ΟΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ

Ο πόλεμος, τα τανκς, η παράδοξη στάση της αγοράς και ο... μουτζούρης

Οι Κεντρικές Τράπεζες έχουν πολλές φορές και σε διαφορετικές ευκαιρίες τονίσει ότι η πολιτική της νομισματικής σύσφιξης, δηλαδή των υψηλότερων επιτοκίων και της συρρίκνωσης της ρευστότητας, είναι κάτι που στοχεύει στην οικονομική επιβράδυνση (ύφεση) και έτσι στην αναχαίτιση του πληθωρισμού. 

Μια ματιά όμως στην συμπεριφορά των αγορών με το που μπήκε το 2023, δείχνει σαν οι αγορές να θεωρούν ως δεδομένο πλέον ότι δεν έρχεται ύφεση. Και όχι μόνο αυτό. 

Όλες οι εκτιμήσεις και κυρίως οι επενδυτικές συμπεριφορές δείχνουν μια σιωπηρή βεβαιότητα ότι οι Κεντρικές Τράπεζες έχουν ήδη αρχίσει την αναδίπλωσή τους όσο αφορά την νομισματική σύσφιξη. 

Σύμφωνα με το αξιόπιστο – όσο αφορά το «διάβασμα» της αγοράς – bloomberg, τέσσερα είναι τα σημεία που καθορίζουν αυτή την συμπεριφορά: 

•    Ο πληθωρισμός έχει ήδη περάσει το σημείο κορύφωσης 
•    Ο βηματισμός της αύξησης των επιτοκίων έχει αρχίσει να επιβραδύνεται και σύντομα θα σταματήσει εντελώς 
•    Η Κίνα ξαναμπαίνει μετά τον Covid σε ενεργό δράση και με φούλ μηχανές
•    Οι βαριές συνέπειες της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη έχουν ξεπερασθεί λόγω του μαλακού χειμώνα, χωρίς ανεπανόρθωτες ζημιές.

Ο καθένας μπορεί να εκτιμήσει την ακρίβεια των στοιχείων αυτών ή να την αμφισβητήσει, αλλά οι αγορές στην πράξη επιμένουν ότι «έτσι είναι». 

Η αλήθεια είναι ότι η εμπειρία της δεκαετίας του 70’ αμφισβητεί ευθέως το πρώτο σημείο, καθώς η βιασύνη τότε της Fed να θεωρήσει την μάχη εναντίον του πληθωρισμού κερδισμένη στις αρχές της δεκαετίας, πληρώθηκε αργότερα με πολύ «πόνο» μέσω της πολιτικής πολιτικής Βόλκερ. 

Βέβαια όπως επισημαίνεται σε κάποια σχόλια στον διεθνή οικονομικό τύπο ο Λάρρυ Σάμμερς που πολύ έγκαιρα προειδοποιούσε την Fed για το λάθος της εκτίμησης περί προσωρινότητας του πληθωρισμού, τώρα υποστηρίζει ότι οι αυξήσεις επιτοκίων δεν θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι πρέπει να συνεχισθούν. 

Πράγμα που ενδεχομένως δίνει ένα «δίκιο» στην πρώτο σημείο από τα τέσσερα που οδηγούν τις αγορές. 

Ο ίδιος όμως στην ίδια παρέμβαση παραδέχθηκε ότι η Fed «οδηγεί το όχημα σε μια πολύ, πολύ ομιχλώδη νύχτα, που η οικονομία θα μπορούσε ακόμη να κινηθεί προς κάθε κατεύθυνση…». 

Με άλλα λόγια ναι μεν αλλά…

Το ενδιαφέρον επίσης είναι ότι τα δύο τελευταία στοιχεία, ήτοι αυτό που αφορά τις εξελίξεις στην Ευρώπη και στην Ασία (Κίνα) σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αξιολογηθούν σαν αντιπληθωριστικοί παράγοντες, αλλά το απολύτως αντίθετο όσο αφορά την αναχαίτιση των πληθωριστικών πιέσεων.

Εκείνο όμως που φαίνεται να αγνοούν οι αγορές και να αρνούνται να το «διαβάσουν» είναι οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, αυτοί δηλαδή που ανέτρεψαν την κατάσταση και στην δεκαετία του 70’ όταν οι Κεντρικές Τράπεζες πίστευαν ότι είχαν ξεπεράσει την «κορυφή» των πληθωριστικών πιέσεων. 

Και στο «μέτωπο» αυτό αρκεί και μόνο να λάβει υπ΄ όψη του κανείς ότι με τον είσοδο του 2023, οι αποφάσεις για επαν-εξοπλισμό της Ουκρανίας με τα τελευταίας λέξης της τεχνικής Τανκς πέφτουν πλέον βροχή τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την Ευρώπη. 

Αυτό σημαίνει ότι η άνοιξη του 2023 έχει όλες τις προϋποθέσεις για ένα πολύ μεγαλύτερης και ενδεχομένως άλλης «ποιότητας» και επικινδυνότητας πόλεμο στην Ουκρανία. 

Και ενδεχομένως όχι μόνο στην Ουκρανία, μιας και η Λευκορωσία μπαίνει ολοένα και περισσότερο στο στόχαστρο των εμπλεκόμενων στην σύγκρουση αυτή. 

Ας μη ξεχνάμε ότι την δεκαετία του 70’ ήταν ένας πόλεμος μακριά από την Ευρώπη (Μέση Ανατολή) που ανάτρεψε την «κατάσταση» και μια ήττα ακόμα πιο μακριά, στο Βιετνάμ, που έδωσε ένα νέο γύρο πληθωριστικών πιέσεων που κράτησε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας μέχρι να ξεκινήσει ο «βομβαρδισμός» του Βόλκερ. 

Που και πάλι δεν κατάφερε να επαναφέρει τις τιμές σε έλεγχο παρά μερικά χρόνια μετά και μετά από αρκετό «πόνο» κατά την αγαπημένη έκφραση της κας Λαγκάρντ...

Εκτιμούν οι «αγορές» ότι τα όσα πρόκειται να αρχίσουν να συμβούν  σε λιγότερο από ένα μήνα στην Ουκρανία θα είναι λιγότερο σημαντικά; 
Ή έχει δίκιο ο Λάρυ Σάμερς που κρατάει «πισινή» λέγοντας πως η Fed «οδηγεί το όχημα σε μια πολύ, πολύ ομιχλώδη νύχτα, που η οικονομία θα μπορούσε ακόμη να κινηθεί προς κάθε κατεύθυνση…»;. 

Προφανώς παίζεται ένα μεγάλο στοίχημα στις αγορές, το οποίο αυτοί που είναι πιο «μακριά» από την πόρτα εξόδου κινδύνου, θα είναι εκείνοι που θα στο τέλος θα μείνουν με τον... μουτζούρη. 

Αυτό το στοίχημα όμως είναι μεγάλο και δεν αφήνει κανέναν απ’ έξω. 

Γ. Αγγέλης