Το 90% του ελληνικού δημόσιου χρέους «εκτός αγοράς»

Οι παρεμβάσεις της ΕΚΤ, μέσω του PEPP τους τελευταίους 12 μήνες, έχουν αφαιρέσει σχεδόν το 50% του ήδη ελάχιστου «ελεύθερου» χρέους της Ελλάδας από τις αγορές, ανεβάζοντας το συνολικό ποσοστό του που βρίσκεται «αποστειρωμένο» εκτός αγοράς πάνω από το 90%.

Συγκεκριμένα αυτή τη «στιγμή» κάτι περισσότερο από το 90% του ελληνικού δημόσιου χρέους που αντιστοιχεί στο 186% του ΑΕΠ - από το σύνολο του 207% του ΑΕΠ που είναι το ελληνικό δημόσιο χρέος – είναι μη διαπραγματεύσιμο στις αγορές καθώς βρίσκεται στα χαρτοφυλάκια του ESM, της ΕΚΤ και των χωρών της Ευρωζώνης μέσω του GLF του διακρατικού δανείου από το πρώτο μνημόνιο και κάτι λίγα δισ. έχουν απομείνει στο ΔΝΤ (από τα οποία το μεγαλύτερο μέρος θα προεξοφληθεί μέσα στο δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου).

Το αντίστοιχο ποσό δημόσιου χρέους των χωρών της Ευρωζώνης που βρίσκεται εκτός αγοράς στα χαρτοφυλάκια της ΕΚΤ, είναι και αυτό πολύ μεγάλο στο 24% του χρέους, αλλά παραμένει συγκριτικά πολύ χαμηλότερο από το αντίστοιχο ελληνικό που είναι 90% (του χρέους).

Η ανισομέρεια αυτή, ενόψει των αναμενόμενων αναταράξεων τόσο λόγω της εμφάνισης των πληθωριστικών πιέσεων στον ορίζοντα της Ευρωζώνης με συνέπειες στην αύξηση των αποδόσεων, όσο και του ενδεχόμενου αναπροσαρμογής της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ μετά την εκτόνωση της πανδημίας, περιορίζει δραστικά τα περιθώρια επίδρασης στο κόστος εξυπηρέτησής του. 

Η θετική αυτή πλευρά της σύνθεσης του δημόσιου χρέους περιορίζει βέβαια αντίστοιχα τα όποια οφέλη προκύψουν από το ενδεχόμενο ευνοϊκής διαχείρισης του δημόσιου χρέους που έχει απορροφηθεί στην διάρκεια της πανδημίας, από την ΕΚΤ. 

Η γειτονική Ιταλία για παράδειγμα σε μία τέτοια περίπτωση θα δει ένα ποσοστό του χρέους της κοντά στο 30% του ΑΕΠ να εντάσσεται σε μία ρύθμιση με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, καθώς το χρέος της στην πανδημίας έχει εκτιναχθεί από το 122% του ΑΕΠ στο 156%. Και αναμένεται φέτος να ξεπεράσει το 160% με την ΕΚΤ να έχει απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος του μέσω του APP και PEPP. 

Το πρόβλημα της Ελλάδας όμως παραμένει το ιδιωτικό χρέος το οποίο σαν απόλυτο μέγεθος αλλά και σαν ποσοστό του ΑΕΠ παραμένει σε μη συγκρίσιμα μεγέθη σε σχέση με την Ευρωζώνη, όντας στο μεγαλύτερο μέρος του «κόκκινο». Αποτελεί την «αχίλλειο πτέρνα» συνολικά του εγχειρήματος επανεκκίνησης της οικονομίας μετά την πανδημία, ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί με το δημόσιο χρέος. 

Σε κάθε περίπτωση το μείζον ζήτημα για το ιδιωτικό χρέος, όπως προκύπτει από τις σχετικές διαδικασίες, είναι το πόσο σύντομα και κυρίως πριν την εμφάνιση νομισματικών αναταραχών, θα αρχίσει η απορρόφησή του μέσω των τιτλοποιήσεων στις διεθνείς αγορές...