Ροή
Οι Υπουργοί Οικονομικών του Eurogroup και του Ecofin, υποχρεώθηκαν να συνεδριάσουν υπό την σκιά μιας εξαιρετικά σύνθετης και δυσοίωνης κατάστασης στην Ευρώπη.
Από την μία πλευρά η «εσωτερική» ατζέντα ήταν – και παραμένει – αγκιστρωμένη στην ανάγκη συμφωνίας για μια ενιαία γραμμή εξόδου από την διπλή κρίση της πανδημίας και πληθωρισμού και από την άλλη η «εξωτερική» ατζέντα θέτει τους ΥΠΟΙΚ μπροστά στο ενδεχόμενο ενός νέου κύματος επιδείνωσης της ενεργειακής κρίσης και των συνεπειών της στο έδαφος της Ε.Ε. μετά την εμφάνιση της υπόθεσης στην ουκρανική πόλη Μπούκα.
Το χθεσινό Eurogroup δεν κατάφερε να απαντήσει σε κανένα από τα δύο μέτωπα.
Στο «εσωτερικό» του παρ' όλα αυτά εμφανίσθηκαν κάποια σημάδια προσέγγισης όσον αφορά την επόμενη ημέρα της Ε.Ε.
Η πρόταση που από κοινού κατέβασαν Ολλανδία – Ισπανία για το πως δημοσιονομικά θα πρέπει να κινηθεί η Ε.Ε., σύμφωνα με το παρασκήνιο των ζυμώσεων που έχουν προηγηθεί, είχε γνωστοποιηθεί τόσο στο Βερολίνο όσο και στο Παρίσι, χωρίς να συναντήσει ούτε την αποδοχή ούτε την απόρριψη. Και αυτό γιατί τόσο ο κ. Σόλτς όσο και ο κ. Μακρόν περιμένουν να διαμορφωθεί πιο συγκεκριμένα το περιβάλλον εντός και εκτός συνόρων.
Η πρόταση αυτή πάντως σκιαγραφεί μία προσέγγιση με τρία σημεία αναφοράς:
- Με δεδομένο το ότι η πανδημία και οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία έχουν επηρεάσει τα δημοσιονομικά δεδομένα για κάθε χώρα μέλος, προτείνεται μία «αλά καρτ» προγραμματική προσαρμογή για κάθε χώρα, που θα συμφωνηθεί μεταξύ της χώρας και της κοινοτικών θεσμών (δηλαδή της Κομισιόν και του Ευρωκοινοβουλίου, αφού «εγκριθεί» από το Ecofin). H λογική αυτής της πρότασης προσεγγίζει την παλαιότερη πρόταση που είχε αρχίσει να συζητάει η Κομισιόν (κατ' εντολή των χωρών της Β. Ευρώπης) για δεκαετή συμβόλαια προσαρμογής των χωρών μελών για χρέος και ελλείμματα...
- Την εξειδίκευση δαπανών που αφορούν την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής και των δαπανών για άμυνα σε ένα ειδικό καθεστώς που δεν θα επιβαρύνει την «αλά καρτ» προγραμματική προσαρμογή της κάθε χώρας και ειδικά των χωρών με υψηλές αμυντικές δαπάνες και χρέος. Η πρόβλεψη αυτή αφορά ιδιαίτερα τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου που έχουν επιβαρυμένο «μητρώο» και στα δύο αυτά μέτωπα.
- Την προσαρμογή της χρηματοδότησης μέσω του NGEU μέσα από την εποπτεία της Κομισιόν με τρόπο που θα ενεργοποιεί την σταδιακή απομείωση της χρηματοδότησης από χώρους του ιδιωτικού τομέα που δεν παρουσιάζουν αυτοδύναμη ισχύ ανάπτυξης. Με άλλα λόγια υπονοείται η απόσυρση των μέτρων στήριξης από επιχειρήσεις που δεν θεωρούνται «βιώσιμες» χωρίς την κρατική επιδότηση όπως έχει απαιτηθεί από ορισμένες χώρες της Β. Ευρώπης...
Αλλάζει η προτεραιότητα
Η πρόταση αυτή βέβαια έρχεται σε μία στιγμή που έχει χάσει τα χαρακτηριστικά της «προτεραιότητας» καθώς η Ευρωζώνη βρίσκεται κάτω από την σκιά των αυξημένων πιέσεων (ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ) για λήψη νέων μέτρων κατά της Ρωσίας εξαιτίας της «σφαγής στην Μπούτσα» κατά τα λεγόμενα της ουκρανικής κυβέρνησης...
Η πίεση στοχεύει στην άμεση διακοπή της τροφοδοσίας φυσικού αερίου και πετρελαίου από την Ρωσία στην Ευρώπη... Προς το παρόν η «αποφασιστικότητα» του Eurogroup περιορίστηκε στη διακοπή αγοράς άνθρακα (!) από τη Ρωσία και άφησε εκτός συζήτησης το ενδεχόμενο διακοπής της τροφοδοσίας με ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Γιατί αυτό θα ισοδυναμούσε με εκτίναξη του φυσικού αερίου στα 350 ευρώ ανά μεγαβατώρα και στα 200 δολ. το βαρέλι του πετρελαίου. Κάτι δηλαδή που θα ισοδυναμούσε με την «βύθιση» της Ε.Ε. στην ύφεση, τον πληθωρισμό και την ανεργία. Τίποτα χειρότερο σαν προοπτική για την ευρω-οικονομία οποιαδήποτε και αν ήταν η τύχη της ολλανδο-ισπανικής πρότασης.
Προφανώς το θέμα αυτό κυριάρχησε στις συζητήσεις τόσο στο Eurogroup όσο και στο Ecofin...
Χαρακτηριστικές ήταν οι αντιδράσεις δύο εκ των «σκληρών» της Ευρωζώνης αλλά ταυτόχρονα και εκ των πλέον εξαρτημένων από το ρωσικό φυσικό αέριο, Γερμανίας και Αυστρίας.
«Πρέπει να αυξήσουμε την πίεση στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και στη Ρωσία, αλλά αυτή τη στιγμή δεν είναι δυνατό να περικοπούν οι προμήθειες φυσικού αερίου» ήταν το σχόλιο του ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ.
Σύμφωνα με τον Λίντνερ, μία τέτοια κίνηση δηλαδή διακοπή προμήθειας από το ρωσικό φυσικό αέριο «χρειάζεται λίγο χρόνο».
Η Γερμανία εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο για το 40% της εθνικής κατανάλωσης.
Η Αυστρία, η οποία εξαρτάται ακόμη περισσότερο από το ρωσικό αέριο (80%), βρίσκεται επίσης σε περίπλοκη θέση, αλλά «διαβεβαιώνει» ότι θα προσπαθήσει να μειώσει – όχι να διακόψει - τις ποσοστώσεις από τη Μόσχα.
Για την Υπουργό Κλιματικής Δράσης, Περιβάλλοντος, Ενέργειας, Κινητικότητας, Καινοτομίας και Τεχνολογίας, Λεονόρε Γκεβέσλερ. «Η Αυστρία έχει μια υπερβολική και δυσανάλογη εξάρτηση από τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου. Η εξάρτησή μας είναι 80%. Αυτό το μερίδιο δεν έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Τώρα πρέπει να γίνει ό,τι είναι δυνατό για να γίνει ανεξάρτητη από τις ρωσικές εισαγωγές» είπε η Γκεβέσλερ. Η Αυστριακή Υπουργός δεν μπορεί να αγνοήσει βέβαια το γεγονός ότι η χώρας της βρίσκεται σε περίπλοκη θέση επειδή εξαρτάται μόνο από αγωγούς, καθώς δεν έχει πρόσβαση στη θάλασσα και δεν έχει πρόσβαση σε τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου...
Υπό τις συνθήκες αυτές οι συνεδριάσεις του Eurogroup και του Ecofin ελάχιστα ξεκαθάρισαν τον ορίζοντα της επόμενης ημέρας για την Ε.Ε. και το Ευρώ. Ίδια κατάσταση όπως και στο τελευταίο Συμβούλιο της ΕΚΤ...
Όλοι τώρα περιμένουν κάποιες «αλλαγές» μέχρι τα μέσα του Μάη για να γίνει δυνατό να διαμορφωθούν κάποια συγκεκριμένα επόμενα βήματα για την Ευρώπη. Στο μεταξύ αποτελεί πλέον βεβαιότητα ότι οι πληθωριστικές πιέσεις θα συνεχίσουν να αυξάνονται μέσα στον Απρίλιο και μαζί τους η προοπτική διολίσθησης σε στασιμοπληθωρισμό.
Αντίθετα στις ΗΠΑ η απόφαση Μπάιντεν να απελευθερώσει μεγάλο μέρος των αποθεμάτων πετρελαίου επέτρεψε στο αμερικάνικο δημόσιο και τις εταιρείες ιδιοκτησίας των αποθεμάτων αυτών, να τα διαθέσουν στις υψηλότερες τιμές που θα μπορούσαν να πετύχουν υπό οποιεσδήποτε συνθήκες στις αγορές...
Το παράδοξο βέβαια είναι ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να κρατούν ενεργά τα συμβόλαια αγοράς του ειδικού εκείνου είδους πετρελαίου («βαρύ») που αγοράζουν από την Ρωσία και το οποίο είναι απαραίτητο για την παραγωγή φυσικού αερίου μέσω της τεχνολογίας fracking.
Το είδος αυτό παράγεται από την Βενεζουέλα, το Ιράν και την Ρωσία.
Να σημειωθεί ότι οι αγορές των ΗΠΑ αυτού του πετρελαίου από την Ρωσία αυξήθηκαν μέσα στον Μάρτιο κατά 43%...
