Αέριο: Προς άδοξο τέλος το σχέδιο για την υπόγεια αποθήκη στη Ν. Καβάλα

Στην τελική ευθεία μπαίνει η ολοκλήρωση του διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕΔ για την παραχώρηση του εξαντλημένου κοιτάσματος στη Ν. Καβάλα, ώστε να μετατραπεί σε αποθήκη αερίου, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, οριστικοποιήθηκε για τις 28 Νοεμβρίου η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών. 

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η διαδικασία υποβολής θα τρέξει χωρίς κανένα «αντίβαρο» στα αρνητικά δεδομένα που έχουν δημιουργήσει οι εμπορικοί όροι ανάπτυξης και λειτουργίας της υποδομής, οι οποίοι εκτιμάται ότι δύσκολα θα μπορούσαν να την καταστήσουν ελκυστική επενδυτικά. Επομένως, πηγές που παρακολουθούν από κοντά τη συγκεκριμένη ιδιωτικοποίηση προβλέπουν ότι το πιθανότερο σενάριο είναι να μην κατατεθεί καμία δεσμευτική προσφορά, με συνέπεια ο διαγωνισμός να κηρυχθεί άγονος. Κάτι που σημαίνει πως η Ελλάδα θα συνεχίσει να συγκαταλέγεται στα λίγα ευρωπαϊκά κράτη που δεν διαθέτουν εγχώρια αποθήκη αερίου. 

Σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, για το θέμα πραγματοποιήθηκε σύσκεψη την περασμένη εβδομάδα, με τη συμμετοχή της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και εκπροσώπων του ΤΑΙΠΕΔ και της ΡΑΕ. Κατά τη σύσκεψη, επισφραγίσθηκε η άμεση κατάθεση των προσφορών, στη βάση του υφιστάμενου πλαισίου εμπορικής εκμετάλλευσης που έχει καθορισθεί με τον Κανονισμό Τιμολόγησης, χωρίς να υπάρξει κάποιος τρόπος ώστε να περιορισθούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι αρνητικές επιπτώσεις που προκάλεσε ο Κανονισμός. 

Ανεπαρκές το εγγυημένο έσοδο 

Υπενθυμίζεται ότι στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού συμμετέχουν η κοινοπραξία των ΔΕΣΦΑ-ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ καθώς και η Energean. Όπως έχει γράψει το Insider.gr, ένα από τα μεγαλύτερα προσκόμματα που «έφερε» ο Κανονισμός Τιμολόγησης είναι το ποσοστό κοινωνικοποίησης, το οποίο προσδιορίστηκε στο 50%. Το ποσοστό κοινωνικοποίησης αφορά το εγγυημένο έσοδο της υποδομής, το οποίο πρόκειται να αντληθεί είτε από τους καταναλωτές αερίου, είτε από τους προμηθευτές και τους ηλεκτροπαραγωγούς, μέσω της υποχρέωσής τους για τήρηση συγκεκριμένων αποθεμάτων στην αποθήκη.

Μάλιστα, στην απόφασή της η ΡΑΕ «μεταφράζει» αυτό το πλαφόν σε 160 εκατ. ευρώ, καθώς υπολογίζει το κόστος ανάπτυξης της υποδομής σε 321 εκατ. ευρώ. Στον υπολογισμό της, ωστόσο, η Αρχή λαμβάνει υπόψη της δεδομένα του 2020, τα οποία έχουν αλλάξει δραστικά από τότε. Έτσι, εκτιμά στα 47-60 εκατ. ευρώ την αξία του μη αντλήσιμου αερίου (cushion gas), που είναι απαραίτητο για τη λειτουργία της αποθήκης.

Στο μεταξύ ωστόσο, η αξία του cushion gas έχει εκτιναχθεί στα ύψη, με δεδομένο ότι η τιμή του καυσίμου έχει εκτιναχθεί. Επομένως, το πλαφόν των 160 εκατ. ευρώ αντιστοιχεί πλέον σε ποσοστό κοινωνικοποίησης πολύ μικρότερο από το 50%, δηλαδή από τα μισά κεφάλαια που απαιτούνται για την ανάπτυξη της υποδομής.

Ο Κανονισμός υιοθετήθηκε από τη ΡΑΕ χωρίς καμία αλλαγή σε σχέση με το κείμενο που είχε θέσει σε δημόσια διαβούλευση, και για το οποίο είχαν εκφράσει σημαντικές αντιρρήσεις τόσο τα δύο υποψήφια επενδυτικά σχήματα, όσο και το ΤΑΙΠΕΔ. Στη διαβούλευση, το Ταμείο είχε υποστηρίξει πως θα πρέπει το ποσοστό κοινωνικοποίησης να καθορισθεί σε υψηλότερα επίπεδα. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει κανένα παράθυρο αισιοδοξίας για την ιδιωτικοποίηση. 

«Ασπίδα» για ασφάλεια εφοδιασμού οι αποθήκες 

Στην περίπτωση που όντως ναυαγήσει ο διαγωνισμός, τότε η Ελλάδα θα συνεχίσει να συγκαταλέγεται στη μειοψηφία των κρατών-μελών της Ε.Ε. που δεν διαθέτουν εγχώρια αποθήκη αερίου. Εκτός από τη χώρα μας, ανάλογη υποδομή δεν διαθέτουν επίσης η Κύπρος, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Ιρλανδία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Σλοβενία. Σε αντίθεση ωστόσο με την Ελλάδα, στις υπόλοιπες περιπτώσεις πρόκειται για χώρες που είτε δεν έχουν ακόμη καθόλου πρόσβαση στο αέριο (π.χ. Κύπρος), είτε το αέριο έχει μικρό μερίδιο σε κρίσιμους τομείς όπως η ηλεκτροπαραγωγή. 

Από την άλλη πλευρά, η εμπειρία των υπόλοιπων χωρών με αποθήκες κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης έχει καταδείξει τον καταλυτικό ρόλο που παίζουν αυτές οι υποδομές στη διασφάλιση της επάρκειας τροφοδοσίας με αέριο, αλλά και στην προστασία από τις εκτινάξεις του κόστους του καυσίμου. Είναι ενδεικτικό ότι η πρόσφατη «βουτιά» στις διεθνείς τιμές του αερίου αποδόθηκε από αναλυτές και στην πλήρωση των ευρωπαϊκών αποθηκών.