Μελισσοκόμοι: Διαδήλωσαν για να προλάβουν τα χειρότερα: Ποια μπορεί να είναι αυτά;

Την επομένη του μεγάλου αγροτικού συλλαλητηρίου, έγινε ένα άλλο αγροτικού ενδιαφέροντος συλλαλητήριο με συμμετοχή των απανταχού μελισσοκόμων. Γιατί δεν έγιναν και τα δύο ταυτόχρονα ώστε να υπάρχει μαζικότητα, δεν είναι σαφές, αλλά λόγω της εξίσου μεγάλης σπουδαιότητάς του, καλύτερα που ήλθαν έτσι τα πράγματα. Διότι, οι μελισσοκόμοι βάζουν στην ουσία ένα πολύ μεγάλο θέμα που με ευκολία μπορούμε να το ονομάζουμε «κλιματικής τρέλας».

Ένα από τα κεντρικά τους αιτήματα, ήταν αυτό των ελληνοποιήσεων μελιού και η αναγνώριση της δουλειάς τους ως προς την προστασία της βιοποικιλότητας, ενός θέματος με διαρκώς ανερχόμενη σημασία σε παγκόσμιο επίπεδο. Ας δούμε τι σημαίνουν όλα αυτά, παραθέτοντας ένα παράδειγμα σχετικά με το πώς γονιμοποιούνται στην Καλιφόρνια οι τεράστιες εκτάσεις με δένδρα αμυγδαλιάς για να φτάσει ο εκλεκτός αυτός ξηρός καρπός είτε σαν σνακ είτε σαν ρόφημα στους καταναλωτές.

Στην Καλιφόρνια, τον χειμώνα ανθίζουν σχεδόν ταυτόχρονα πολλά εκατομμύρια δένδρα αμυγδαλιάς, που τελικά την καθιστούν τη μεγαλύτερη εμπορική δύναμη στον κόσμο. Το γεγονός αυτό αποκτάει μεγαλύτερη σπουδαιότητα, τώρα που τα φυτικά ροφήματα βρίσκονται στη πρώτη γραμμή της ζήτησης.

Σύμφωνα με το πανεπιστήμιο US DAVIS, στην περιοχή καλλιεργούνται περί τα 150 εκατ. δένδρα, τα οποία τελικά παράγουν κάθε χρόνο περί τα 900 δισ. αμύγδαλα. Για να γονιμοποιηθούν όλα αυτά τα αμύγδαλα, χρειάζονται 50 εκατ. μέλισσες που ζουν σε περίπου 2,5 εκατ. κυψέλες, ή αλλιώς περίπου μία μέλισσα για κάθε 20 αμύγδαλα.

Η Καλιφόρνια διαθέτει περί τις 500.000 από αυτές, άρα υπάρχει ένα έλλειμμα επικονιαστών της τάξης των 2 εκατ. κυψελών! Αφού λοιπόν ο ντόπιος πληθυσμός μελισσών και άλλων επικονιαστών δεν επαρκούν να γονιμοποιήσουν παρά μόνο ένα μικρό μέρος των ανθισμένων δένδρων, οι Αμερικανοί έκαναν, αυτό που ξέρουν καλά, ως η Μέκκα του καπιταλισμού: πλήρωσαν κι ενοικιάζουν κάθε χρόνο ορισμένα εκατομμύρια κυψέλες μελισσών, τις οποίες τοποθετούν στα κτήματά τους για ένα διάστημα λίγων εβδομάδων και στη συνέχεια τις αποδεσμεύουν.

Το ενδιαφέρον είναι ότι πολλές από τις κυψέλες αυτές κατευθυνόμενες προς την έδρα τους στο ταξίδι της επιστροφής, σταματούν σε περιοχές με άλλα καρποφόρα (μηλιές, κερασιές, ροδάκινα, βερίκοκα) που ανθίζουν αργότερα γονιμοποιούν και αυτές... με το αζημίωτο. Έχει δηλαδή αναπτυχθεί μια αγορά γονιμοποίησης ή γονιμοποιητών, με κάποιους να ασκούν το επάγγελμα κατ’ αποκλειστικότητα, ενώ κάποιοι άλλοι ενδιαφέρονται και για παράλληλη παραγωγή μελιού.

«Οι περισσότερες κυψέλες, πρέπει να μεταφερθούν σε άλλα μέρη αμέσως μετά την πτώση των πετάλων της αμυγδαλιάς περί τα μέσα με τέλος Μαρτίου» αναφέρει ο Jacob Wenger, αναπληρωτής καθηγητής εντομολογίας, στο California State University, Fresno, στην καρδιά της παραγωγής ξηρών καρπών των ΗΠΑ. «Αυτό συμβαίνει επειδή μετά την περίοδο αυτή γονιμοποίησης, οι αμυγδαλεώνες είναι μια διατροφική έρημος για τις μέλισσες αφού υπάρχουν ελάχιστα ή καθόλου άλλα άνθη για να τραφούν» συμπληρώνει.

Στον χάρτη που ακολουθεί, βλέπετε την τεράστια μετακίνηση κυψελών με μέλισσες από όλη την Αμερική προς την Καλιφόρνια. Προσθέστε και το αντίστροφο ταξίδι και θα έχετε μια κανονική πολεμική εκστρατεία!!! Αντιλαμβάνεται κανείς ότι πρόκειται για ένα γιγαντιαίο έργο logistics, διότι οι κυψέλες πρέπει να είναι στις θέσεις τους ακριβώς την ημερομηνία άνθησης για δύο λόγους: πρώτον να «πιάσουν δουλειά» το συντομότερο ώστε να προλάβουν και δεύτερο, όπως ανέφερε ο καθηγητής, η περιοχή είναι μια διατροφική έρημος για τις μέλισσες, με εξαίρεση την ανθοφορία της αμυγδαλιάς.

Κάθε τέτοια εποχή, στα σύνορα της Καλιφόρνια γίνεται ένα πραγματικό μποτιλιάρισμα από φορτηγά φορτωμένα με δεκάδες κυψέλες, οι οποίες περιμένουν να ελεγχθούν από τις κτηνιατρικές αρχές πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους στις φάρμες με τις ανθισμένες αμυγδαλιές. Τα φορτηγά, μπορεί να παραμείνουν για έλεγχο επί ημέρες, αυξάνοντας έτσι το κόστος της όλης επιχείρησης.

Η αμοιβή των μελισσοκόμων για την υπηρεσία που παρέχουν στους αμυγδαλοπαραγωγούς τιμολογείται περί τα 200 ευρώ/κυψέλη, με τα ποιο ακμαία μελισσοσμήνη να πετυχαίνουν τιμές μέχρι και 50 δολ. παραπάνω. Ας σημειωθεί ότι πριν 20 χρόνια, το αντίστοιχο ενοίκιο έφτανε το μέγιστο τα 50 ευρώ την κυψέλη, διαφορά που μεταξύ άλλων δείχνει και την κατάρρευση των τοπικών επικονιαστών. Κάθε εκτάριο (=10 στρέμματα) χρειάζεται κατά μέσο όρο 5 κυψέλες.

H τεράστια αυτή μετακίνηση κυψελών και μελισσών κάθε χρόνο, έχει δημιουργήσει μια σειρά προβλημάτων. Το ένα σχετίζεται με τον ανταγωνισμό των εισαγόμενων μελισσών με όλους τους ντόπιους επικονιαστές. Το άλλο σχετίζεται με την ίδια τη φύση της μέλισσας, που επιθυμεί να έχει ποικιλία τροφής, ενώ στην προκειμένη περίπτωση για ένα περίπου μήνα της προσφέρεται η ίδια τροφή. Εκτιμάται οτι αυτό σχετίζεται με ποικίλες συμπεριφορές που αναπτύσσουν οι μέλισσες περιλαμβανομένης της εγκατάλλειψης της κυψέλης καθώς και των μαζικών θανάτων.

Ο Nate Donley, επικεφαλής επιστήμονας στο κέντρο για την Biological Diversity δήλωσε το 2020 στον βρετανικό Guardian ότι είναι σαν να στέλνουμε τις μέλισσες στον πόλεμο, μόνο λίγες γυρίζουν. Τέτοια σενάρια έχουν στο μυαλό τους οι Έλληνες μελισσοκόμοι που διαδήλωσαν την προηγούμενη εβδομάδα στην Αθήνα. Μέσα από την καθημερινή τους δουλειά, βλέπουν ότι κι εδώ σε εμάς συμβαίνουν πολύ μεγάλες αλλαγές στην βιοποικιλότητα και μας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: Οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες, δεν σημαίνουν μόνο απώλεια φυτικού και ζωικού κεφαλαίου αλλά και ανατροπές στην βιοποικιλότητα, αφού η αλυσίδα διαταράχτηκε βίαια. Σε αυτό, προσθέστε και τα φυτοφάρμακα, και θα έχετε ένα πετυχημένο σενάριο κλιματικού τρόμου.