Η συμβουλή «ποτέ μη πας κόντρα στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ» ισχύει ή όχι;

Στις 27 Ιουλίου 2022 η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αύξησε τα επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης, εν μέσω πληθωριστικής έκρηξης και φόβων για επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Αναλυτικότερα, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έφερε τα επιτόκια στο εύρος του 2,25%-2,5% κινούμενη σύμφωνα με τις προβλέψεις των περισσοτέρων αναλυτών. Αν λάβουμε υπόψη και την αύξηση κατά 75 μονάδες του Ιουνίου τότε η σωρευτική αύξηση Ιουνίου-Ιουλίου έφθασε τις 150 μονάδες βάσης. Είναι η πιο απότομη άνοδος από τις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Είναι προφανές ότι η Fed για δεύτερη φορά θα προσπαθήσει να εφαρμόσει αυτό που δεν κατάφερε πριν τέσσερα χρόνια, να συρρικνώσει τον ισολογισμό της από τα 8,4 τρις δολάρια ΗΠΑ, που είναι σήμερα, σε κάποιο μικρότερο μέγεθος. Η διαδικασία αυτή λέγεται Quantitative Tightening 2 (QT2), προφανώς το QT είναι αυτό που ανακοίνωσε πριν τέσσερα περίπου χρόνια, το 2018. Περίπου 650 δισεκατομμύρια δολάρια ομολόγων είχαν φύγει από το χαρτοφυλάκιο της Fed μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019, όταν αναγκάστηκε να το σταματήσει απότομα. 

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις που έχουν προηγηθεί εδώ και μήνες, ο ισολογισμός της Fed θα συρρικνώνεται κατά 95 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ κάθε μήνα. Ο ισολογισμός της Fed αναφέρεται στον ισολογισμό της Federal Reserve, της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο ισολογισμός της Fed είναι ουσιαστικά όπως κάθε άλλος ισολογισμός - ή ακριβέστερα, όπως ο ισολογισμός κάθε άλλης τράπεζας. Να σημειωθεί ότι σε αντίθεση με οποιαδήποτε άλλη τράπεζα, ο ισολογισμός της Fed υπολογίζεται και δημοσιεύεται κάθε εβδομάδα, ενώ μπορεί να αλλάξει άμεσα τυπώνοντας νέο χρήμα.

Τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα είναι κυρίως τίτλοι, οι οποίοι είναι κυρίως ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου. Οι τίτλοι του Αμερικανικού Δημοσίου αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό του ενεργητικού της Fed. Τα άλλα περιουσιακά της στοιχεία περιλαμβάνουν τα ανεξόφλητα δάνεια που έχουν χορηγηθεί σε τράπεζες των ΗΠΑ και άλλες οντότητες, τα ενυπόθηκα χρεόγραφα γνωστά ως Mortgage-Backed Securities (MBS) και άλλα χρεόγραφα ομοσπονδιακών οργανισμών που αγοράζονται από τη Fed.

Η απόφαση της Fed να μαζέψει τον ισολογισμό της έφερε ανασφάλεια στους επενδυτές. Το αφήγημα της αέναης ρευστότητας φαίνεται ότι αλλάζει, κάτι που ήδη έχουν αποτυπώσει οι αγορές στις τιμές των μετοχών το τελευταίο εξάμηνο. Πολλοί επαγγελματίες επενδυτές είχαν συνηθίσει την ιδέα ότι η Fed θα ήταν πάντα αρωγός στη δημιουργία ρευστότητας σε τέτοιο βαθμό που να συντηρεί μια σταθερά ανοδική αγορά μετοχών, όπως αυτή που βιώσαμε από το 2009 έως και τα τέλη του 2021. Αυτή η καθησυχαστική πεποίθηση είχε αποκτήσει κι ένα όνομα: "Fed put". (Το put είναι ένα χρηματοοικονομικό συμβόλαιο που παραχωρεί σε έναν επενδυτή το δικαίωμα να πουλήσει μια μετοχή σε μια δεδομένη τιμή σε κάποια ημερομηνία στο μέλλον, περιορίζοντας έτσι την απώλεια του σε περίπτωση πτώσης).

Στο σημείο αυτό να τονίσω ότι αυτή η πίστη των επενδυτών στη Fed δεν ήταν χωρίς αιτία. Το 1998, η Long-Term Capital Management, ένα γιγαντιαίο hedge fund, αντιμετώπισε προβλήματα και οι αγορές κατέρρευσαν. Υπό τον Alan Greenspan η Fed οργάνωσε τη διάσωση του L.T.C.M. και της Wall Street και έτσι η φούσκα των dot-com διογκώθηκε για ενάμιση ακόμη χρόνο. Επίσης, κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, η Fed, με τον Ben S. Bernanke στο τιμόνι της, έριξε τα επιτόκια σχεδόν στο μηδέν και θέσπισε την ποσοτική χαλάρωση, δημιουργώντας τρισεκατομμύρια δολάρια για να αγοράσει χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, κυρίως κρατικά ομόλογα. Στη συνέχεια, τον Μάρτιο του 2020, όταν η έναρξη της πανδημίας προκάλεσε άλλη μια έξαρση πωλήσεων πανικού στη Wall Street, η Fed ανέσυρε γρήγορα το εγχειρίδιο της από τη Μεγάλη Ύφεση. Μεταξύ της 1ης Μαρτίου 2020 και της 1ης Δεκεμβρίου 2021, ο Nasdaq διπλασιάστηκε, οι μετοχές των memes εκτοξεύτηκαν στον ουρανό σαν πυροτεχνήματα , και η αξία του Bitcoin εξαπλασιάστηκε. Παρόλα αυτά ό,τι κι αν έκανε η Fed στο παρελθόν, όσο κι αν μας είχε καλομάθει, υπάρχει ένας κανόνας στις αγορές που λέει ότι οι προηγούμενες αποδόσεις δεν εγγυώνται τις μελλοντικές.

Εμείς θα πρέπει να λάβουμε καλά υπόψη τι λέει και κυρίως τι κάνει η Fed. Η Fed λέει ότι θα αρχίσει να περιορίζει τον ισολογισμό της, άρα θα τραβήξει ρευστότητα από το σύστημα και επίσης λέει ότι θα προχωρήσει σε μια μεγάλη σειρά αυξήσεων των επιτοκίων, κάτι που θα κάνει το χρήμα πιο ακριβό.  Ήδη προχώρησε στην πρώτη κατά σειρά αύξηση των επιτοκίων. 

Μέχρι να αλλάξει γνώμη η Fed και να το κάνει πράξη, κατά τη δική μου γνώμη, οι αγορές πλέον απευθύνονται στους «διαβασμένους» επενδυτές, που θα μπορούν να ξεχωρίσουν ποιες είναι οι «ποιοτικές» τοποθετήσεις. Οι μετοχικές επιλογές λοιπόν θα πρέπει να επικεντρώνονται σε εταιρείες που έχουν σταθερούς ισολογισμούς, λογική μόχλευση, αυξανόμενο κύκλο εργασιών την επόμενη τριετία, ανήκουν σε κλάδους που θα πέσουν λεφτά και φυσικά έχουν αξιόλογη μερισματική πολιτική.

Η Fed βρίσκεται στην επίθεση κατά του πληθωρισμού και οι απλοί επενδυτές θα πρέπει να είναι προσεκτικοί. Σε κάθε περίοδο αύξησης των επιτοκίων και αστάθειας των αγορών, υπάρχει ο κίνδυνος κάτι να σπάσει και να πυροδοτήσει ένα γρήγορο κραχ. Να το γράψω αλλιώς; Don’t fight the Fed. Εξάλλου αυτό δεν έλεγαν όλοι όσο η αγορά ανέβαινε και φούσκωνε ή παρά φούσκωνε για άλλους εξαιτίας του ότι η Fed αύξανε τον ισολογισμό της;