ΔΕΗ: Πώς φθάσαμε μέχρι εδώ

Μία «καυτή πατάτα» η οποία πέρασε από χέρι σε χέρι κατά τα τελευταία πενταετία αποτελεί η αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ, ενώ η ίδια η επιχείρηση βρέθηκε πολλάκις στις συμπληγάδες των πολιτικών αντιπαραθέσεων και της υποχρέωσης, από την άλλη, για απελευθέρωση της αγοράς όπως συμβαίνει στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. 

Η ΔΕΗ, ο πυλώνας του ενεργειακού συστήματος της χώρας, παρουσιάζει σήμερα ασθενή οικονομικά μεγέθη με τις ζημιές να φθάνουν τα 542 εκατ. ευρώ για το 2018 ενώ η χρηματιστηριακή της αξία έχει φθάσει τα 300 εκατ. ευρώ από τα 2,5 δισ. και τα χρέη των τρίτων προς την επιχείρηση ξεπερνούν τα 2,5 δισ. 

Σε μια μεταβατική περίοδο για τον ενεργειακό κλάδο παγκοσμίως, όπου επιχειρείται η σταδιακή απανθρακοποίηση και η παύση λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων, η ΔΕΗ αναζητά μνηστήρες προκειμένου να εξαγοράσουν το 40% του λιγνιτικού της δυναμικού. Η δεύτερη προσπάθεια για την πώληση των μονάδων θα ολοκληρωθεί στις 28 Μαΐου οπότε και αναμένεται η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών από τους υποψήφιους επενδυτές, μια διαδικασία η οποία εκτυλίσσεται σε κλίμα ανησυχίας για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον, επειδή μία δεύτερη αποτυχία στο διαγωνισμό θα μπορούσε να θέσει θέμα διάθεσης και των υδροηλεκτρικών (ή πώλησης έναντι πολύ χαμηλού τιμήματος) και δεύτερον, επειδή ακόμη και αν ολοκληρωθεί η πώληση με σχετικά ευνοϊκούς όρους, μένουν πολλά μελανά σημεία όσον αφορά στο καθεστώς που θα ισχύσει για την ΔΕΗ που θα μείνει πίσω.

Η ΔΕΗ μετασχηματίζεται σε μια επιχείρηση που θα έχει ως βασικό πυλώνα ανάπτυξης της ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την εξωστρέφεια. Ωστόσο, προβληματισμό έχουν προκαλέσει για τις μελλοντικές δυνατότητες ανάπτυξης τα πρόσφατα οικονομικά αποτελέσματα της ΔΕΗ, τα οποία κατέδειξαν ζημιές 542 εκατ. ευρώ. Διεθνείς οίκοι αξιολόγησης και ανώτατα τραπεζικά στελέχη στην Ελλάδα εκτιμούν ότι η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης, ο υψηλός δανεισμός και η έλλειψη πρόσβασης στις διεθνείς αγορές απειλούν όχι μόνο τη βιωσιμότητα της επιχείρησης αλλά και ολόκληρη την οικονομία. 

Σχετική έκθεση των ελεγκτών της Ernst & Young έκανε λόγο για «ουσιώδη αβεβαιότητα, η οποία ενδεχομένως θα εγείρει σημαντική αμφιβολία σχετικά με τη δυνατότητα της εταιρείας και του ομίλου να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους» εκπέμποντας ουσιαστικά σήμα κινδύνου για την μελλοντική δραστηριότητα της επιχείρησης.

Από την άλλη, ο οίκος αξιολόγησης S&P θεωρεί εξασφαλισμένη τη ρευστότητα της ΔΕΗ σημειώνοντας ότι οι πιστωτικές γραμμές που διαθέτει η εταιρεία θα τη στηρίξουν για το επόμενο 12μηνο.

Σύμφωνα με τον οίκο, η εταιρεία έχει περίπου 435 εκατ. ευρώ σε ρευστότητα και επιπλέον 702 εκατ. διαθέσιμα σε πιστωτικές γραμμές (μετά το 2022).

Σημειώνεται ότι όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς και σχετικό ρεπορτάζ του insider.gr,  παρά το γεγονός ότι τα δάνεια είναι σε μεγάλο βαθμό εξασφαλισμένα, ο υψηλός δανεισμός και κυρίως η απώλεια πρόσβασης στις διεθνείς αγορές εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα για την επιχείρηση. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι σε απόλυτους αριθμούς, ο καθαρός δανεισμός της ΔΕΗ στα τέλη του 2018 διαμορφώθηκε στα 3.744,8 δισεκατομμύρια ευρώ, μειωμένος κατά 212,4 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2017. Εντούτοις, το γεγονός ότι η επιχείρηση κατέγραψε ζημιές 542 εκατ. ευρώ μετά φόρων –έναντι κερδών 127,6 εκατ. ευρώ το 2017- δυσχεραίνει και τη χρηματοοικονομική της εικόνα.  Επιπλέον, το σύνολο του ενεργητικού της ΔΕΗ μειώθηκε κατά 8,1% σε ετήσια βάση στα 14,122 δις. ευρώ ενώ η συνολική καθαρή θέση σε επίπεδο Ομίλου μειώθηκε κατά 29,7% και διαμορφώθηκε στα 3,943 δισ. ευρώ.  

Η δρομολογούμενη πώληση του 40% του λιγνιτικού δυναμικού αποτελεί μία δύσκολη εξίσωση. Πρόκειται για μία ιδιωτικοποίηση η οποία έχει περάσει κυριολεκτικά από 40 κύματα και αφού εγκαταλείφθηκε το σχέδιο της Μικρής ΔΕΗ, επιλέχθηκε η πώληση των μονάδων σε Μεγαλόπολη και Φλώρινα. 

Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει (έστω και εκ του αποτελέσματος) ότι το άνοιγμα της αγοράς επιχειρείται με έναν άναρχο και «άγαρμπο» τρόπο ο οποίος πλήττει και την ΔΕΗ και την αγορά (και όπως φαίνεται και τους καταναλωτές). Στο θέμα εμπλέκονται και τρίτοι φορείς όπως είναι η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού και η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι δεν φαίνεται να έχουν λάβει υπ’ όψιν όλες τις παραμέτρους και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής αγοράς. Από την άλλη, στο εσωτερικό της χώρας, οι (πολιτικές) προτάσεις που έχουν κατά καιρούς ακουστεί δεν προβλέπουν όρους προκειμένου η ΔΕΗ να λειτουργήσει  ως Ανώνυμη Εταιρεία, απαλλαγμένη από τα δεσμά της κρατικής εξάρτησης.

Τα σχέδια της πώλησης

Η διαφορά μεταξύ των δύο σεναρίων είναι ότι το σχέδιο της μικρής ΔΕΗ περιελάμβανε το 30% όλου του παραγωγικού δυναμικού της ΔΕΗ, πρωτίστως περιελάμβανε υδροηλεκτρικά, τα οποία είναι και το πιο αποτελεσματικό κομμάτι της ΔΕΗ, περιελάμβανε λιγνίτες και περιελάμβανε και μονάδες φυσικού αερίου και πελατολόγιο.  Από την άλλη, η λύση που προωθείται αυτή τη στιγμή περιλαμβάνει την πώληση των λιγνιτικών μονάδων σε Μεγαλόπολη (3,4) και Φλώρινα (Μελίτη 1 και άδεια για Μελίτη 2), χωρίς να υπάρχει αναφορά σε ανάγκη εκχώρησης των υδροηλεκτρικών. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΔΕΗ, Μανώλη Παναγιωτάκη, η δεύτερη λύση θεωρείται πιο κατάλληλη. 

«Θα ήταν κατανοητό αν περιορίζονταν κάποιοι και έλεγαν ότι «αν είχαμε τη Μικρή ΔΕΗ θα ήμασταν καλύτερα» από ό,τι σήμερα. Είναι μια άποψη, εγώ έχω βέβαια διαφορετική, αλλά δεν πρόκειται γι’ αυτό. Φοβάμαι όμως ότι η επαναφορά δεν γίνεται μόνο για λόγους δικαίωσης. Αν το συνδυάσουμε με μια εκτεταμένη αρθρογραφία από διάφορες πλευρές, φοβάμαι ότι είναι μια προλείανση του εδάφους ώστε στο μέλλον, όταν διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες, να πουληθούν υδροηλεκτρικά, να αποστερηθεί η ΔΕΗ από τον πλούτο των υδροηλεκτρικών σταθμών. Πρέπει κάποιοι να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους», αναφέρει σχετικά ο πρόεδρος της επιχείρησης.

Στις 28 Μαΐου κρίνεται η πώληση των μονάδων

Η πώληση των μονάδων αποτελεί ένα περίπλοκο project ενώ επιφυλάξεις εκφράζει η αγορά για το κατά πόσο θα υπάρξει επενδυτικό ενδιαφέρον για την Μεγαλόπολη. 

Η  προθεσμία για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών έχει παραταθεί μέχρι τις 28 Μαΐου και όπως εκτιμά η διοίκηση της ΔΕΗ είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν συμπράξεις από την πλευρά της βιομηχανίας με πιο αναμενόμενη μια σύμπραξη μεταξύ ΒΙΟΧΑΛΚΟ-Μυτιληναίου.  

Ως προς το τίμημα που θα προσφέρουν οι επενδυτές για τις προς πώληση μονάδες, η επιχείρηση θα προχωρήσει σε νέα αποτίμηση (με ανεξάρτητο αποτιμητή) λαμβάνοντας ανάλογες συναλλαγές που έγιναν στην Ευρώπη. Πάντως κατά την προηγούμενη άγονη διαδικασία το τίμημα που προσφέρθηκε από τον Μυτιληναίο (ήταν η μόνη εταιρεία που υπέβαλε προσφορά) είχε κριθεί ιδιαίτερα χαμηλό, κάτι το οποίο εγείρει ανησυχίες για το πώς θα αποτιμήσει τελικά η αγορά και αυτή η φορά τις λιγνιτικές μονάδες. Η διοίκηση πάντως της ΔΕΗ εμμένει στη θέση της ότι δεν θα γίνει ούτε αυτή τη φορά αποδεκτό ένα πολύ χαμηλό τίμημα. 
 

Στην πώληση των μονάδων της ΔΕΗ αντέδρασαν φυσικά τα κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά και η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ. Αρκεί μία διαγώνια ανάγνωση των δηλώσεων των εκπροσώπων των πολιτικών δυνάμεων για να γίνει αντιληπτό ότι η ΔΕΗ έχει γίνει «μπαλάκι του τέννις» η οποία μάλιστα αναγκάζεται κάθε φορά να αλλάξει άναρχα γήπεδο».

ΝΔ: Ο ΣΥΡΙΖΑ αφήνει πίσω του μια ωρολογιακή βόμβα

Ο ΣΥΡΙΖΑ αφήνει πίσω του μία «ωρολογιακή βόμβα» τονίζει η εκπρόσωπος Τύπου της Νέας Δημοκρατίας, Σοφία Ζαχαράκη, αναφερόμενη στις ισχυρές απώλειες που κατέγραψε η ΔΕΗ.

«Η ΔΕΗ οδηγείται στην καταστροφή με απόλυτη ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ. Η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα την παρέλαβε με 90 εκατομμύρια κέρδη και την παραδίδει με 900 εκατομμύρια ζημιές» αναφέρει η εκπρόσωπος τύπου της ΝΔ.

«Την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει, αφήνει πίσω του μια ωρολογιακή βόμβα στη μεγαλύτερη επιχείρηση της χώρας. Οι πολίτες να είναι βέβαιοι ότι οι ευθύνες θα αποδοθούν» καταλήγει.

Γεννηματά:  Η καταστροφική πολιτική Τσίπρα και η χρεοκοπία της ΔΕΗ

«Όλη η αλήθεια της καταστροφικής πολιτικής Τσίπρα στην οικονομία αποτυπώνεται στην κατάσταση χρεoκοπίας της ΔΕΗ και την αύξηση της τιμής του ρεύματος που θα πληρώσουν οι πολίτες», δήλωσε η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, Φώφη Γεννηματά, με αφορμή τα οικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης.

Μανιάτης: Ξεπούλησαν το 50% των κερδών της εταιρείας με μηδενικό αντάλλαγμα

Πυρά κατά της κυβέρνησης και της διοίκησης της ΔΕΗ για την ανακοίνωση ζημιών, ύψους 540 εκατ. ευρώ για το 2018, εκτόξευσε ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ Γιάννης Μανιάτης ζητώντας να λογοδοτήσουν πολιτικά, αλλά και ποινικά, «οι άθλιοι τυχωδιώκτες» που κατέστρεψαν τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού.

«Οι υπεύθυνοι έχουν ονοματεπώνυμο: Αλ. Τσίπρας, Γ. Σταθάκης, Π. Σκουρλέτης, Π. Παναγιωτάκης. Ακύρωσαν τη "Μικρή ΔΕΗ" που νομοθέτησα το 2014 και θα έφερνε 4 δις ευρώ έσοδα κι επενδύσεις. Ξεπούλησαν το 50% των κερδών της εταιρείας με μηδενικό αντάλλαγμα», προσθέτει

ΠΟΤΑΜΙ: Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να συνεχίζει να παίζει με την τύχη της ΔΕΗ εν όψει εκλογών

Για «παιχνίδια» εις βάρος της ΔΕΗ κάνει λόγο το ΠΟΤΑΜΙ σημειώνοντας ότι «ο κ. Τσίπρας όλα αυτά τα 4 χρόνια μαζί με τους αρμόδιους Υπουργούς κ.κ. Σκουρλέτη και Σταθάκη επέλεξαν να συνεχίσουν τα πολιτικά παιχνίδια εις βάρος της ΔΕΗ για μικροκομματικές σκοπιμότητες, σε σύμπνοια βέβαια με την τωρινή της διοίκηση. Το Ποτάμι παρακολουθεί όλο αυτόν τον καιρό το ζήτημα της ΔΕΗ και γνωρίζει ότι το όλο διακύβευμα είναι τεράστιο και αγγίζει τόσο την ενεργειακή ασφάλεια όσο και την ίδια την οικονομία της χώρας. Καλούμε την κυβέρνηση και τη διοίκηση της εταιρείας να αναλάβουν τις ευθύνες τους έστω και την ύστατη ώρα. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να συνεχίζει να παίζει με την τύχη της ΔΕΗ εν όψει εκλογών»

Τσίπρας: Εγκληματική πολιτική επιλογή της κυβέρνησης η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας

Εγκληματική πολιτική επιλογή είχε χαρακτηρίσει το 2010 ο νυν πρωθυπουργός της χώρας και τότε πρόεδρος της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας την προωθούμενη από την κυβέρνηση απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, η οποία -όπως είπε, θα οδηγήσει σε δραματικές αυξήσεις της τιμής του ρεύματος για τον καταναλωτή. Μεταξύ άλλων, είχε αναφέρει ότι «θα επωφεληθούν αεριτζήδες, επενδυτές οι οποίοι θα θησαυρίσουν σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος», είπε χαρακτηριστικά και τάχθηκε στο πλευρό των συνδικάτων που «δεν ξεπουλιούνται και θα βάλουν μέτωπο στην πολιτική ξεπουλήματος του δημόσιου πλούτου».

Σκουρλέτης: Βαποράκια συμφερόντων θέλουν να κάνουν ρεσάλτο

Αίσθηση όμως είχε προκαλέσει και η δήλωση του τέως υπουργού Ενέργειας, Πάνου Σκουρλέτη:
«Θέλουν να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένα συμφέροντα» όσοι υποστηρίζουν την πώληση όσο της ΔΕΗ. «Είναι βαποράκια συμφερόντων θέλουν να κάνουν ρεσάλτο στη δημόσια περιουσία» πρόσθεσε χαρακτηριστικά αναφέροντας ότι υπάρχουν και στελέχη των δανειστών στα τεχνικά κλιμάκια που κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση.

Αδαμίδης (πρόεδρος ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ): Ψευτοεπενδυτές θα πάρουν πολλά περισσότερα από το 40%

Έντονες ήταν οι αντιδράσεις και από την πλευρά της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ με τον πρόεδρό της, Γιώργο Αδαμίδη, να τονίζει ότι πωλούνται οι καλύτερες και οι πιο κερδοφόρες μονάδες. Από την έναρξη της διαδικασίας της πώλησης πριν από ενάμισι περίπου χρόνο, ο κ.Αδαμίδης είχε κάνει λόγο για «επίδοξους ψευτοεπενδυτές» και «κρατικοδίαιτους» οι οποίοι «θα πάρουν όχι μόνο το 40% αλλά πολύ περισσότερο γιατί αυτές οι μονάδες είναι οι μονάδες οι οποίες εντάσσονται πρώτες στο σύστημα και είναι οι πλέον κερδοφόρες μονάδες της εταιρείας».
 

Παρά την δεινή οικονομική της κατάσταση, η ΔΕΗ θα είναι πρωταθλήτρια επενδύσεων το 2019. Ο προϋπολογισμός της Επιχείρησης για φέτος προβλέπει συνολικές επενδύσεις ύψους 686,7 εκατ. ευρώ. Επισημαίνεται ότι για την περίοδο 2015 – 2019 οι συνολικές επενδύσεις ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ.

Παράλληλα η ΔΕΗ έλαβε έγκριση νέας γραμμής χρηματοδότησης από την Τράπεζα Εμπορίου και Αναπτύξεως Ευξείνου Πόντου. Συγκεκριμένα, το ΔΣ της επιχείρησης και η Επιτροπή Πιστοδοτήσεων της Τράπεζας Εμπορίου και Αναπτύξεως Ευξείνου Πόντου - Black Sea Trade & Development Bank, έχουν εγκρίνει (υπό την τελική έγκριση του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας), τους οικονομικούς όρους νέας χρηματοδότησης ύψους 160 εκατ. ευρώ, πενταετούς διάρκειας με μία εφάπαξ αποπληρωμή στη λήξη του δανείου και ανταγωνιστικό επιτόκιο.

Όσον αφορά στα μελλοντικά σχέδια της επιχείρησης, όπως είναι γνωστό,  η ΔΕΗ κάνει στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές και τα εναλλακτικά καύσιμα, κάνει άνοιγμα στο εξωτερικό αλλά εισάγει και ένα νέο business concept το οποίο αφορά στην εσωτερική αγορά και το οποίο αυτή τη στιγμή «παίρνει σάρκα και οστά».

Συγκεκριμένα, για τις προθέσεις της ΔΕΗ όσον αφορά στις ΑΠΕ, ο πρόεδρος της επιχείρησης, Μανώλης Παναγιωτάκης, μιλώντας πρόσφατα από το βήμα του συνεδρίου της ΗΑΕΕ, επεσήμανε ότι: 

«Η ανάπτυξη των ΑΠΕ θα είναι για τη ΔΕΗ στο εξής η ατμομηχανή της ανάπτυξής της, όπως τα προηγούμενα χρόνια ήταν η συμβατική παραγωγή και τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, με επενδεδυμένα κεφάλαια πολλών δισεκατομμυρίων που στήριξαν τη μεταπολεμική ανάπτυξη της χώρα μας. Μέχρι το 2030 η στρατηγική μας είναι η κατασκευή και απόκτηση ΑΠΕ ισχύος τουλάχιστον 2 GW, που μεταφράζεται σε δεκαπενταπλασιασμό της ισχύος που θα έχουμε σε σχέση με σήμερα.
Μέχρι το 2022 σύμφωνα με το business plan μας θα έχουμε νέα ισχύ 600 MW. Αποτέλεσμα αυτού του στόχου θα είναι ότι θα τριπλασιαστεί το μερίδιο της ΔΕΗ στην εγχώρια αγορά: από το 3% που δυστυχώς είναι σήμερα θα πάμε στο 9%. Θα έχουμε πρόσθετη λειτουργική κερδοφορία της τάξεως των 85-90 εκατομμυρίων τον χρόνο. Η ΔΕΗ θα έχει την 1η θέση στα φωτοβολταϊκά, την 3η θέση στα αιολικά, την 1η στα μικρά υδροηλεκτρικά, την 1η στη βιομάζα και στη γεωθερμία και την 1η θέση στην αποθήκευση. Για το 2019 ο προϋπολογισμός μας για τις ΑΠΕ είναι 105 εκατομμύρια, που αντιστοιχεί σε νέα έργα 137 MW».