που θα είναι διαθέσιμα μέσω της συγκεκριμένης πλατφόρμας αναμένεται να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των θυγατρικών. Όπως έχει αναφέρει και η διοίκηση του Υπερταμείου, στόχος είναι να διασφαλιστεί και η οικονομική βιωσιμότητα των εταιρειών. Επειδή πρόκειται για κάτι εντελώς καινούριο, έχετε εικόνα για τα αποτελέσματα αντίστοιχων πρωτοβουλιών στο εξωτερικό; 

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν έχουμε δει να γίνεται κάποια αντίστοιχη πρωτοβουλία από τα Δημόσια Επενδυτικά Ταμεία. Σε εθνικό επίπεδο υπάρχει το data.gov.gr που αποτελεί πρωτοβουλία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης αλλά και το https://hub.data.gov.rs/en/home/, που περιλαμβάνει οδηγούς και υποστήριξη για όποιον  θέλει να αξιοποιήσει τα open data.

Έχουμε καταγράψει γενικά πολλές αντίστοιχες δράσεις διεθνώς όπου εμβληματικοί οργανισμοί έχουν υλοποιήσει δράσεις ανοιχτών δεδομένων με πολύ σημαντικά οφέλη, ενώ και στο πλαίσιο της στρατηγικής μας, θα φροντίσουμε για την ποσοτικοποίηση των σχετικών αποτελεσμάτων του Open Data Hub όσο αφορά τους δείκτες ESG.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το portal του European Environment Agency (https://www.eea.europa.eu/data-and-maps) που περιέχει περισσότερα από 5.500 σύνολα δεδομένων καλύπτοντας όλο το φάσμα των περιβαλλοντικών παραμέτρων που αξιοποιούνται για εθνικές/ευρωπαϊκές πολιτικές αλλά και για τις δραστηριότητες του ιδιωτικού τομέα ή το portal ESG δεδομένων της Παγκόσμιας Τράπεζας (https://datatopics.worldbank.org/esg/) με αντίστοιχη βαρύτητα.

Σε πρώτη φάση, εστιάζουμε σε συνέργειες με το ελληνικό οικοσύστημα, κάτι που θα καταφέρει να αναπτύξει περαιτέρω τη λειτουργία του hub και θα μεταδώσει περισσότερα στοιχεία προς αξιοποίηση σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, ιδιαίτερα εκείνους που έχουν ως κύριο αντικείμενο την έρευνα και την καινοτομία. Στο όλο εγχείρημα συμμετέχουν τα αρμόδια στελέχη των θυγατρικών που έχουν αναλάβει την επιλογή, εξαγωγή και επεξεργασία των δεδομένων προκειμένου για την ανάρτησή τους στο Hub, αλλά και για την «επικοινωνία» των πληροφοριακών συστημάτων των εταιρειών με το Hub.

5)  Όπως αναφέρθηκε στην πρόσφατη παρουσίαση του Open Data Hub, μέσω της διάθεσης δεδομένων των δημοσίων επιχειρήσεων, το Υπερταμείο φροντίζει να εξασφαλίσει σε πανεπιστήμια, ερευνητικούς φορείς, start up επιχειρήσεις, τη δυνατότητα να αντλούν τα απαραίτητα στοιχεία που θα τους βοηθήσουν να αναπτύξουν νέες υπηρεσίες. Μπορείτε να το αναλύσετε πρακτικά με ένα παράδειγμα;

Οι θυγατρικές μας ήδη συνεργάζονται με πανεπιστήμια, ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς για την επιτάχυνση των δράσεων που αφορούν τα δεδομένα και την αξιοποίησή τους. Παραδείγματα αποτελούν τα ερευνητικά έργα στα οποία συμμετέχουν οι ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ με αντικείμενο την βέλτιστη διαχείριση των υδάτων ή την επεξεργασία λυμάτων ή έργα στις Συγκοινωνίες Αθηνών με αντικείμενο την παρακολούθηση του συγκοινωνιακού έργου της στάθμης εξυπηρέτησης επιβατών, τα οποία βασίζονται σε διαχείριση και επεξεργασία δεδομένων. Είναι σίγουρο ότι η λειτουργία του Hub και ο διαρκής εμπλουτισμός του με δεδομένα θα αποτελέσουν ένα πεδίο διαρκούς συνεργασίας με ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς αλλά και με τον ιδιωτικό τομέα.

Η διάθεση δεδομένων μέσω του Hub μπορεί πράγματι να αποτελέσει εφαλτήριο για το σχεδιασμό νέων υπηρεσιών. Για παράδειγμα, δεδομένα που αφορούν την προσβασιμότητα ΑμεΑ στο δίκτυο των Συγκοινωνιών Αθηνών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση υπηρεσιών κινητικότητας για τους συμπολίτες μας που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία π.χ. σχεδιασμό της βέλτιστης διαδρομής προς τον προορισμό τους με την μέγιστη δυνατή διευκόλυνση. Γενικότερα, δεδομένα της τηλεματικής των λεωφορείων και τρόλεϊ, σε συνδυασμό με δεδομένα από άλλους φορείς και μέσα μεταφοράς (π.χ. ταξί ή τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο) μπορούν να συνδυαστούν από τους ενδιαφερόμενους φορείς για την υλοποίηση υπηρεσιών ενοποιημένων μεταφορών (Mobility as a Service) για το σύνολο των πολιτών, που αποτελεί μια προσέγγιση που έχουμε δει να αναπτύσσεται διεθνώς. 

6)Παραμένοντας στην καινοτόμο πλατφόρμα που έχετε θέσει σε λειτουργία, αναφέρθηκε επίσης ότι αναμένεται να παραχθεί αξία προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Συνδέεται αναμφίβολα με τη βιώσιμη ανάπτυξη και το ESG….

Το Open Data Hub αποτελεί ένα εργαλείο καινοτομίας για τη χώρα συνολικά καθώς αξιοποιείται ένα πολύ σημαντικό περιουσιακό κομμάτι του Υπερταμείου, όπως είναι τα ανοικτά δεδομένα των θυγατρικών του για να παραχθεί αξία, τόσο προς όφελος της κοινωνίας, όσο και προς όφελος της οικονομίας, αλλά και του περιβάλλοντος. Αποτελεί δε, από μόνο του μία ESG πρωτοβουλία καθώς είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα προόδου στη διαφάνεια των δημοσίων επιχειρήσεων. Η συγκεκριμένη πλατφόρμα δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη να δημιουργήσει δικούς του δείκτες μέτρησης και διαγράμματα παρακολούθησης της αύξησης των δεδομένων, συμβάλλοντας δυναμικά στην προώθηση της διαφάνειας των δημόσιων επιχειρήσεων. 

Στον τομέα του περιβάλλοντος, ένα παράδειγμα σχετικών στοιχείων που παρέχει το hub είναι εκείνα της ΕΥΔΑΠ, μέσω των οποίων ο επισκέπτης μπορεί να πληροφορηθεί σε βάθος για θέματα όπως η κατανάλωση νερού ανά περιοχή και τα αποθέματα στους ταμιευτήρες, της ΕΥΑΘ που παρέχει ποιοτικά χαρακτηριστικά του νερού από τακτικές δειγματοληψίες και αναλύσεις, αλλά και από τα στοιχεία που δίνουν οι αγορές (ΟΚΑΑ και ΚΑΘ) στοιχεία που αφορούν ποσότητες αποβλήτων, ακόμα και για τα υλικά αυτών, σε ποσοστιαία μάλιστα κατανομή επί της συνολικής ποσότητας.