Ευρωζώνη, τα καλά νέα του γ' τριμήνου κρύβουν μία «δύσκολη» συνέχεια

Τα μάλλον καλά νέα από την Όμικρον (μεγαλύτερη μεταδοτικότητα, μικρότερη θνησιμότητα) δεν φαίνεται να συμβαδίζουν με τις νεότερες εκτιμήσεις για το πως κλείνει το 2021 (δ' τρίμηνο) και κυρίως το πως θα βγει ο χειμώνας με το άνοιγμα του 2022. Ο χειμώνας στην Ευρωζώνη, μετά από ένα τρίτο τρίμηνο που χαρακτηρίζεται από θετικά στοιχεία, αναμένεται... δύσκολος. 

Πέραν της επέκτασης της πανδημίας με την Όμικρον και τη Δέλτα να ενεργούν στον πληθυσμό ταυτόχρονα και συνδυασμένα και να υποχρεώνουν τις κυβερνήσεις σε επιστροφή διαφόρων ειδών “lockdown”, το δ' τρίμηνο του 2021 και το α' τρίμηνο του 2022, επηρεάζονται από νέους «επιβραδυντικούς» παράγοντες.

• Στο τρίτο τρίμηνο του έτους, από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο, η Ευρωζώνη γνώρισε ένα ισχυρό rebound, με αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,2%, σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και 3,9% σε ετήσια βάση, ξεπερνώντας τις αρχικές προβλέψεις για 3,7%. Ποσοτικά είναι περίπου παρόμοια με αυτή του δεύτερου τριμήνου, που ακολούθησε την αρχική πτώση 0,2% στην αρχή του έτους. Όμως το ίδιο διάστημα αυτή η μεγάλη ανάκαμψη δεν συνοδεύτηκε με ανάλογη ανάκαμψη της απασχόλησης. Αυτή ήταν μόλις + 0,9% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, μετά από +0,8% τον δεύτερο και -0,1% τον πρώτο. Ο συνδυασμός των στοιχείων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ανάκαμψη αυτή, που στηρίζεται κατά βάση στην κατανάλωση (ιδιωτική κατανάλωση αύξηση 4,1%) και στις αυξημένες λόγω πληθωρισμού τιμές, έχει ως υπόβαθρο την επανενεργοποίηση της οικονομικής δραστηριότητας. Αλλά μόνο των κομματιών της οικονομίας που είχαν «κλείσει» λόγω lockdown, με την βοήθεια των προγραμμάτων στήριξης από τις κυβερνήσεις, πέρα από αυτές βέβαια που εξαφανίστηκαν γιατί χρεοκόπησαν.

• Προσωρινά στοιχεία για το δ' τρίμηνο καταγράφουν μια υποχώρηση της αυξητικής πορείας της ιδιωτικής κατανάλωσης. Ταυτόχρονα αυξήθηκε σε επίπεδα ρεκόρ 68% ο αριθμός των επιχειρήσεων που δηλώνουν ελλείψεις εξοπλισμού και τροφοδοσίας με αποτέλεσμα αναμενόμενη μείωση παραγωγής αγαθών. Αυτή η «τάση» καταγράφεται και στο γεγονός ότι μειώθηκε σχεδόν μία μονάδα (0,9%) σε τριμηνιαία βάση (το τρίμηνο που προηγήθηκε) ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου. Επιπλέον με βάση τροποποιήσεις (περιορισμούς) που έγιναν στις κρατικές πολιτικές στήριξης του τρίτου και κυρίως του δ' τριμήνου, σε συνδυασμό με τη διατηρούμενη προβληματική κατάσταση στις διεθνείς αλυσίδες τροφοδοσίας και στις υψηλές τιμές ενέργειας, οι εκτιμήσεις για το κλείσιμο του 2021 και το «άνοιγμα» του 2022 δηλώνουν επιβράδυνση των ρυθμών ανάκαμψης του τρίτου τριμήνου. Η επιδείνωση αναμένεται περισσότερο ισχυρή στις οικονομίες με μεγάλη παραγωγική βάση και μικρότερη σε οικονομίες με εκτεταμένη εξάρτηση από τις υπηρεσίες.

Σε κάθε περίπτωση, η πανδημία, η εξάντληση των προωθητικών παραγόντων του τρίτου τριμήνου, ο πληθωρισμός αλλά και οι συνέπειες τυχόν αλλαγών στη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, συγκροτούν ένα επιβραδυντικό περιβάλλον για την οικονομία της ευρωζώνης στο κλείσιμο του 2021 και το 2022.