Σύνοδος υπουργών Ενέργειας: Επί τάπητος το ελληνικό μοντέλο στο ρεύμα και το πλαφόν στο αέριο

Παρεμβάσεις σε 5 άξονες θα τεθούν επί τάπητος στην έκτακτη Σύνοδο των Ευρωπαίων υπουργών Ενέργειας, η οποία θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου μετά από πρωτοβουλία της τσεχικής προεδρίας, με αντικείμενο την άμεση δρομολόγηση δραστικών έκτακτων μέτρων σε όλη τη «Γηραιά Ήπειρο», για την αντιμετώπιση της εκτίναξης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και αερίου. 

Oι εν λόγω παρεμβάσεις περιλαμβάνονται στο κείμενο που έχει ετοιμάσει η Τσεχία, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Insider.gr, το οποίο συγκεφαλαιώνει τα μέτρα που έχουν προταθεί από όλα τα κράτη-μέλη και τα οποία κρίνονται ότι μπορούν να αποτελέσουν πιθανές «απαντήσεις» στην ενεργειακή κρίση. Έτσι, οι Ευρωπαίοι υπουργοί θα κληθούν κατʼ αρχάς να απαντήσουν στο κατά πόσο όντως χρειάζονται μέτρα πανευρωπαϊκής εμβέλειας ενόψει του επερχόμενου χειμώνα και να αξιολογήσουν τις υποψήφιες λύσεις. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτές τις υποψήφιες λύσεις συγκαταλέγεται και ο προσωρινός μηχανισμός που έχει τεθεί ήδη σε εφαρμογή στη χώρα μας από την 1η Ιουλίου, για την απευθείας παρακράτηση στη χονδρεμπορική αγορά των υπερεσόδων των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής.

Η πρόταση της τσεχικής προεδρίας ακολουθεί ουσιαστικά την αρχιτεκτονική του ελληνικού μοντέλου, αφού αναφέρεται στην επιβολή πλαφόν στις αμοιβές των ηλεκτροπαραγωγών, όπως γίνεται ήδη στην εγχώρια αγορά. 

Μείωση και της κατανάλωσης ρεύματος 

Μία από τις υπόλοιπες προτάσεις αφορά τον πανευρωπαϊκό «συντονισμό» για τη μείωση κατανάλωσης και της ηλεκτρικής ενέργειας. Υπενθυμίζεται ότι ήδη τα κράτη-μέλη έχουν συμφωνήσει στην περικοπή κατά 15% της κατανάλωσης αερίου – αρχικά σε εθελοντική φάση, η οποία ωστόσο μπορεί στην πορεία να αποκτήσει και δεσμευτικό χαρακτήρα.  

Στη Σύνοδο θα τεθεί επίσης επί τάπητος η ενδεχόμενη αξιοποίηση του Χρηματιστηρίου Ρύπων, για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, θα συζητηθεί και η ενίσχυση της ρευστότητας των «παικτών» της αγοράς, για την οποία προτείνονται τρεις διαφορετικοί τρόποι. 

Αναλυτικά οι επιλογές που θα συζητηθούν είναι: 

Α. Αποσύνδεση – περιορισμός της επίδρασης της τιμής του αερίου στην τιμή του ηλεκτρισμού 

- Προσωρινός περιορισμός της τιμής του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

- Προσωρινός περιορισμός της τιμής του εισαγόμενου αερίου από συγκεκριμένες πηγές προέλευσης (σ.σ. υπονοώντας τις εισαγωγές ρωσικού καυσίμου).
- Προσωρινή εξαίρεση των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο από τη διαμόρφωση των χονδρεμπορικών τιμών.

Β. Αύξηση της ρευστότητας της αγοράς 

- Άμεση στήριξη μέσω πιστωτικών γραμμών σε συμμετέχοντες στην αγορά που αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας. Στα μέτρα στήριξης περιλαμβάνεται και η επιλογή για «ειδική λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο», εμπλέκοντας για παράδειγμα σε αυτή τη λύση την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

- Τροποποίηση των κανόνων συναλλαγής στα χρηματιστήρια ενέργειας, όπως με την προσωρινή τροποποίηση των εγγυήσεων για τις συναλλαγές ηλεκτρισμού.

- Προσωρινή αναστολή των ευρωπαϊκών αγορών προθεσμιακών ενεργειακών προϊόντων ή περιορισμός της διαπραγμάτευσης των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης σε συγκεκριμένες ζώνες.

Γ. Μέτρα συντονισμένης μείωσης της ζήτησης για ηλεκτρισμό 

- Μέτρα μείωσης της ζήτησης στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, για παράδειγμα παρόμοια με τα μέτρα περικοπής της ζήτησης φυσικού αερίου, που υιοθετήθηκαν τον Ιούλιο του 2022.

Δ. Περιορισμός των εσόδων των «υπο-οριακών» μονάδων ηλεκτροπαραγωγής

Προσωρινή εφαρμογή πλαφόν στα έσοδα των «υπο-οριακών» μονάδων (σ.σ. δηλαδή των μονάδων όλων των τεχνολογιών, πλην των σταθμών που λειτουργούν με καύσιμο φυσικό αέριο). 

Ε. Επίδραση του ευρωπαϊκού Χρηματιστηρίου Ρύπων 

Αξιολόγηση των επιλογών για τον τρόπο αξιοποίησης του Χρηματιστηρίου Ρύπων για την αντιμετώπιση της υφιστάμενων υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και διασφάλιση ότι το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο προχωρά με γρήγορους ρυθμούς τη συµφωνία ένταξης των δράσεων του REPowerEU στα Σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας χρησιμοποίησης δικαιωμάτων ρύπων που έχουν αποσυρθεί στο αποθεματικό (Market Stability Reserve).