Ένα συνηθισμένο πρωινό στην οδό Στουρνάρη στα Εξάρχεια δύο άνδρες ασιατικής προέλευσης πωλούν ευγενικά παράνομα τσιγάρα στους περαστικούς. Το πακέτο μάρκας R.G.D. κοστίζει 1,50 ευρώ λιγότερο από τα μισά χρήματα που κοστίζουν 20 Marlboro ή Prince.

Καθώς η ελληνική κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας βρίσκονται σε δύσκολη θέση με τους δανειστές να ζητούν επιπλέον μέτρα, η παραπάνω σκηνή αποκαλύπτει μια άβολη αλήθεια: Οι Έλληνες θα μπορούσαν να ξεπεράσουν την κρίση καπνίζοντας, πίνοντας και τζογάροντας αρκεί να πλήρωναν φόρους για όλα αυτά.

«Η παράνομη πώληση τσιγάρων και χύμα καπνού οδηγούν σε σημαντικές απώλειες κρατικών εσόδων κάθε χρόνο, τα οποία θα μπορούσαν να πληρώσουν μισθούς, συντάξεις και επιδόματα», αναφέρει ο Ιάκωβος Καργαρώτος, αντιπρόεδρος της Παπαστράτος.

Κάθε χρόνο πωλούνται περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια παράνομα τσιγάρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της καπνοβιομηχανίας. Με βάση τη φορολογία περίπου 85% στο πακέτο των 20 τσιγάρων, ο φόρος από μόνος του θα μπορούσε να αποφέρει 670 εκατ. στα κρατικά ταμεία. Περισσότερα από τα έσοδα που υπολογίζει η κυβέρνηση από την αύξηση των εργοδοτικών εισφορών.

Τα τσιγάρα στην Ελλάδα είναι φθηνότερα από την υπόλοιπη Ευρώπη. Και όμως περισσότερα από το 20% των τσιγάρων που καπνίζονται κάθε χρόνο είναι λαθραία, παράνομα, ή χωρίς φόρο σύμφωνα με έρευνα της Nielsen. Τα τσιγάρα R.G.D. φαίνεται να προέρχονται από την Κίνα, άλλα τσιγάρα προέρχονται από την Αίγυπτο ή το Πακιστάν. Φθάνουν στην Ελλάδα με «πλοία φαντάσματα» και κάνουν την χώρα ένα κέντρο του παράνομου εμπορίου.

Πέρα από τα τσιγάρα στην Ελλάδα ανθεί και το παράνομο αλκοόλ. Κάθε χρόνο καταναλώνονται περίπου 24 εκατομμύρια λίτρα αφορολόγητου τσίπουρου, σύμφωνα με τον παραγωγό Κώστα Τσιλιλή. Ως αποτέλεσμα το Δημόσιο χάνει από φόρους περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ.

Επειδή το τσίπουρο είναι χύμα και όχι σε μπουκάλια είναι δύσκολο να ελεγχτεί, τονίζει ο κ. Τσιλιλής. «Είναι το μόνο προϊόν της κατηγορίας τροφίμων και ποτών που πωλείται νόμιμα χωρίς έλεγχο» σημείωσε. «Προτιμούν να κόψουν την σύνταξη της γιαγιάς παρά να χτυπήσουν της λαθρέμπορους».  

Παρόμοια είναι η κατάσταση και στα καύσιμα, με περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ να χάνονται κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ).

Η αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου στα καθημερινά προϊόντα όπως τα τσιγάρα και η βενζίνη θα έπρεπε να είναι πιο εύκολη από την αντιμετώπιση της οικονομικής απάτης μέσω offshore τραπεζικών λογαριασμών, αλλά η πολιτική περιπλέκει τα πράγματα, δήλωσε ο Ηλίας Λέκκος, επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας Πειραιώς. «Η αντιμετώπιση της φοροαποφυγής είναι εξαιρετικά δύσκολη επειδή μεγάλα κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας επωφελούνται από αυτής», πρόσθεσε.