Ροή
Η ποσότητα των απορριμμάτων που προκύπτουν στον κλάδο της λιανικής δημιουργούν αμφιβολίες για το κατά πόσο τελικά είναι εφικτή η επίτευξη της κυκλικότητας και της εφαρμογής βιώσιμων πολιτικών σε επίπεδο εταιρείας. Τη λύση φαίνεται να δίνει η αλλαγή οπτικής στον τρόπο αντιμετώπισης των αποβλήτων μέσω της υιοθέτησης των αντίστροφων αλυσίδων εφοδιασμού οι οποίες προωθούν την επιστροφή/επανάχρηση των προϊόντων μέσω μιας αντίστροφης πορείας στα όρια της αλυσίδας εφοδιασμού.
Ιδιαίτερα η βιομηχανία μόδας η οποία αντιπροσωπεύει ένα ουσιαστικό μέρος της παγκόσμιας οικονομίας με αξία άνω των 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το 2022 και απασχολεί πάνω από 430 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως αναμένεται να αντλήσει μεγάλα οφέλη από τη συγκεκριμένη πρακτική. Και αυτό, επειδή βρίσκεται πίσω σε όρους κυκλικής οικονομίας.
Η ανάπτυξη του κλάδου σύμφωνα με μια έκθεση της McKinsey το 2016 δείχνει ότι ενώ οι καταναλωτές αγόρασαν 60% περισσότερα ρούχα το 2014 από ό,τι το 2000, κράτησαν τα ρούχα μόνο για το μισό χρονικό διάστημα χρόνο.
Το απόθεμα που επιστρέφεται δημιουργεί 9,6 δισεκατομμύρια λίβρες απορριμμάτων χωματερής κάθε χρόνο. Εκπέμπει περισσότερους από 27 εκατομμύρια μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα που ισοδυναμεί με τις εκπομπές που θα επιτύγχαναν 5,9 εκατομμύρια οχήματα σε ένα χρόνο σύμφωνα με μια μελέτη της εταιρείας Optoro. Ειδικά όσον αφορά στην ένδυση, πέρυσι το 12,2% των προϊόντων ένδυσης επιστράφηκε, ακολουθώντας την πρώτη κατηγορία η οποία ήταν τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων (19,4%). Ενδεικτικό είναι ότι σύμφωνα με την EPA, υπολογίζεται ότι υπάρχουν 11,3 εκατομμύρια τόνοι κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων στις ΗΠΑ.
Στο πλαίσιο αυτό, οι πλατφόρμες αντίστροφης αλυσίδας εφοδιασμού εκτελούν πέντε διαδικασίες:
▪ Απόκτηση προϊόντος—απόκτηση του χρησιμοποιημένου προϊόντος από τον χρήστη.
▪ Αντίστροφη ανάκτηση—μεταφορά των προϊόντων σε μια εγκατάσταση για επιθεώρηση, ταξινόμηση και διάθεση.
▪ Επιθεώρηση και διάθεση—εκτίμηση της κατάστασης της επιστροφής και λήψη της πιο κερδοφόρας απόφασης για επαναχρησιμοποίηση.
▪ Ανακατασκευή (ή ανακαίνιση εναλλακτικά), επιστροφή του προϊόντος στις αρχικές προδιαγραφές.
▪ Μάρκετινγκ το οποίο θα δημιουργήσει δευτερεύουσες αγορές για τα ανακτημένα προϊόντα.
Όταν σχεδιάζονται σωστά, οι αντίστροφες αλυσίδες εφοδιασμού (γνωστές και ως reverse logistics) βελτιώνουν την ικανοποίηση των πελατών, μειώνουν τα απόβλητα, δημιουργούν νέες ροές εσόδων, εξοικονομούν διοικητικά κόστη, έξοδα για επισκευές, τεχνική υποστήριξη, διασφάλιση ποιότητας, μάρκετινγκ και έξοδα διάθεσης. Η ικανοποίηση των πελατών μπορεί να ενισχυθεί παρέχοντας δωρεάν αποστολή για τα επιστρεφόμενα είδη, προσφέροντας στους πελάτες πλήρη επιστροφή χρημάτων και χωρίς να απαιτείται η επιστροφή της αρχικής συσκευασίας. Η προσφορά οικονομικής αποστολής μπορεί να μειώσει το κόστος μεταφοράς, αλλά θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν ότι για τους οργανισμούς που προσπαθούν να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα και τα απόβλητα, μόνο ορισμένα πράγματα που επιστρέφουν μπορούν να προωθηθούν εκ νέου για άμεση διάθεση.
Από την άλλη, υπάρχουν ορισμένες προκλήσεις σε μια αντίστροφη αλυσίδα εφοδιασμού. Η ροή των παραγγελιών επιστροφής μπορεί να καθίσταται περίπλοκη καθώς εμπλέκει πολλούς επιχειρηματικούς εταίρους και σημεία προέλευσης για να επιστρέψουν τα προϊόντα εκεί που πρέπει να πάνε. Είναι συχνά δύσκολο για τους κατασκευαστές να παρακολουθούν τις πληροφορίες μεταξύ διαφορετικών τμημάτων της εταιρείας και να παρακολουθούν τις παραγγελίες. Ωστόσο, πλέον υπάρχει μια ενεργή βιομηχανία ψηφιακών εφαρμογών για σύνθετες διεργασίες, μια εξέλιξη που μπορεί να προσφέρει λύση στο πρόβλημα του tracking.
