Οι αμερικανικές «βολές» κατά του Ιράν και ο αντίκτυπος στην Ελλάδα

Ένα ντόμινο εξελίξεων αναμένεται να προκαλέσει η επιθετική πολιτική των ΗΠΑ κατά του Ιράν ύστερα από την απόφαση της Ουάσινγκτον να τερματίσει τις εξαιρέσεις που επέτρεπαν σε οκτώ χώρες – μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα- να αγοράζουν ιρανικό πετρέλαιο χωρίς να υπόκεινται σε κυρώσεις.

Την ώρα που στην Ευρώπη αναζητούνται πολιτικές οι οποίες θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια μέσω της πολλαπλότητας των πηγών προμήθειας, οι ΗΠΑ αποφασίζουν να αυστηροποιήσουν την πολιτική τους κατά του Ιράν βάζοντας τρικλοποδιά στην ευρωπαϊκή πολιτική. Η Ελλάδα βρίσκεται στη λίστα των οκτώ κρατών τα οποία είχαν λάβει εξαίρεση για τις κυρώσεις για ένα εξάμηνο αλλά από τις αρχές Μαΐου θα βρεθεί αντιμέτωπη με «αντίποινα» αν αποφασίσει να συνεργαστεί με το Ιράν. 

Ωστόσο, αν και η απόφαση αυτή των ΗΠΑ στερεί ουσιαστικά από τη χώρα μας μια εναλλακτική πηγή προμήθειας, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, ο αντίκτυπος για την ελληνική αγορά θα είναι μηδενικός. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου έχουν απεμπλακεί από τις εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου από το προηγούμενο καλοκαίρι. Τα ΕΛΠΕ είχαν στραφεί σε άλλες αγορές ενώ όσον αφορά εν γένει την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ελλάδας από εισαγωγές πετρελαίου, αυτές είθισται να καλύπτονται πρωτίστως από το Ιράκ και το Καζακστάν και δευτερευόντως από το Ιράν. 

Υπάρχει όμως μια συνέπεια η οποία μπορεί να επηρεάσει άμεσα τους Έλληνες καταναλωτές. Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου (η οποία έφθασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων έξι μηνών) δείχνει ότι η αγορά δεν έχει πεισθεί από τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο ότι το πετρέλαιο δεν θα «λείψει» από την αγορά καθώς έχουν διασφαλιστεί επαρκείς ποσότητες από τη Σαουδική Αραβία και α Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αν συνεχιστεί το ράλι της τιμής του πετρελαίου, αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε ανατιμήσεις στα πετρελαϊκά προϊόντα στην Ελλάδα καθώς η χώρα καλύπτεται εξολοκλήρου από εισαγωγές. Μάλιστα, όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, πιο ξεκάθαρη εικόνα θα υπάρχει σε πέντε με έξι μήνες ενώ η αγορά εκτιμά ότι θα ανέβει και η τιμή του αερίου καθώς και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας (στη χονδρεμπορική). 

Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, οι αμερικανικές κυρώσεις στρέφονται ουσιαστικά και κατά της Κίνας, η οποία αποτελεί το μεγαλύτερο εισαγωγέα αμερικανικού αργού, κάτι το οποίο δεν αποκλείεται να δυναμιτίσεις τις ήδη τεταμένες σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας και να πυροδοτήσει τον εμπορικό πόλεμο ο οποίος έχει δημιουργήσει κλίμα αβεβαιότητας για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. 

Πάντως, άλλες χώρες οι οποίες είχαν λάβει απαλλαγή, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης και της συνεργασίας που είχαν μέχρι τώρα με το Ιράν, δείχνουν να έχουν θορυβηθεί παραπάνω από ό,τι η Ελλάδα. Η Νότια Κορέα ετοιμάζεται να στείλει αποστολή στην Ουάσινγκτον, ενώ έντονη ήταν και η αντίδραση του Τούρκου προέδρου, ο οποίος υποστηρίζει σε κάθε ευκαιρία τη Μόσχα και την Τεχεράνη έναντι των Αµερικανών.

Στο ίδιο πλαίσιο και άλλες χώρες οι οποίες δεν συγκαταλέγονται στις άμεσα εμπλεκόμενες όπως είναι η Ρωσία καταδίκασαν τις αμερικανικές κυρώσεις ενώ στη σκιά των αμερικανικών κυρώσεων εξακολουθούν να κρύβονται αμφιβολίες για το κατά πόσο η Ινδία και η Κίνα θα διακόψουν τελικά τις εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου.